دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 34 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 33 |
مبانی نظری و پیشینه تحقیق درباره پیشرفت تحصیلی
خصوصیات محصول:
بخشی از متن :
پیشرفت تحصیلی[1]
اگر موفقیت تحصیلی را معادل با پیشرفت تحصیلی مد نظر باشد به معنی موفقیت دانش آموزان در گذراندن دروس یک پایه تحصیلی مشخص و یا موفقیت در امر یادگیری مطالب درسی می باشد و مخالف آن افت تحصیلی است که از معضلات و مشکلات نظام میباشد. اتیکسون[2] و همکاران (1998)، پیشرفت تحصیلی را توانایی آموخته شده یا اکتسابی فرد در موضوعات آموزشگاهی میدانند که به وسیله آزمونهای استاندارد شده اندازه گیری می شود (به نقل از سیف، 1380).
عوامل موثر در پیشرفت
به طور کلی مهمترین عوامل موثر بر پیشرفت به شرح ذیل است:
الف) هوش :
یکی از مهمترین و اساسی ترین عوامل موفقیت، مخصوصاً در فراگیری دانش ها و فنون مختلف است، چنانکه اگر فرد از نظر هوش عقب مانده باشد تحصیل وی در روند عادی وجاری نظام آموزشی میسر نخواهد بود و باید به روش دیگری مثلاً آموزش استثنایی، از تحصیل بهره مند گردد.
ب) علایق و عوامل مربوط به دانش آموز:
علاقه یا رغبت از لحاظ تربیتی نقطه شروع فعالیت ها را تشکیل می دهد. برای اینکه تحصیلی چشم گیرتر نسبت به سایر افراد دارند. انگیزش و پیشرفت تحصیلی، علاقه به مطالعه و پیشرفت، ابتدا در آزمایشگاه های روانشناسی آغاز گردید و سپس به سازمان ها و موقعیت های دیگر گسترش یافت. بهتریت انگیزه های اجتماعی توسط هنری موری(1938) ارائه شده است. وی اولین کسی بود که مفهوم نیاز به پیشرفت را از طریق کار بر روی گروه کوچکی از افراد بهنجار و با استفاده از روش های مصاحبه، پرسش نامه، تحلیل رویا و خاطرات، بررسی زندگی نامه فردی، مشاهده رفتار در جلسات گروهی، تجربه های آزمایشگاهی گوناگون، بررسی واکنش افراد به ناکامی، موزیک و شوخی را به دست آورد. وی نیاز را به عنوان فشار درونی جهت داری می دانست که تعیین می نماید افراد چگونه به دنبال پدیدهها و اشیاء یا موقعیت های مختلف در محیط هستند و چگونه به آنها پاسخ میدهند تا با ارضاء شدن نیازهای شان فشار درونیشان را کاهش میدهند. موری و همکارانش(1938) به تدوین فهرستی از نیازهای انسان پرداختند و آنها را به دو دسته تقسیم کردند:
الف- نیازهای اولیه (فیزیولوژیک) از قبیل نیاز به غذا،آب، هوا، امور جنسی، عمل دفع، اجتناب از درد، حرارت و ...
ب- نیازهای ثانویه روان شناختی یا اجتماعی: وی فهرستی از نیازهای روان شناختی یا اجتماعی از قبیل نیاز به پیشرفت به نظم و ترتیب، درک و فهم، پیوند جویی، سلطه گری، دنباله روی، استقلال، خود نمایی، آسیب گریزی، اجتناب از سرزنش و .. را شناسایی نمود و اظهار داشت که بسیاری از رفتارها (نه لزوما همه آنها) توسط مجموعه ای از نیازهای فوق کنترل و هدایت می شوند و هر فرد را می توان صاحب مجموعه ای مشخص از نیازهای فوق دانست که رفتارش را در جهت ارضای آن نیازها که برای شخصیت اش حیاتی هستند، نیرو بخشنده و هدایت می نماید(به نقل از رجبی،1392).
ج) انگیزه :
اصطلاح انگیزه در زندگی روزانه به معانی وسیعتر از معنای روانشناسی به کار می رود، زیرا تمام عادتها، محرکه ای خارجی، هیجانها و هدفها را شامل می شود. انگیزه حالت مشخصی است که موجب پیدایش رفتار معینی می شود. به عبارت دیگر، انگیزه عبارت از حالات، شرایط درونی، فیزیولوژیک و روانشناختی فرد است که او را به فعالیت در جهت معین یا برای رسیدن به هدف های خاص وادار می کند. ممکن است انگیزه شکل های گوناگون پیدا کند. از قبیل: احتیاجات، رغبت ها، امیال، گرایش ها ... و به هم خوردگی تعادل و در نتیجه یادگیری تنها هنگامی رخ می دهد که فرد عدم تعادل یا تنش دارد و معلم برانگیختگی او را از همین حالاتش در می یابد. رسیدن به هدف، این بر انگیختگی را ارضا می کند و در نتیجه حالت تعادل در رفتار دانش آموز و دانشجو پیدا می شود و آرامش خاطر احساس می کند.(شعاری نژاد، 1362، ص374)
[1]- Academic Achievement
[2]- Atkinson
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 55 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 35 |
مبانی نظری و پیشینه تحقیق انگیزش پیشرفت تحصیلی
خصوصیات محصول:
بخشی از متن :
سازه ی انگیزش پیشرفت تحصیلی در مدرسه به رفتارهایی که به یادگیری پیشرفت مربوط است ، اطلاق می شود (هوسن ، 1994) رویکردهای زیادی برای تعریف انگیزش پیشرفت تحصیلی وجود دارد ، بعضی از رویکردها به انگیزش های مربوط به موفقیت به طور عام میپردازند . یکی از آنها ، رویکرد هدفهاست. رویکرد هدفها براساس انگیزش های سازگارانه و ناسازگارانه پدید آمده است (ایمز،1994).
تحقیقات در این زمینه این رویکرد نشان داده است ، کودکانی که توانایی های یکسانی دارند ، در برابر مشکلات آموزشی و یادگیری ، پاسخهای متفاوتی میدهند ، بعضی از افراد با وجود تواناییهای سطح بالا با این دشواریها به گونهی مواجه میشوند که به نظر میرسد توانایی اندکی دارند و از این که تلاشهایشان به موفقیت نمیرسد ، ناامید میشوند ، گاهی در قالب الگوی درماندگی آموخته شده آن را تفسیر میکنند که ناسازگارانه است ، زیرا در مقابل رسیدن کودکان به اهداف ارزشمند و بالفعل کردن تواناییهای درونی آنها مانع ایجاد می کند .در مقابل ، گروهی مشکلات را به گونه ی می بینند که می توانند بر چالش هایی که بر سر راه شان هست غلبه کنند ، از مشکلات ناراحت نمی شوند ، حتی در وجودشان احساس لذت از غلبه نمودن بر چالش پدید میآید . آنها توجه خود را به تغییر دادن راهبردها با حداکثر تلاش متمرکز می کنند و سطوح حل مسئله خود را غنی تر می کنند . این واکنش ها را پاسخ هایی با جهت گیری تسلط می نامند (ایمز، 1994).
پژوهشگران انگیزش پیشرفت تحصیلی را مربوط به دو طبقه از اهداف می دانند : اهداف عملکردی و اهداف یادگیری (دوئیک ،1998). دوئیک (1998) در نظریه هدف – محوری خود پیش بینی می کند ، رفتار افراد با سوگیریهای متفاوت در دستیابی به اهداف، به ادراک آنان از تواناییهایشان بستگی خواهد داشت.
دوئیک (1998) اشاره میکند در اهداف عملکردی، هدف، عملکرد و کفایت است و دانشآموزان موفقیتها را به عنوان ملاک کفایت خویش می دانند . در اهداف یادگیری ، هدف ، یادگیری و تسلط بر کفایت است. در این حالت افراد به دنبال هدف های دیگری هستند و در جستجوی فعالیت جدید و افزایش کفایت خود تلاش می کنند. به عبارت دیگر ، دانش آموزانی که اهداف عملکردی را مد نظر دارند ، در ابتدا علاقه مند به اکتساب ارزشیابی های مثبت از توانای هایشان هستند ، سعی می کنند تا از موارد منفی اجتناب کنند ، این افراد ترجیح می دهند ارزشیابی مثبتی در یک تکلیف آسان تر به دست آورندتا این که احتمال ارزشیابی منفی در تکلیفی مهم تر و چالش انگیزتر را بپذیرند.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 69 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 87 |
مقدمه
بنابر نظرات ، متخصصان تعلیم وتربیت دورة ابتدایی یکی ازمهمترین سطح آموزشی است که درحقیقت ارکان وبنیان آموزشهای کلاسیک برآن استواراست . گفته شده است که سوادارتباط مستقیمی بافرهنگ داردوفرهنگ خودبه دوطبقه خاص وعام ویافرهنگ شخصی واجتماعی تقسیم می شود.
آنچه به نظرمی رسد فرهنگ غیرازسواداست اماباید توجه داشت که جهان بینی وبینش انسان به وسیله آن شکل ونشأت می گیرد هیچ کس رانمی توان بدون فرهنگ دانست . زیراروانشناسان ، جامعه شناسان وزیست شناسان براین عقیده اندکه حتی جانوران هم برای خودفرهنگی دارند که درمراحل پایین قراردارند .
باید توجه داشت که تحصیلات درمدرسه که خود یک محیط اجتماعی است فرهنگ شخص راارتقاء می دهد وطبعا" وقتی آحادملت دارای فرهنگ وبینش بالاتری باشندمنحنی فرهنگ اجتماعی قوس صعودی رامی پیماید .وقتی می گوییم مدرسه مکانی است که بابرنامه مشخص وزمان تعین ومعلم تعیطن شده درتعلیم وتربیت وآموزش تحصیل نقش اساسی دارد واین بدان معناست که درآن تغییررفتاریایادگیری ایجادمی شود ، بنابراین بایداذعان نمودکه خودجامعه سبب آموزش می شودومدرسه نیزیک محیط اجتماعی است ووقتی که تغییررفتاردراولیای محصلین انجام شدوباسوادشدند،دارای فرهنگ وبینشی خواهندشدکه نسبت به سرنوشت فرزندان خودبی تفاوت نباشندوهمکاری وهمیاری بااولیاء مدرسه ومعلمین راسرلوحه کارشان قرارمی دهند وازاین ارتباط یکی ازراههای مهم پیشرفت تحصیلی است ( سیف ، 1365 )
پیشرفت تحصیلی دریک واحدآموزشی موجب می گردد تاحس رقابت درسایردانش آموزان برانگیخته شودمسایلی ازاین قبیل درمجموعه باعث می گردد تاجوحاکم برمحیط آموزشی دارای روند پیاباشدودروضعیت زمینه های لازم برای رشد روحیه کنجکاوی ودقت دربین دانش آموزان فراهم می گرددکه درصورت هماهنگی سایرمسائل بااین وضعیت ، آینده نویدبخش ودرخشانی برای دانش آموزان متصوراست ( پورشافعی ، 1370 )
دربعداجتماعی مسئله پیشرفت تحصیلی می تواندموجبات نشاط محیط خانوادگی وابراز رضایت آنان را ازنهادآموزشی جامعه فراهم سازد واطمینان بیشترآنان رابه دست اندرکاران امرآموزشی جامعه بیشترکنداین امرنیز به نوبه خودموجب می گرددتاپیشرفت تحصیلی دانش آموزان که دراصل به معنای ایفای نقش محول به آنان است ، می توان درتعادل نظام اجتماعی نیز مؤثرواقع شود.وپیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی ازشاخص های مهم درارزشیابی آموزش وپرورش است وتمام کوشش ها وکشش های این نظام ، درواقع جامة عمل پوشاندن،بدین امرتلقی می شودبه عبارتی جامعه به طورویژه نظام آموزش وپرورش نسبت به سرنوشت کودک ، رشدوتکامل موفقیت آمیز وجایگاه او درجامعه علاقمندونگران است وانتظاردارد، ازپیشرفت تحصیلی به عنوان یکی ازابعادپیشرفت درنظام آموزش وپرورش ، مفهوم انجام تکالیف وموفقیت دانش آموزان درگذراندن دروس یک پایه تحصیلی مشخص یاموفقیت دانش آموزان درامریادگیری مطلب درسی مستفادمی شود(پورشافعی ، 1370 )
موضوع موردبررسی ماادراک انتظاردانش آموزان (دختروپسر) ومعلمان شان ازجوروانی _ اجتماعی موجوددرکلاس وهمچنین جوروانی _ اجتماعی موردتمایل درکلاس است که چقدرارتباط باپیشرفت تحصیلی داردبنابراین درصدد بررسی آن هستیم که معلمان به ویژه دانش آموزان چه برداشتی ازجوروانی _اجتماعی کلاس باجوآموزشی کلاس داردبه نظرآنان این جوچگونه باید باشد؟ این مسئله درجایگاهی موردبررسی قرارمی گیرد که دارای اهداف آموزش وپرورش است .
1) عنوان پژوهش : تأثیرجوروانی _ اجتماعی کلاس درپیشرفت تحصیلی ( پایه پنجم ابتدائی )
2) بیان مسئله : بنابراین درپهنه موردمطالعه یک طرف معلم ودانش آموزان وازطرف دیگر آموزش مطرح است دراین موردمی توان گفت آموزش به هرگونه فعالیت یاتدبیرازپیش طرح ریزی شده گفته که هدف آن ایجاد یادگیری در یاد گیرندگان است .آموزش مستلزم فعالیت متقابل بین حداقل دو نفر معلم و متعلم است .(سیف ،1375 )
در آموزش ،بر قراری رابطه با شاگردان مهم است و برای اینکه شاگردان خبر ما را دریافت کنند لازم است که به چند نکته توجه شود واین به طور اجمال عبارتند از :خبر متناسب باشد :در بیانیه قابل فهم و معنا را ذکر شود و واکنش های دانش آموزان در مقابل آن متناسب و مثبت باشد و بین معلم و دانش آموزان رابطه متقابل وجود داشته باشد .
3)سؤالات پژوهش
سؤالات مورد مطالعه در این تحقیق بارتند از :
1) آیا بین ادراک و انتظار ،دانش آموزان و معلمین از جو روانی _اجتماعی تفاوتی وجود دارد؟
2)آیا رابطه بین ادراک و انتظار دانش آموزان از جو روانی _اجتماعی کلاس با پیشرفت تحصیلی وجود دارد ؟
3)آیا رابطه ای بین ادراک و انتظار معلمین از جو روانی _اجتماعی کلاس ،با پیشرفت تحصیلی وجود دارد ؟
هر قدر متغیرها یا ادراک و انتظار که عوامل سازنده جو کلاس درس هستند به هم نزدیکتر باشند جو مناسب تر است و در نتیجه پیشرفت تحصیلی بهتر خو اهد بود بنابراین در این مورد می توان گفت :در محیط آموزشی ،شناسایی این متغیر ادراک و انتظارات دانش آموزان و معلمین از جو _اجتماعی کلاس ،معلمان را در رسیدن به اهداف آموزشی و تفکر دربارة شیوه های فعالیت آنها ما یاری می دهد واین پرسشنامه به نحوی مؤثر بازده دروس مختلف را بنابر کار برد مؤلفه های جو پیش بینی کند و یک ابزار معتبری برای پیشگیری بازده آکادمیک دروس مختلف همانند تست ها بهره هوشی است .این پرسشنامه می تواند به تنهایی همانند تستها ی بهره هوشی مورد استفاده قرار گیرد و یا اگر می خواهیم پیشگویی رابهبود بخشیم می توانیم آن را ه را ،با تستهای بهره هوشی بکار بریم .
4)اهداف پژوهش
برای اینکه مسئله ممکن باشد لازم است که مؤلفه های سازنده ادراک و انتظار جو کلاس معین گردد سه مؤلفه کلی برای جو روانی _اجتماعی کلاس تعیین می کنند .1- بعد تعامل افراد مشارکت ،ارتباط معلم شاگرد و ارتباط شاگرد با شاگرد .2_ بعد تحولی و به پیشرفت تحصیلی توافق شده به کار و به هدف 3_ بعد نگهداری مستقیم چیزی که به سازمان دهی مقررات و تغییر وابسته است (سیر کمالی ،1372 ).مؤلفه های که برای گروه بندی جزئیات مشمول جو روانی _ اجتماعی کلاس ذکر کرد به قرار زیر است مشارکت ، دلبستگی مقابل شاگرد _ شاگرد ، برخورداری از پشتیبانی معلم ، اهمیت به کار و تکلیف ،نظم و سازندهی ،مقررات ،نو آموزی ،و بر ضرورت تحقیق در این نهفته است که آموزش بر اساس علاقه به دنبال خود موفقیت و کسب لذت همراه دارد و این موفقیت به دنبال خود موجب پیشرفت تحصیلی می گردد و پیشرفت تحصیلی موجب علاقه دانش آموزان به تحصیل و ادامة آن می شود .
5)فرضیه های اصلی پژوهش
فرضیه های مورد مطالعه در این تحقیق عبارتست از :
1_ بین ادراک و انتظار دانش آموزان و ادراک جو روانی _ اجتماعی و انتظار معلمین این دانش آموزان جو روانی _اجتماعی تفاوت معنی داری وجود دارد.
2)بین ادراک و انتظار دانش آموزان (از جو روانی _ اجتماعی کلاس ) با پیشرفت تحصیلی رابطه وجود دارد .
3)بین ادراک و انتظار معلمین از جو روانی _ اجتماعی کلاس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود دارد .
6) تعارف مفاهیم و واژه ها
الف _ تعارف نظری یا مفهو می
1-6)جو روانی[1] :عبارت است از رابطه عاطفی بین معلم و شاگرد در چارچوب کلاس (میرکمالی ،1372 ).
2-6)جو اجتماعی[2] :عبارت است از محیطی که در آن محیط شاگردان به فراگیری علم و درک روابط اجتماعی می پردازند ( میر کمالی ،1372 )
3-6) پیشرفت تحصیلی :به رتبه و راندمان کار دانش آموزان به صورت معیار عددی در هر سه ماهه دوره تحصیلی و به خصوص در انتهای سال اطلاق می شود (بهاری ،1372 ).
7)متغیرهای پژوهش
1-7) متغیر مستقل :متغیر مستقل مورد بررسی این تحقیق جو روانی _ اجتماعی کلاس است و به عبارت دیگر ادراک و انتظارات دانش آموزان و معلمینشان از جو روانی _ اجتماعی کلاس است .
2-7)متغیر وابسته :
متغیر وابسته در مطالعه با پیشرفت تحصیلی است .واژه پیشرفت یعنی تغییرات ایجاد شده در جهت مطلوب و مساعد در رابطه با مسائل آموزشی پیشرفت و درجه موفقیت دانش آموزان در رسیدن به اهداف آموزشی از پیش تعیین شده بر روی رفتار دانش آموزان اعمال می شود و جنبه هایی از آنها قابل مشاهده و قابل اندازه گیری است تغییرات حاصل شده می تواند در هر کدام از سه حیطه شناختی عاطفی و یا روانی _حرکتی جایگزین می شود با اینکه این سه حیطه اجزاء جدا نشدنی از همدیگر ند ولی به دلیل فقدان از ابزار های دقیق اندازه گیری برای تمام وسایل عاطفی عملا" قادر به بررسی هر گونه تغییربوجود آمده در رفتار دانش آموزان نیستم تا از شدت وضعف ویا در واقع از کیفییت تغییرات بوجود آمده آگاه باشیم .(صالحی حسینی ،1993 )
3) متغیر تعدیل کننده :
3-7)متغیر تعدیل کننده در مطالعه ما چنین است که شامل دانش آموزان دختر و پسر است .
4-7) متغیر مورد کنترل :در مطالعه حاضر پایه تحصیلی دانش آموزان سال پنجم ابتدایی است
5-7) متغیر مداخله گر :متغیر مداخله گر در مطالعه حاضر امر یادگیری است.
مقدمه
پیشرفت تحصیلی دانش آموزان یکی از شاخص های ههم در ارزشیابی آموزش و پرورش است و تمام کوشش ها و کشش های این نظام ،در واقع جامة عمل پوشاندن ،بدین امر تلقی می شود .به عبارتی ،جامعه به طور ویژه نظام آموزش و پرورش ،نسبت به سرنوشت کودک ،رشد و تکامل موفقیت آمیزوجایگاه او در جامعه ،علاقمند و نگران است و انتظار دارد از پیشرفت تحصیلی به عنوان یکی از ابعاد پیشرفت در نظام آموزش و پرورش ،مفهوم انجام تکالیف و موفقیت دانش آموزان در گذراندن دروس یک پایه تحصیلی مشخص یا موفقیت دانش آموزان در امر یاد گیری مطلب درسی مستفاد می شود و وجه مخالف آن افت تحصیلی است که یکی از معضلات نظام آموزشی است می باشد که به شیوه های گوناگون همچون عدم موفقیت دانش آموزان در دستیابی به هدف های مقاطع تحصیلی مربوط ،مردودی و تکرار پایه های تحصیلی ،ترک تحصیل زودرس و بیکاری و بلاتکلیفی خود را نشان می دهد .میزان پیشرفت تحصیلی ،یکی از ملاک های کار آیی نظام آموزشی است .پیشرفت تحصیلی ،در گرو عوامل بیشمار است که می توان آنها در دو مقولة کلی عوامل مربوط به تفاوت های فردی و عوامل مربوط .به تفاوت های فردی و عوامل مربوط به مدرسه و نظام آموزش و پرورش بررسی نمود به عبارتی پیشرفت تحصیلی ،گاه به علت خصایص ویژگی های شخصیتی و شاخص ذهنی ،اجتماعی عاطفی ،خود دانش آموزان است که می تواند متأثر از عوامل مربوط به خانواده نیز باشد و گاه به علت کارکردهای مدرسه و نظام آموزش و پرورش البته این دو تا حدی با یکدیگر در تعامل اند (پور شافعی ،1370 )
مروری به تحول و پیشرفت تحقیقات در زمینة موضوع
پیشینه تحقیق
کلاس به عنوان جامعه کوچک و فرعی تشکیل از شرکت کنندگانی از جامعه اصلی هر شهر یا کشور است که از نظر فرهنگی رفتاری ،اجتماعی و شخصیتهای با هم متفاوتند و تمامی این خصوصیات را با خود به درون کلاس می آورند .
بنابراین فرهنگی که هر کلاس در خود جا می دهد ارتباط تنگاتنگ با افرادی دارد که در آن کلاس فعالند وجود تفاوت های فردی بین افراد در کلاس باعث بوجود آمدن تعاملات روانی ،فکری ،اجتماعی و اخلاقی در آن کلاس می شود که این تعاملات حکایت از جو روانی _اجتماعی کلاس دارد و از طرف دیگر چون افراد کلاس متفاوتند در نتیجه جوهای متفاوتی در کلاسها دایر است لذا تعاریف متفاوتی برای جو باید موجود باشد (به نظر بلوم[3] (1964 )و به نقل از صالحی حسینی 1393 ) .
جو عبارتست از شرایط نیرو ها و محرکهای خارجی که در انسانها تأثیر می گذارد و یا محرکهای خارجی را در عوامل فیزیکی ،اجتماعی و فکری خلاصه کرده است و دامنه متغیر جو را از درونی ترین فعل و انفعالات اجتماعی تا نیروهای خیلی دور فرهنگی و سازمانی بیان کرده است و به نظر تاگیوری[4] (1968 به نقل از صالحی حسینی )جو مجموع کیفیت محیطی داخل هر سازمان است چهار بعد بوم شناسی و قلمرو یا محیط و سیستم اجتماعی و بعد فرهنگی را بدان نسبت داده است .در این زمینه بوم شناسی ارتباط مستقیم با وجود عوامل فیزیکی مواد و یا وسائل دارد. قلمرو در بر گیرندة افراد و گروهها ست بعد سیستم اجتماعی روابط الگو شده افراد و گروههاست بعد فرهنگی افراد و گروههاست بعد فرهنگی شامل سیستم های اقتصادی ارزشها ساختارهای تشخیص معانی است ،(موس[5] ،1973 )
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 713 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 160 |
مقدمه
شناسایی و ایجاد انگیزه در افراد جامعه و راهنمایی آنها برای آنکه بتوانند مشاغلی را انتخاب نمایند که توانایی واستعداد انجام آن را دارند می تواند گام بزرگی در راه رسیدن به رضایت شغلی باشد، فردی که با توجه به علایق و استعدادهایش و با انگیزه، شغلی را انتخاب کند نسبت به کسانی که بدون آگاهی از شغل و تصادفی شغلی را انتخاب می کنند، رضایت خاطر بیشتری خواهند داشت و البته این رضایت خاطر زمانی بیشتر می شود که فرد با گذراندن دوره های آموزشی احساس آمادگی بیشتری می کند زیرا که آمادگی بیشتر سبب موفقیت در کار و نهایتا رضایت بیشتر از شغل می شود.
هر فردی باید سرانجام با توجه به رغبتها و استعدادهای خود و نیاز جامعه شغل مناسبی را برگزیند. در جوامع صنعتی برخلاف جوامع سنتی هیچگاه مشاغل افراد از قبل تعیین شده نیستند بلکه رغبتها،تواناییها، استعدادها و نیازهای شغلی جامعه تعیین کننده شغل آینده فرد می باشد. رضایت شغلی معلم نیز یکی از عواملی است که باید به آن توجه شود. بسیاری از کشورهای جهان سوم در برابر فشار آنی و کیفیت نامطلوب سازمانهای آموزشی. مجبور به کاهش بودجه آموزش و پرورش می شوند تا به خیال خود به سرمایه گذاریهایی برای افزایش فوری تولیدات بپردازند اما غافل از آنند که کاهش بودجه آموزش و پرورش خود موجب نزول بیشتر کیفیت آموزشی زیربنایی همه حرفه ها و مشاغل می گردد و سرانجام دور باطلی را مداومت می دهد که وابستگی بیشتر از نتایج آن است.
بهترین بازخورد را آموزش و پرورش با فراهم کردن امکانات باید بتواند از محصول خود برای رفع نیازهای خود و درجهت تامین نیروی انسانی خویش داشته باشد. رضامندی شغلی تاثیر متقابل روی فرد و سازمان دارد، فرد همراه با خواستها و آرزوهایی به سازمان می پیوندد و هماهنگی و همسویی سازمان با این آمالها در فرد ایجاد رضایت شغلی می نماید و این رضامندی شغلی ، خود باعث نوآوری و خلاقیت در کار، افزایش میزان تولید و یا خدمات شده و از این رهیافت سازمان هم از سلامت و پویایی برخوردار می گردد.
بیان موضوع
بررسی رابطه موجود امکانات آموزشی و همکاری مدیر بر رضایت شغلی معلمان و نقش آن در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان.
فرضیه های تحقیق:
HO : امکانات آموزشی مدرسه رضایت شغلی معلمان را افزایش نمی دهد.
HA : امکانات آموزشی مدرسه رضایت شغلی معلمان را افزایش می دهد.
HO : همکاری مدیر مدرسه با معلمان رضایت شغلی آنان را افزایش نمی دهد.
HA : همکاری مدیر مدرسه با معلمان رضایت شغلی آنان را افزایش می دهد.
HO : پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با میزان رضایت شغلی معلمان رابطه ندارد.
HA: پیشرفت تحصیلی دانش آموزان با میزان رضایت شغلی معلمان رابطه دارد.
متغیرها :
متغیر مستقل: امکانات آموزشی و همکاری مدیر
متغیر وابسته:رضایت شغلی معلمان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
اهمیت و ضرورت تحقیق:
کارایی و رضایت شغلی از عوامل مهمی هستند که باید در توسعه جامعه صنعتی مورد توجه قرارگیرند. هر فردی سعی دارد شغلی را انتخاب کند که علاوه بر تامین نیازهای مادی از نظر روانی او را ارضا نماید. بدین لحاظ برای نیل به این هدف یعنی گماردن افراد در مشاغل مناسب. مطالعه فردی و بررسی خصوصیات آنها لازم و ضروری است.[1]
گرچه نتایج تحقیقات فی نفسه و بصورت انتزاغی هرچه که باشد با ارزش است اما زمانی این نتایج مفهوم واقعی خواهند داشت که از آنها به عنوان یک رکن مهم در تصمیم گیریها استفاده شود.
نتیجه تحقیق حاضر و پژوهشهایی از این قبیل حداقل می تواند به عنوان یک منبع اطلاعاتی مفید مورد استفاده دست اندرکاران امور اجرائی و تصمیم گیرندگان قرارگیرند. پژوهش حاضر نیز با الهام از نظریات پژوهشگران گذشته تحقیقی کاربردی را ارائه می نماید که نتیجه عملی این تحقیق می تواند ضمن شناساندن برخی عوامل موثر بر رضایت شغلی معلمان و نقش آن در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، مدیران را در صحنه عمل یاری نماید.
مدیران می توانند با بررسی و تجزیه و تحلیل نتایج بدست آمده از این پژوهش دریابند که عواملی مثل ، میزان قدردانی از معلمین به لحاظ خدمات آنها و ... در رضایت شغلی آنها و در نتیجه پیشرفت تحصیلی دانش آموزان تا چه اندازه موثر است. از دیگر نتایج جنبی این پژوهش می تواند با فراهم آوردن اطلاعات مناسبی در زمینه میزان تاثیر مشورت با آنان در تهیه برنامه ها و میزان تخصص مدیران در رضایت شغلی معلمین، دست اندرکاران تعلیم و تربیت را یاری می نماید . تحقیقاتی از این قبیل می تواند ضمن ایجاد یک چارچوب نظری مناسب، مدیران را متوجه خطرات و چالشهایی که در این راستا پیش روی دارند، بنماید. و معلمان را هم بالاخص مورد حمایت و تشویق و ترغیب قراردهد.
رضایت شغلی براثر عوامل متعددی حاصل می شود. رضایت شغلی که نوعی احساس مثبت فرد نسبت به شغلش می باشد، زائیده عواملی نظیر شرایط محیط، نظام سازمانی شغل، روابط حاکم بر محیط کار و تاثیر عوامل فرهنگی است. لذا می توان نتیجه گرفت رضایت شغلی احساسی روانی است که از عوامل اجتماعی نیز متاثر می شود. انسان نسبت به جنبه های گوناگون کارش دارای طرز تلقی های متعددی می باشد. مجموعه طرز تلقی های فرد نسبت به کارش رضایت شغلی را تشکیل می دهد و هر فرد دارای خصوصیات روحی و جسمی خاص خود است و تقریبا احساس رضایت یا خوشایندی در افراد بطور سلیقه ای می باشد و اینکه نحوه برخورد افراد با مسائل و مشکلات مختلف می کند. مثلا شخصی جنبه مادی و درآمدی شغل رضایت او را برمی گزیند ولی در شخص دیگری درست انجام گرفتن وظایف محوله و پیشرفت کار موجب رضایت شغلی در او می شود. لذا در این تحقیق باید عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی را دریابیم و رضایت شغلی معلمان را مشخص کنیم و براساس نرم و یک استاندارد خاصی مورد سنجش قرارگیرد زیرا براساس یک حد وفور راحت تر می توان کاستیها و محدودیتها را تشخیص داد واز طرفی توقعات بالا در افراد را در شناخت و با آنها بطور منطقی برخورد کرد.
گاهی مسائل و امکانات پیشرفت و رضایت فراهم می باشد ولی نیازهای غیرمعقول و سطح بالای افراد مانع از رضایت شغلی می شود و جامعه مسئول آمالها و خواسته های عمومی و ذینفع می باشد. بنابراین باید عوامل مزاحم و مخل را شناخت و از طرفی امکانات و راههای پیشرفت و گسترش در مشاغل را گشود تا بتوان بنحو احسن به خواسته های افراد که همان رضایت شغلی و پیشرفت تولید می باشد، پاسخگو باشیم.
به عقیده بریل[2] اجتماع به فرد اجازه می دهد تا اصول لذت و واقعیت را با هم ترکیب کند تا هم به نیازهای آنی برسد و هم به نیازهای آتی که طویل مدت است برسد و برای رسیدن به این دو اصل باید سازش مناسبی برقرار سازد و برنامه ریزی کند.
اهداف تحقیق:
هدف کلی این تحقیق بررسی رابطه برخی از عوامل موثر بر رضایت شغلی معلمان و نقش آن در پیشرفت و پیشبرد رضایت معلمین می باشد. از جمله هدفهای فرعی دیگر این پژوهش دستیابی به:
1- بررسی میزان رضایت شغلی معلمان و شغل معلمی
2- بررسی امکانات آموزشی مدرسه و تاثیر آن بر رضایت شغلی معلمان
3- بررسی رفتار و همکاری مدیر با معلمان و تاثیر آن بر رضایت شغلی معلمان
4- نقش رضایت شغلی معلمان و تاثیر آن در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
تعریف اصطلاحات
رضایت شغلی
به مجموع احساسات فرد در مقابل کارش اطلاق می شود. و تابعی از سازگاری انتظارات سازمانی با نیازهای فردی است و حالتی که این دو توافق و تعادل داشته باشند رفتار بطور همزمان برآورنده انتظارات سازمان و نیازهای فرد است و در این صورت رضایت شغلی حاصل می گردد. در این تحقیق رضایت شغلی عبارتست از درجه ای که شخص از شغلش راضی است و نسبت به آن احساس و کنش مثبتی را ابراز می دارد که توسط پرسشنامه سنجیده می شود.
امکانات آموزشی
خدماتی است که سازمان در اختیار معلم قرارمی دهد (مانند مناسب بودن و استانداردبودن فضای کلاس درس، وضعیت ساختمان، تعداد دانش آموزان در یک کلاس، وسایل آموزشی و کمک آموزشی، وضعیت روشنایی، وضعیت میز و نیمکت و تخته و ...)
همکاری مدیر
کوششهایی که از طرف مدیر مدرسه در جهت بهبود شرایط کاری معلمان صورت می گیرد. (از نظر فراهم آوردن محیطی آرام ودوستانه تشکیل جلسات بحث و گفتگو و ...)
پیشرفت تحصیلی
عبارتست از یادگیری و تغییری که بطور عمیق در اثر آموزش در فرد ایجادشده و برای مدتی طولانی اثر آن باقی می ماند و در نتیجه معلومات و مهارت فراگیران افزایش می یابد که محصول نهایی ، فرایند یادگیری فعال است که با کمک آموزشی و فعالیتهای تربیتی انجام می گیرد.
مقدمه
اغلب دانشمندان و متفکران مسایل تربیتی براین نظر هستند که معلمان بزرگترین عامل موثر در جریان تعلیم و تربیت هستند. بنابراین هر تلاشی که اصلاح فرایندآموزش و پرورش را مدنظر داشته باشد بی نیاز از توجه به معلمان نخواهدبود. از آن جایی که رابطه مستقیمی بین رضایت شغلی افراد با عملکرد آنان وجود دارد یعنی کسانی که از کار خود رضایت داشته باشند کار خود را بهتر و بیشتر انجام می دهند لازم است به موضوع رضایت شغلی معلمان توجه شایسته ای مبذول شود. از طرف دیگر ایجاد اراده و وضعیت مساعد برای ایفای نقش کارآمد معلمان و هدایت فعالیتهای آنان در جهت حصول به اهداف تعلیم و تربیت یکی از وظایفی است که برعهده مدیران آموزشی است. [3]
هر کوششی در جهت چگونگی بهتر اداره کردن انسانها مستلزم کشف نیازهای اساسی، درک انگیزه های رفتار افراد و واکنش مختلف کاری است. براین منظور سازمان باید از محرکهایی استفاده کند که یکی از بهترین آنها جهت افزایش کارایی و اثربخشی، رضایت شغلی است.[4]
نگرشهای کارکنان برای مدیرت منابع انسانی اهمیت دارد. زیرا که این انگیزشها رفتار سازمانی را تحت تاثیر قرارمی دهند بویژه نگرشهایی که به تعهد و رضایت شغلی مربوط می شوند از سودمندترین موضوعات رشته رفتار سازمانی و مدیریت منابع انسانی می باشند.
رضایت شغلی یکی از عوامل بسیار مهم در موفقیت شغلی است. رضایت شغلی عاملی است که باعث افزایش کارایی و نیز احساس رضایت فردی می گردد. هرکارفرما به نوعی درصدد افزایش رضایت شغلی درکارکنان موسسه خود می باشد. محققان رضایت شغلی را از دیدگاههای گوناگون تعریف و توجیه نموده اند. از نظر دسلر[5] رضایت شغلی به میزان مجموعه تمایلات مثبت یا احساسات مثبت که افراد نسبت به شغلشان دارند، اطلاق می شود. [6]
اینکه فعالیتها امور و شرایطی که کار یک کارکن را تشکیل می دهند تا چه حدود و به چه خوبی نیازهایش را برآورده می سازند بستگی به قضاوت وی دارد. شخص باید موارد خوب و بد شغلش را موازنه کند. چنانچه خوبیها بر بدیها بچربند. احتمال دارد که از کارش راضی باشد. کیت دیویس و جان نیواستورم[7] خشنودی شغلی را مجموعه ای از احساسهای سازگار و ناسازگار که کارکنان با آنها احساس به کار خود می نگرند می دانند. [8]
از نظر نائلی رضایت شغلی (خشنودی شغلی) مجموعه ای از احساس های سازگار و ناسازگار است که کارکنان به وسیله آن به کار خود می نگرند. [9]
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 79 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 152 |
فهرست مطالب
عنوان |
صفحه |
فصل اول |
|
مقدمه |
1 |
بیان مسئله |
7 |
ضرورت و اهمیت پژوهش |
10 |
متغیرهای پژوهش |
13 |
تعریف عملیاتی متغیرها |
14 |
فرضیه های تحقیق |
15 |
فصل دوم |
|
مقدمه |
18 |
قوانین یادگیری از نظر روانشناسان |
21 |
تاثیر تکلیف در یادگیری |
23 |
آیا تکلیف شب یک ضرورت تربیتی است؟ |
24 |
ملاک های تعیین تکلیف شب |
26 |
تناسب نوع تکلیف با نوع درس |
28 |
جایگاه تکلیف |
28 |
تصحیح تکلیف |
29 |
تشریح اهداف تکلیف |
30 |
فواید و مضرات تکلیف |
30 |
اهداف تکلیف |
31 |
انواع تکلیف |
32 |
حجم تکلیف |
33 |
رابطه تکلیف با میزان هوش و استعداد دانش آموزان و پیشرفت تحصیلی آنها |
35 |
تاریخچه تکلیف شب در جهان |
36 |
تکلیف شب به عنوان یک تجربه یادگیری |
38 |
اثرات تکلیف شب |
40 |
نظریات مختلف درباره تکلیف شب |
41 |
تاریخچه تکلیف شب |
44 |
تحقیقات انجام شده در ایران |
52 |
فصل سوم |
|
روش تحقیق |
56 |
نوع تحقیق |
56 |
جامعه آماری |
57 |
نمونه آماری |
57 |
روش نمونه گیری |
57 |
ابزار تحقیق |
57 |
روش تجزیه و تحلیل اطلاعات |
|
فصل چهارم |
|
الف- آمار توصیفی |
61 |
مقدمه و بیان افراد نمونه آماری بر اساس مدرک سابقه، جنسیت و منطقه جغرافیایی |
61 |
بیان فرضیه ها و سوالات مربوط به آن |
62 |
سوالات پرسشنامه و جداول مربوط به فرضیه شماره یک |
101-63 |
سوالات پرسشنامه و جداول مربوط به فرضیه شماره دو |
101-63 |
سوالات پرسشنامه و جداول مربوط به فرضیه شماره سه |
101-63 |
سوالات پرسشنامه و جداول مربوط به فرضیه شماره چهار |
101-63 |
سوالات پرسشنامه و جداول مربوط به فرضیه شماره پنج |
101-63 |
سوالات پرسشنامه و جداول مربوط به فرضیه شماره شش |
101-63 |
سوالات پرسشنامه و جداول مربوط به فرضیه شماره هفت |
101-63 |
تجزیه و تحلیل و بیان روش مقایسه ای ارائه تکلیف شب سنتی و فعال |
101 |
آمار استنباطی |
105 |
بحث و نتیجه گیری |
109 |
فصل پنجم |
|
خلاصه پژوهش |
112 |
عنوان و اهداف پژوهش |
112 |
فرضیه های پژوهش |
112 |
نوع پژوهش |
114 |
پیشنهادات |
115 |
محدودیت ها و موانع |
116 |
پیوست ها |
|
منابع و مأخذ |
119 |
فهرست جداول |
121 |
نمونه فرم پرسشنامه |
124 |
تکلیف همواره به عنوان یکی از عوامل مهم در تحقق یادگیری مطرح بوده و در هر دوره متناسب با برداشتی که از یادگیری وجود داشته، شکل و نوع تکلیف نیز متفاوت بوده است. شاید در گذشته اگر دانش آموزی صرفاً موفق به محفوظاتی در ذهن خویش می شد، تصور می رفت که یادگیری در او تحقق یافته است. اما امروزه، با تعریفی که از یادگیری می شود توقع اهدافی فراتر از آن وجود دارد. یکی از متغیرهای رایج در مورد یادگیری به شرح زیر است: «یادگیری تغییری است که در توانایی انسان ایجاد می شود و برای مدتی باقی می ماند و نمی توان آن را به سادگی به فرآیندهای رشد کسب شده نسبت داد.»[1]
به همین دلیل از تکالیف خانه به عنوان تمرین جهت یادگیری و توانایی استفاده می گردد و تکلیف خانه به آن دسته از فعالیت های درسی اطلاق می شود که در یادگیری های کلاسی جهت انجام دادن در خارج از کلاس درس و مدرسه برای دانش آموزان تعیین می شود.
تاکنون صدها تحقیق در مورد تکلیف خانه و نقش آن در موفقیت های تحصیلی انجام شده است. برای نمونه قدمت این تحقیقات به نود سال پیش می رسد و آنها در مجموع تکلیف را جزء جدایی ناپذیر یادگیری می دانند. مطالعات نظرات معلمین، محصلین و والدین متخصصین در سالهای اخیر نشان می دهد که همگی معتقدند که تکلیف شب دانش آموزان را در کسب نمرات بهتر یاری مینماید. از جمله متخصصینی که انجام تکالیف درسی را مفید می داند دکتر علی اکبر سیف می باشد وی در مورد اهمیت و نقش تکلیف در تحقق یادگیری معتقد است:
1-«بخش عهده یادگیری باید در کلاس انجام گیرد و فعالیت های خارج از مدرسه باید مکمل یادگیری و فعالیت های مدرسه باشد. در شرایطی، توضیحاتی که در کلاس داده می شود برای یادگیری بعضی از دانش آموزان کفایت می کند، اما برای بعضی دیگر ممکن است چنین نباشد و لذا به تمرین ومرور بیشتری نیاز داشته باشند، در این صورت می توان با تعیین تکالیفی مناسب با نیاز هر دانش آموز او را در این امر یاری کرد» (سیف، 1374)
تکلیف شب از وظایفی است که از تاسیس مدارس همگانی عمدتاً به منظور تکمیل آموزش مدرسه و گاه به عنوان وسیله ای در دستیابی به اهداف دیگر آموزش و پروش مانند عادت به کار مستقل، رشد، مسئولیت، عادت به مطالعه برای دانش آموزان در کشورها معمول بوده است.
امروزه با توجه به تحولات جوامع با پیدایش نظریههای تربیتی و وجود رسانههایی که اوقات فراغت دانش اموزان را به خود اختصاص می دهد، ضرورت تکلیف شب در بسیاری از کشورها مورد سوال قرار گرفته و راههای دیگری برای پر کردن اوقات فراغت کودکان و نوجوانان در خانه تدبیر می گردد.
در بعضی از جوامع از جمله در ایران- تکلیف شب هنوز جایگاهی سنتی و ارزشی خود را حفظ نموده است و از آن جا که گروه های مختلفی درگیر آن می باشند، این مسئله هنوز به عنوان یک موضوع روز مطرح بوده و طیف وسیعی از افکار و عقاید مختلف و گاه متضادی را در بر می گیرد. تکلیف شب چنان با تار و پود نظام آموزش و پرورش کشورمان آمیخته است که تصور مدرسه بدون تکلیف برای بسیاری از ما ممکن نیست. تکلیف به عنوان فعالیتی که دانش آموزان و والدین آنها را درگیر ساخته از دیدگاه های مختلف و حتی متضاد مورد بررسی قرار گرفته است.
موافقان معتقدند اگر دقت لازم در تعیین نوع تکلیف صورت پذیرد و اگر این فرایند مورد ارزشیابی دقیق واقع شود نه تنها مزاحم یادگیری مدرسه ای نیست بکله تداومی مناسب برای آن محسوب می شود. مخالفان این فعالیت بیشتر وضعیت اجرایی نامناسب آن را در چه مرحله تعیین تکلیف و چه در مراحل اجرا و ارزشیابی دلیلی برای بیهوده بودن این فعالیت دانسته اند. با وجود این نقش تکلیف شب به عنوان یک حلقه ارتباطی بین خانه و مدرسه انکار ناپذیر است و تکلیف شب می تواند به عنوان وسیله ای جهت ارتباط بین والدین و شاگرد و معلم به کار گرفته شود.
آنچه در این ارتباط حائز اهمیت است چگونگی تکرار مطالب و تمرین آموختههاست. روشن است تمرین یا تکرار درس های آموزشگاهی زمانی می تواند مفید واقع گردد که عوامل موثر در یادگیری و پیشرفت تحصیلی نیز مورد توجه قرار گیرد. وقتی دانش آموزان در شرایط یکسان در مقایسه با دانش آموزانی که علاقه آشکار ندارند آن موضوع را به سهولت و با سرعت بیشتری می آموزند. دانش آموزان ممکن است با یک نوع تکلیف برخورد مثبت و با نوعی دیگر تکلیف برخورد منفی داشته باشند. چنین دانش آموزی احتمالا در تکلیفی که نسبت به آن نگرش مثبت دارد پیشرفت بیشتری خواهد داشت.
منظور از مشق شب یا تکلیفی که دانش آموز باید برای تکمیل آموزش و پرورش مهارت ها و توانمندی های خود انجام دهد چیست؟ آیا دانش آموزی که مجبور است چهار بار از درس رونویسی کند به اهداف شناختی، عاطفی و رفتاری آموزشی و پرورش در ارائه مشق شب یا تکالیف شبانه دست می یابد؟ مشق شب تا چه اندازه سبب بالندگی آموزشی در رشد تحصیلی دانش آموزان می شود؟ آیا معلم با دادن تکالیف اجباری، سنگین، خسته کننده، ملال آور، غیر ضروری موجب افزایش انگیزش تحصیلی و رشد خلاقیت او می شود؟
آیا تنها یک نوع سنتی و کلیشه ای مشق شب در جریان آموزش و پرورش ما متداول است؟ آیا معلمان و متخصصان تعلیم و تربیت نمی خواهند با روشی دیگر از طریقی تازه تر، مشکلات مشق شب را در نظام آموزشی برطرف کنند؟
جای تردید نیست که مشق شب باعث پایدار شدن یادگیری ها و آموزشهای کودکان دبستانی می شود ولی نباید فراموش کنیم که کودک دبستانی در هنگام نوشتن مشق شب در حال گذراندن زندگی خود نیز هست. پس مشق شب باید با زندگی او تناسب داشته باشد.
آنچه محقق را به انجام چنین تحقیقاتی وا می دارد ارزیابی دقیق از عملکرد آموزگاران در بارهی تعیین تکالیف برای دانش آموزان و چگونگی نحوهی بررسی این تکالیف و بررسی تاثیر انواع تکلیف در یادگیری دانش آموزان است. شکی نیست که هنوز عدهی کثیری از معلمان، به شیوهی سنتی تکلیف شب میگویند و هراز گاهی اگر فرصت دست بدهد بر روی تکالیف یا آخر تکلیف علامت هایی از خط زدن و یا امضا نمودن ثبت می نمایند و این روش تعیین تکلیف برای تمامی دانش آموزان و نحوهی بررسی آن تا چه حد میتواند بر میزان تثبیت یادگیری دانش آموزان موثر باشد. و بررسی این نکته به نظر ضروری می رسد که چند درصد از معلمان ما از شیوه های نوین در تهیهی تکالیف و بررسی آن سهم دارند و چگونه می توان این روش ها را بسط و گسترش داد.
فصل اول
- مقدمه
- بیان مسئله
- اهمیت و ضرورات تحقیق
- اهداف پژوهش
- متغیرهای پژوهش
- تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
- فرضیه های تحقیق
1-بیان مسأله
تکلیف شب برای چیست؟ مسئله تکلیف شب و مباحثات مربوط به آن همواره برای دانش آموزان و معلمان و اولیای دانش آموزان مطرح بوده و هست و نظریات موافق و مخالف آنان را برانگیخته است. یک عده از آنها مخالف تعیین تکلیف برای دانش آموز هستند به خصوص تعیین تکلیف شب را در سطح ابتدایی کاری بیهوده می دانند و عقیده دارند که کودکان پس از یک روز طولانی و خسته کننده در کلاس وقتی به خانه می رسند بهتر است اوقات خود را با استراحت، بازی و یا اشتغال به یک کار سرگرم کننده به هر حال فعالیتی غیر درسی بگذرانند. وقتی با معلمان درباره تکلیف شب صحبت می شود اغلب عقیده دارند که این اولیای دانش آموزان هستند که بر ارائه تکلیف درسی در خانه تأکید می کنند تا خیالشان راحت باشد که بچه ها چیزی یاد می گیرند. از طرفی وجود تکلیف شب بچه ها را سرگرم کرده مانع مزاحمت ها و سرو صدای آنها در خانه می شود. در نتیجهی یک همه پرسی که توسط یک روزنامه فرانسوی درباره تکلیف شب انجام گرفت، معلوم داشت که بسیاری از معلمان عقیده دارند که کودکان خود علاقمند به انجام تکلیف درسی در خانه هستند به شرط آنکه طولانی نباشد. آنان که موافق تکلیف شب هستند آن را وسیلهای برای تشخیص توانایی های درسی کودکان می دانند و معتقد هستند که تکالیف درسی شاگردان می تواند وسیلهای برای برقراری ارتباط بین خانه و مدرسه باشد. زیرا اولیا از طریق نظارت بر تکالیف متوجه می شوند در مدرسه چه می گذرد و چه تغییراتی در محتوای روش ها و برنامه های درسی داده شده است.[2]
تکلیف تمرینی است در زمینهی آنچه که دانش آموز در کلاس فرا گرفته و فقط در همین جایگاه می تواند نتیجه یادگیری را برای او در برداشته باشد.
تکلیف شب باید:
1-لازم و مفید باشد.
2-با توانایی و رشد دانش آموزان تناسب داشته باشد.
3-به خوبی تشریح شده و انگیزهی لازم را فراهم آورد.
4-به صراحت توسط دانش آموز و والدین فهمیده و درک شوند.
5-بر آزادی و نوآوری دانش آموز تاکید داشته باشد.
6-تا حد امکان انفرادی باشد.
7-در صورت امکان واگرا، متنوع و با تخیل همراه باشد.
8-آموختن محتوا و مهارت ها را به دیگران مد نظر قرار داهد.
امروزه با پیشرفت و گسترش علوم مخصوصاً علم روانشناسی و توجه خاص انسانها به امر تعلیم و تربیت باعث گردیده که تعیین تکلیف شب از موارد مهم و نقش آفرین در پیشرفت تحصیلی و آموزش فراگیران جزء لاینفک آموزشی به حساب آید.
اما با توجه به حساسیت و اهمیت این مسأله متأسفانه به نظر می رسد چندان توجهی به این امر نمی شود و بعضی از مدارس و معلمین در تعیین تکلیف به صورت سنتی و سلیقه ای و بدون توجه به نیازها و جنبه های جسمی و ذهنی فراگیران عمل می نمایند که چنین عملی نتیجه ای جز خستگی و دلسردی دانش آموزان از درس و معلم نخواهد داشت.
در این تحقیق، محقق در صدد است تاثیر شیوه های مختلف تعیین تکلیف شب را بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی بسنجد.
تکلیف شب از متغیرهای درونی مدرسه است که در صورت تجدید نظر کلی و در شرایط فعلی آن شاید بتواند بسیاری از اهدافی را که بر آن مترتب است، مانند تداوم یادگیری، بهبود نگرش به مدرسه، عادت به مطالعه، تنظیم وقت و …را جامه عمل پوشانده وسیله ای برای شناخت مشکلات دانش آموزان و کمک در رفع آن می باشد به امید آن که گامی باشد در جهت اعتلای اهمیت توجه به مسأله تکلیف شب.
محقق در صدد است که تاثیر تکالیف فعال را بر روی پیشرفت تحصیلی در دروس ریاضی، علوم تجربی و ادبیات بررسی کند. از این جهت دانش آموزان پایه سوم را به صورت نمونه و تصادفی انتخاب نموده و با ارائه تکالیف فعال که شامل تکالیف مختلف از دروس ریاضی، علوم و ادبیات فارسی (املا، انشاء، خواندن) به صورت تمرینی، نگرشی، خلاق، پژوهشی و … و با در نظر گرفتن تفاوت های فردی دانش آموزان در اختیار معلم مربوطه قرار داده تا بعد از آزمون نوبت اول در کلاس ارائه دهد تا پس از آزمون نوبت دوم در کلاس نتایج به صورت طرح پیش آزمون و پس آزمون برای یک گروه مستقل مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار بگیرد.
2-اهمیت و ضرورت تحقیق
در هر دوره متناسب با برداشتی که از یادگیری وجود داشته شکل و نوع تکلیف نیز متفاوت بوده است. اما امروزه با تعریفی که از یادگیری می شود انتظار اهدافی فراتر از آن وجود دارد. دیدگاه های متخصصان معاصر در خصوص تکالیف درسی از فلسفه و روش های تعلیم و تربیتی که در طول قرن ها متداول بوده تاثیر پذیرفته است. سالیان دراز حفظ کردن به عنوان تنها نوع تکلیف درسی و حتی یادگیری محسوب می شد. و در نتیجه همین بینش ناکامی های تحصیلی را صرفا به ناتوانی دانش آموزان نسبت می دادند نه به روش های آموزشی. یکی از عواملی که در به وجود آوردن دیدگاه های جدید تعلیم و تربیت موثر واقع شده تشخیص درجه اهمیت فعال نمودن شخص دانش آموز بوده است. اغلب بینش های معاصر به تحریک قدرت ابتکار و مسئولیت پذیری محصل در امر یادگیری بها می دهند و بر این هدف تاکید میکنند که دانش آموز هرچه بهتر و موثرتر تر از اوقات خارج از مدارس در جهت یادگیری بهره ببرد. [3]
اابته باید توجه داشت که تکلیف شب هرگز نمی تواند به خودی خود مفید یا مضر تلقی گردد و سودمندی آن به عوامل و خصوصیات فردی و خانوادگی دانش آموز، عوامل کلاسی، برخورد معلم و بخصوص به ماهیت و چگونگی آن وابسته است.[4]
تحقیقی که انجام می گیرد دارای اهمیت فراوانی می باشد چرا که یافته های آن می تواند رهنمودی برای تنظیم کتب درسی مناسب و دستور العمل هایی جهت تعیین تکلیف شب دانش آموزان باشد و از طرفی نقطه معلمان را در ارتباط با تکلیف شب در دروس مختلف ارائه نمود. و چراغی فرا راه معلمان در جهت استفاده بهتر از تکلیف شب عرضه نمود.
با توجه به محدودیت های اجتناب ناپذیر برنامه های مصوب رسمی که همهی فراگیران باید در ظرف زمانی محدود مواد آموزشی را فرا گیرند و مورد ارزشیابی قرار داده شوند و به کلاس بالاتر ارتقا یابند، در صورتی که سرعت و توانایی یادگیری در همه ی فراگیران یکسان نمیباشد. اجرای مطلوب برنامه های آموزشی بر اساس برنامه های مصوب رسمی مستلزم استفاده بهتر از امکانات کلاسی است. بدیهی است چنانچه اگر تعدادی از دانش آموزان به دلایل مختلف فاقد آمادگی لازم برای برنامه های مصوب باشند معلم یا اجباراً ادامهی اجرای برنامه را به هر صورت ممکن مقدم می شمارد و یا اینکه قسمتی از اجرای آن را در ازای آماده شدن فراگیران به وقفه یا تاخیر می اندازد. بعضاً مشاهده می گردد که معلم ناچاراً نادیده می گیرد، در هر صورت گروهی از دانش آموزان ضرر خواهند کرد.
لذا انجام تکلیف در منزل می تواند با تثبیت و یا حتی توسعه آموخته های دانش آموزان، ابزار و وسیله مناسبی جهت تعدیل بخشی از کمبودهای برنامه های یکسال و غیر قابل انعطاف مدرسه باشد و به اجرای مطلوب در کلاس کمک نماید. بنابراین انجام تکلیف در منزل می تواند فرصت مناسبی برای جبران ضعف ها و عقب ماندگی های درسی و یادگیری باشند. البته به شرطی که دانش آموز با رغبت به طور انفرادی و مستقل به انجام آن بپردازد.
موارد زیر از دیگر دلایل اهمیت تحقیق حاضر را مشخص میکند:
2-بدون تردید از جمله عوامل موثر در یادگیری، تکرار، تمرین و مهارت است و تکرار اکتسابهای آموزشگاهی سبب یادگیری بهتر و به خاطر سپردن آموخته هاست. پروفسور گوردون می نویسد که تکلیف شب به عنوان موضوع تربیتی در سال 1842 مورد مباحثه متخصصان علوم تربیتی در انگلستان قرار گرفت و در سال 1892 در نخستین شماره های دائره المعارف تعلیم و تربیت آمده است که بچه های کمتر از 9 سال آماده نیستند که تکالیف جدیدی در خانه انجام دهند.[5]
3-جن واستیونس 1989 پس از مقایسه نگرش دانش آموزان چینی، ژاپنی و آمریکایی به این نتیجه رسیده اند که در کشورهایی که پیشرفت تحصیلی اهمیت بیشتری داده می شود، تکلیف شب نیز از مقام بالاتری برخوردار است.[6]
3- اهداف پژوهش:
هدف کلی از این تحقیق مقایسه تاثیر شیوه های مختلف تعیین تکلیف شب بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان است.
اهداف جزئی این پژوهش عبارتند از:
1-بررسی تاثیر ارائه تکلیف شب به روش سنتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
2-بررسی تاثیر ارائه تکلیف شب به روش فعال بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
3-مقایسه شیوه های مختلف ارائه تکلیف شب بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان
4-متغیرهای پژوهش
در این تحقیق متغیرهای زیر مطرح بوده است:
1-متغیر مستقل: در این تحقیق شیوه های مختلف تکلیف شب به عنوان متغیر مستقل در نظر گرفته شده است.
2-متغیر تابع (وابسته): در این تحقیق پیشرفت تحصیلی به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است.
هدف این است که تاثیر شیوههای مختلف تکلیف شب بر پیشرفت تحصیلی دروس ریاضی، علوم تجربی، ادبیات فارسی سنجیده شود.
3-متغیر تعدیل گر: جنسیت
5-تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
تکلیف شب
تعریف مفهومی: کاری دشوار بر عهدهی کسی گذاشتن، فرمان به کاری سخت و پر مشقت دادن، وظیفه و امری که بر عهدهی شخص است و باید انجام پذیرد.[7]
تعریف عملیاتی: در این پژوهش تکلیف شب به شیوهی سنتی و فعال ارائه می شود که عبارتند از:
1-تکلیف به روش سنتی: تکالیفی می باشند که توسط معلم و بدون در نظر گرفتن توانایی ها و علائق و هم چنین نیاز هر دانش آموز و بدون در نظر گرفتن تفاوت های فردی برای کلیه دانش آموزان تعیین می شود.
2-تکلیف به روش فعال: به تکالیفی که با توجه به هوش، توانایی، نیاز و علاقه و با خلاقیت طراحی و برای دانش آموزان یک کلاس به صورت گروهی و مشارکتی ارائه شود.
پیشرفت تحصیلی:
تعریف مفهومی: تغییرات حاصل در یادگیری دانش آموزان به طوری که منجر به تغییر رفتار وی شود و نمرات حاصل از امتحانات وی بهتر و بیشتر گردد.
6-فرضیه های تحقیق
در این تحقیق دو گونه فرضیه مورد نظر بوده است:
الف) فرضیه های مربوط به نگرش معلمان در خصوص ارائه تکلیف شب در کلاس
1-ارائه تکلیف شب به صورت های مختلف از قبیل رونویسی، سبک پژوهشی و تمرینی موجب تثبیت یادگیری در دانش آموزان می گردد.
2-دانش آموزان رغبت زیادی در انجام تکالیف شب در منزل از خود نشان نمی دهند.
3-انجام تکلیف در منزل توسط دانش آموزان موجب تکمیل آموزش روزانه، تقویت ابتکار و تجارب یادگیری و بالا بردن تواناییهای ذهنی، دقت و موفقیت تحصیلی دانش آموزان می شود.
4-ارائه تکلیف شب در تمام دروس و نیز برای کلاس اول دبستان ضروری است. و به تنهایی می تواند در یادگیری موثر باشد.
5-توجه به تفاوت های فردی در ارائه تکلیف شب موجب کیفی تر شدن آموزش ها می گردد.
6-بررسی و رسیدگی معلم و میزان رضایت معلم در انجام تکلیف شب توسط دانش آموزان موجب تقویت یادگیری آنان می شود.
7-ارائه تکلیف شب منطبق با اهداف کلی درس موجب آموزش بهتر می گردد.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 81 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 88 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده............................................................................................................................. 1
فصل اول
مقدمه.............................................................................................................................. 3
بیان مساله......................................................................................................................... 7
اهمیت و ضرورت تحقیق.................................................................................................... 8
اهداف تحقیق................................................................................................................... 9
سئوالات تحقیق................................................................................................................. 9
فرضیه ها......................................................................................................................... 10
تعاریف عملیاتی متغیرها.................................................................................................... 11
فصل دوم
تاریخچه فشار روانی......................................................................................................... 13
تعاریف و نظریه های فشار روانی........................................................................................ 16
علل استرس..................................................................................................................... 23
عوامل موثر در تشدید فشار روانی........................................................................................ 26
عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی......................................................................................... 37
ارزشیابی و آزمونهای پیشرفت تحصیلی............................................................................... 51
تحقیقات انجام در داخل و خارج....................................................................................... 53
فصل سوم
مقدمه............................................................................................................................. 59
جامعه............................................................................................................................. 59
نمونه و نمونه گیری.......................................................................................................... 60
ابزار جمع آوری اطلاعات................................................................................................. 60
روائی و اعتبار مقایس سنجش احساس فشار روانی................................................................ 61
روش تحقیق.................................................................................................................... 62
یافته های پژوهش............................................................................................................ 63
فصل چهارم
جداول............................................................................................................................ 62
فصل پنجم
نتیجه گیری..................................................................................................................... 74
پیشنهادات....................................................................................................................... 78
محددیت ها..................................................................................................................... 81
منابع............................................................................................................................... 83
چکیده تحقیق:
در این تحقیق به بررسی رابطة بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر پرداختهایم. نمونة تحقیق 372 نفر ( 191 نفر دختر و 181 پسر ) از دانشآموزان مذکور را شامل میشود، که در سال تحصیلی 87-86 مشغول به تحصیل بودهاند. روش این تحقیق توصیفی و از نوع میدانی بوده و ابزار جمعآوری اطلاعات،برای متغیر فشار روانی، پرسشنامة اورسولا مارکهام است که احساس فشار روانی را میسنجد. برای گردآوری اطلاعات متغیر پیشرفت تحصیلی، ضمن مراجعه به کارنامههای تحصیلی دانشآموزان درسال تحصیلی87-86 ، معدل آنان ثبت شده است. دادههای به دست آمده با استفاده از روشهای آماری تجزیه و تحلیل گردیده و فرضیههای تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها حکایت از آن میکند که میزان فشار روانی دختران بیشتر از میزان فشار روانی پسران است. همچنین میزان پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از میزان پیشرفت تحصیلی پسران است. ولی رابطهای بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی دختران دیده نشده، همچنین بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی پسران رابطة معناداری مشاهده نشده است. اثر متقابل جنس و پایه های تحصیلی بر روی فشار روانی دانشآموزان نیز معنیدار نیست.
فصل اول :
ـ مقدمه
ـ بیان مسئله
ـ اهمیت و ضرورت تحقیق
ـ اهداف تحقیق
ـ سوالات تحقیق
ـ فرضیه ها
ـ تعاریف عملیاتی متغیرها
مقدمه:
« رهایی کامل از تنیدگی مرگ است. »
تمدن و تقدس هر جامعهای مدیون آموزش و پرورش آن جامعه است. بدون داشتن یک نظام آموزشی و تربیتی صحیح، انتظار هیچگونه پیشرفت و تمدنی را نمیتوان از جامعه داشت. با بررسی و تحقیق در اوضاع و احوال ملتها و شناخت عوامل پیدایش حیات و مرگ تمدنها در مییابیم که آن قوم و ملتی در مبارزه با جهل و نادانی به پیروزی رسیده و در پیریزی و پیشبرد تمدن بشری نقش موثری داشته است که بیشترین تلاش و کوشش را صرف بهبود نظام تعلیم و تربیت آحاد جامعه خویش کرده است. هر کشوری که قصد دارد به پیشرفت و تکامل و ترقی در زمینههای فرهنگی، صنعتی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و .... دست یابد، باید از یکسری اصول و قوانین علمی و عملی بهره جوید. در این راستا بدون بهرهگیری شایسته معلمان عزیز از روشهای صحیح تدریس و آشنایی با اصول مشاورة کودک و نوجوان، پیشرفتی در تحصیل دانش آموزان و در نتیجه پیشرفت جامعه حاصل نخواهد شد، چرا که همانگونه که اطلاع داریم اگر همه دانش آموزان را نگوئیم ولی اکثر دانشآموزان در طول تحصیل، مشکلات بخصوصی را دارند که در نهایت استرس و فشارهای روانی را به دنبال دارد.
این روزها موضوع فشار روانی ناشی از کار و زندگی در میان عامة مردم، متخصصان آموزشی، مددکاران اجتماعی،متخصصان بهداشت و سایر کسانی که مسؤلیت بهزیستی مردم را به عهده دارند، بسیار رایج بوده و در رأس امور قرار دارد. افراد جامعه کنونی بیش از پیش نسبت به استرس و پیامدهای آن هوشیار شدهاند. بزرگسالان و نوجوانان و حتی کودکان از آلودگی محیط زیست، امکان وقوع یک جنگ هستهای، به پایان رسیدن منابع طبیعی و خطرآزمایشهای هستهای، وجود افزودنیهای غذایی و مواد سرطانزا سخنی میگویند و تمامی این مسائل بخشی از زندگی روزمره را تشکیل می دهند. والدین و فرزندان میدانندکه هستة خانوادگی دگرگون شده زندگی عصر ما چنان است که در اغلب خانوادهها پدر و مادر هر دو باید کار کنند تا بتوانند هزینههای روزافزون را تامین نمایند. طلاق افزایش یافته، ازدواج مجدد هم امری ناممکن نیست. افزون بر این رسانههای گروهی افراد را به مشاهده صحنههای جنگ، خشونت، تخریب و شقاوت و بیرحمی، مرگ و کشتار عادت دادهاند. هشیاری فزاینده نسبت به رویدادهای ضربه آمیز زندگی لزوم توجه را به واکنشهای افرادوشیوهایکه در رویارویی با عناصرتنیدگیرا اتخاذمیکنند، ضروریکردهاست.
استرس میتواند پیامدهایی داشته باشد. یکی از عوارض آنی و شایع استرس، اضطراب است. و عمومیت آن در سطح بین المللی به حدی است که این قرن را قرن اضطراب نامیدهاند و میگویند این قرن، قرن دلهره و نگرانی است، انسانها در هر سطح و شرایطی که باشند، به نحوی اسیر دلهره و اضطرابند و این امر ریشه و منشا بسیاری از بیماریهای روانی میتواند باشد
با وجود تمام مسائل مربوط به استرس و نتایج خطرناک آن، میتوان گفت که مهمتر از وجود عوامل استرسزا در زندگی، روشهای مقابله با آن عوامل است و تحقیقاتی که در ارتباط با نحوه جلوگیری و رفع استرس برروی آنچه که روانشناسان، رفتار سازگاری یا مقاوم بودن مینامند، انجام گرفته است، نشان میدهد که بعضی از گروههای جامعه، سالم زندگی میکنند و طول عمرشان زیاد است و به این نتیجه رسیدند که پیشرفت و موفقیت در زندگی از عوامل اساسی زندگی سالم و طولانی بوده است. (شاملو، سعید ، بهداشت روانی ، انتشارات رشد ، تهران ، 1378)
بیشک پیشرفت در تعلیم وتربیت هم میتواند در وضعیت زندگی جوامع گوناگون نتیجه مثبت داشته باشد. بنابراین توجه به پیشرفت تحصیلی دانشآموزان و اینکه چه عواملی می تواند در این مهم دخالت داشته باشد، میتواند در حل برخی از مشکلات انسانها مفید واقع شود. وقتی وجود استرس، پیامدهای منفی دارد و پیشرفت و کسب موفقیت نتایج مثبتی به دنبال دارد، ناگهان چگونگی رابطه استرس و پیشرفت تحصیلی در ذهن تداعی می شود. و به همین علت تحقیق حاضر تلاشی در جهت بررسی رابطه فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر دوره متوسطه شهرستان ابهر است.
بیان مسأله:
همه معلمین در طول زندگی حرفهای خود همواره با دانش آموزانی مواجه شدهاند که علیرغم شروع خوب و مناسب فعالیتهای تحصیلی و کسب مدارج ممتاز و عالی در پایههای تحصیلی با افت عملکرد تحصیلی مواجه شدهاند. و برای کمک به این دسته از دانشآموزان، دنبال علت و راهکار میگردند. والدین آنها نیز برای جلوگیری از افت هرچه بیشتر آنها طالب راهکارهای عملی هستند. حتی گاهی خود دانشآموزان نیز با مراجعه به مشاورین از وضعیت تحصیلی خود رضایت نداشته و ابراز ترس و نگرانی میکنند و افت تحصیلی و شکست تحصیلی، مسائل فردی و شخصی زیادی برای یادگیرنده ایجاد میکند، مسائلی از قبیل مشکلات عاطفی، روانی مانند استرس. در تحقیق موجود، محقق سعی دارد بداند که آیا رابطهای بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر وجود دارد؟ و اگر رابطهای وجود دارد، این رابطه تا چه حد و چگونه است؟
اهمیت و ضرورت تحقیق:
به طور قطع سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانشاموزان برای متوّلیان تعلیم و تربیت و سیاستگذاران سلامت و بهزیستی ، قابل توجه و اهمیت است. همچنین والدین نیز، سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی فرزندان خود را خواهان میباشند. سالانه هزینههای هنگفتی صرف آموزش و پرورش فرزندان این آب و خاک میگردد و اگر مسئولین در جهت رشد و توسعة تعلیم و تربیت سرمایههای این مملکت ناتوان باشند، آیندة کشوربه مخاطره خواهد افتاد. بنابراین ضرورت دارد که با توجه به عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان، در محقق ساختن اهداف آموزش و پرورش کوشا باشیم. لذا توجه به زندگی پراسترس جامعه کنونی و اینکه آیا رابطهای بین فشارهای روانی و پیشرفت تحصیلی وجود دارد یا نه، میتواند کمکی در رسیدن به این هدف باشد.
اهداف تحقیق:
هدف کلی: محقق سعی دارد در این تحقیق به بررسی رابطه بین فشار روانی با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر بپردازد.
هدف کاربردی: با تشخیص رابطه فشار روانی و پیشرفت تحصیلی، میتوان با استفاده از شیوههای درست تحصیلی و تربیتی در خانواده ها و نیز در مدارس به هرچه بیشتر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان کمک نمود.
سؤالات تحقیق:
الف- سؤال اصلی تحقیق:
ب- سؤالات فرعی تحقیق:
فرضیهها:
تعاریف عملیاتی متغیرها:
فشار روانی: فشار روانی عبارت است از واکنشهای جسمی و روانی که افراد در مقابل وقایع «محیطی ایجادکنندهفشارهای عصبی و روانی» یا استرسور ازخود بروزمیدهد.[1] (الوانی ، سید مهدی ، فشارهای عصبی و سازمان و راههای مقابله با آن ، مجله مدیریت دولتی)
در این تحقیق منظور از فشارروانی، نمرهای است که فرد از مقیاس سنجش فشار روانی اورسولا مارکهام[2]بدست میآورد.
پیشرفت تحصیلی: پیشرفت تحصیلی عبارتست از یادگیری و تغییری که به طور عمیق در اثر آموزش در فرد ایجاد می شود و برای مدت طولانی اثر آن باقی میماند. پس پیشرفت تحصیلی تنها به حفظ کردن مطالب درسی اطلاق نمیشود و نتیجه پیشرفت تحصیلی همان افزایش معلومات و مهارت دانشآموزان است.[3] (گروسی ، اعظم ، بررسی رابطه بین اضطراب و پیشرفت تحصیلی ، 1387)
منظور محقق از پیشرفت تحصیلی در این تحقیق، معدل کل هر پایه دانش آموزان در پایان سال تحصیلی 87-86 است.
فصل دوم :
ـ تاریخچه فشار روانی
ـ تعاریف و نظریه های فشار روانی
ـ علل استرس
ـ عوامل موثر در تشدید فشار روانی
ـ عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی
ـ ارزشیابی و آزمونهای پیشرفت تحصیلی
ـ تحقیقات انجام در داخل و خارج
تاریخچه فشار روانی
واژة فشار روانی را اولین بار هانس سلیه1، روانپزشک و روانشناس اتریشی در سال 1936 در دانش پزشکی به کار برد. بعد از سلیه دانشمندان دیگر از جمله « کانن»2، «بن فین»3 و«دلی»4 آثار فشار روانی در حیوانات را نیز ثابت کردند، در حالی که هنوز هم شعور در حیوانات مسجل نشده بود. قبل از « کانن» ، « بن فین» و «دلی» ، هرچند که «فروید»5 و « بلولر»6 در اهمیت روان درمانی تأکید داشتند ولی تا آن زمان سبب همه بیماریها را ضایعات فیزیکی و جسمی میشناختند.
تحقیقات و بررسیهای «سلیه» این اصل را علمی تر و به زبان و بیان دانش امروزی بیان داشت. او ثابت کرد که ناراحتیهای روانی و هیجانی نیز موّلد ضایعات جسمی و عضوی هستند. در سالهای بعد از جنگ جهانی اول به خصوص جنگ جهانی دوم مطالعاتی در خصوص فشارهای عصبی و روانی نیز صورت گرفته است، که اکثر این مطالعات در ارتباط با جنگ جهانی و اثرات آن بر روی افراد، صورت گرفت. اما در سالهای بعد از 1960 گرایش بیشتری به مطالعات فشار عصبی در محیط کار و محیطهای صنعتی یافته است. محققی به نام فیلگی1 در سال 1987 در بررسی دقیق که درباره سیر تغییرات در واژهگذاری آسیبهای عصبی و روانی ناشی از جنگ انجام داده است، چنین اظهار میدارد:« مجروحان جنگی را قبل از جنگ جهانی اول که غالباً دچار ضعف و یا نداشتن نظم و یا هردو بود به عنوان « آسیب دیدگان روانی» مینامیدند». به دنبال جنگ جهانی اول علائم همراه با فشارهای عصبی در مجروحان جنگی را « اختلالات عصبی روانی ناشی از جنگ » یا « اختلالات عصبی روانی ناشی از ضربه » نامیدند. در جنگ جهانی دوم و بعد از آن عوارضی که در مورد مجروحان روانی ناشی از جنگ وجود داشت تحت عنوان « افسردگی و فروماندگی» و سپس « فروماندگی جنگی » نامیده شد، که بعد از جنگ کره به خستگی ناشی از جنگ تبدیل گردید.
سلیه و همکارانش در سال 1952 میلادی یک نظریه تفضیلی برای نشان دادن چگونگی واکنش موجود زنده به استرس[4] ارائه دادند. سلیه در این نظریه تشریح کرد که چگونه تعادل حیاتی از هم میپاشد و واکنش استرس[5] تحت شرایط شدیدآشکار میگردد که به آن واکنش کلی سازگاری (G.A.S) میگویند. در اوایل دهه 1950 میلادی، روانپزشکی به نام توماس هلمز[6]در پژوهشهای خود به این نتیجه رسید که تنها عامل مشترک در ایجاد هرنوع استرس، لزوم، ضرورت و اجبار در ایجاد تغییر و تحول مهم، در روند زندگی فرد است. به منظور نشان دادن تأثیر استرس ناشی از « تغییرات عمده زندگی» که گفتیم عامل مشترک بین تمام انواع استرسها است ، هلمز و ریهی در سالهای 1940 و 1950 میلادی از پنج هزار نفر پرسشهایی مبنی بر اولویت دادن به اتفاقات و تغییرات مهم زندگی پرسیدند، که بر اساس آن، مقیاس معروف هلمزـ ریهی برای اندازه گیری درجه اهمیت وقایع زندگی ساخته شد. که مرگ همسر بالاترین استرس (100) و خرید خانه، کمترین استرس (30) را به خود اختصاص داده بود. همچنین لئونارد سایم1 نیز به سال 1978 در پژوهشی که به عمل آورد اهمیت « حمایتهای اجتماعی» را در سلامت جسم و روان تأکید کرد. در سالهای اخیر پژوهشگران عامل روانی دیگری را که سبب افزایش شدید آسیبپذیری در برابر حملات قلبی و سایر بیماریهای مربوط به استرس میشود، کشف کردهاند. این عامل روانی را رفتار نوع A2 نامیدهاند. این پدیده را دو متخصص قلب به نام « مییر فریدمن »3و « روی روزمن»4. اولین وجه مشخصه این گونه رفتار این است که شخص سعی میکند، در زمان بسیار محدود فعالیت زیاده از حد انجام دهد. دوم اینکه احساس خشم سیالی در وجود چنین فردی در جریان است. (شاملو، 1381)
تعاریف و نظریه های فشار روانی:
علیرغم تحقیقات وسیعی که در زمینة استرس انجام شده است و برخلاف استفاده گستردهای که در مکالمات روزمره از این مفهوم میشود، هنوز هم استرس دقیقاً تعریف نشده است. بعضی اشخاص وقتی در مورد استرس صحبت می کنند در واقع به یک محرک محیطی اشاره میکنند. بعضی آنرا به عنوان پاسخی به محرک محیطی میبینند. عدهای هم آنرا در تعامل بین محرک محیطی و پاسخ جستجو میکنند. نظریهپردازان و محققان مختلف نیز هرکدام استرس را از زاویة متفاوتی تحلیل کردهاند و در این میان دیدگاههای سلیه و لازاروس نقطه عطفی برای تمام نظریات پیش از خود محسوب می شود.[7]
نظریه هانس سلیه:
هانس سلیه روانپزشک اطریشیالاصل مقیم کانادا که پایهگذار پژوهشهای علمی دربارة پدیدة استرس بوده، از اولین کسانی است که رابطة بین استرس و بیماریها را دقیقاً توجیه کرده است، او استرس را به « درجة سوز و ساز بدن»[8] بر اثر فشارهای زندگی تعریف میکند. البته کلمه استرس تنها به روند این پدیده در بدن انسان اطلاق نمیشود بلکه محرکهای فشارآور [9]نیز تحت همین نام خوانده میشود.[10]
سلیه تحقیقات خود را از دهة 1930 آغاز کرد و تا زمان مرگ خود در سال 1982 مفهوم استرس را در سطح همگانی مطرح ساخت. او به بررسی تأثیرات استرس بر پاسخ های فیزیولوژیکی پرداخت و سعی کرد این واکنشها را به بروز بیماریها ربط دهد.[11] (توکلی ، مهین ، شیوه های مقابله با استرس و ارتباط آن با سلامت روانی ، تهران ، نشر قو، 1380)
سلیه در سال 1956 میلادی روند ارتباط بین استرس و بیماریها را تشریح کرد. به نظر او هر محرک فشارزای بیرونی مانند زخم بدن، مسمومیت، خستگی عضلانی، سرما، گرما و عوامل روانی، اگر فشار کافی داشته باشد ممکن است منجر به ایجاد واکنش شود که او آن را « نشانگان کلی سازگاری » یا «G.A.S» نامیده است.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 321 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 70 |
فصل اول
طرح تحقیق
مقدمه
رشد اجتماعی و اجتماعی شدن یکی از تغییرات برجسته در دوران نوجوانی است که سبب ایجاد تمایز بین یک کودک با یک نوجوان می شود و هویت اجتماعی نوجوان را تشکیل می دهد. اجتماعی شدن با ایجاد تغییرات آشکار در شیوه های ارتباطی با والدین و همسالان شروع می شود. تغییرات آشکار زیستی و بلوغ در دوره نوجوانی سبب افزایش فاصله عاطفی بین نوجوان و والدینش می شود و به تدریج استقلال بیشتری برای نوجوان به همراه می آورد. فرایند تحول در نوجوانان و در بین پسران و دختران نیز متفاوت است. فاصله گرفتن با والدین معمولاً با فاصله گرفتن از مادر شروع می شود و با صمیمیت و نزدیک شدن به دیگران گسترش می یابد.
برای یک نوجوان ارتباط با دیگران در آغاز نوجوانی به طور عمده بر گروه همسالان و دوستان متمرکز است. اولین قدم در جهت شکل گیری مناسبات اجتماعی، وابستگی به یک گروه از دوستان همجنس در آغاز بلوغ است. در بین این گروه است که نوجوان از جهات مختلفی مثل طرز صحبت کردن، شیوه لباس پوشیدن، اصلاح موی سر، علایق هنری و فعالیت های فوق برنامه و دیگر کارها با نوجوانان همسن و سالش دنبال همانندی می گردد.
نوجوان دوستانی را انتخاب می کند که از نظر علایق، ارزش ها، باورها و نگرش ها همانند او باشند و از نظر رفتار و سرگرمی های اوقات فراغت و نگرش نسبت به مدرسه و پیشرفت تحصیلی با وی همانند باشند. معیار اصلی انتخاب دوست در دوره نوجوانی صمیمیت و وفاداری او است. بر پایه همین معیارهای صمیمیت و گفت و گوهای خصوصی با دوستان، نوجوان می تواند خود را بشناسد و هویت خود را کشف کند.
یادگیری مفاهیم مربوط به عضویت و ایفای نقش در فعالیت های گروهی (عضویت در تیم ورزشی و انجمن های مذهبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی) از طریق برنامه های اوقات فراغت مستحکم می شود. رشد شخصیت و خلق و خوی نوجوانان عامل مهمی در چگونگی یادگیری اجتماعی و شرکت او در فعالیت های مختلف اجتماعی است. بعضی از نوجوانان به قدری جذب گروه دوستان خود می شوند که قادر نیستند به یک فردیت رشدیافته و مستقل دست یابند و نمی توانند مسایل خود را به تنهایی حل کنند و در همه مسایل ارزشی تنها به همان گروه دوستان خود تکیه می کنند.
بیان مسئله :
اگر بگوییم که حساسترین و سرنوشتسازترین دوران عمر انسان، ایام نوجوانی و شروع جوانی است، کلامی به گزاف نگفتهایم. در حقیقت، هویت و شخصیت انسان در این دوران شکل میگیرد. لذا از اهمیت فوقالعاده برخوردار است و به دقتِ ویژه نیازمند. به موازات بلوغ جنسی در این ایام، بلوغ فکری و روانی نیز شکل میگیرد و نیازهایی در جسم و روان ایجاد میگردد. از جمله نیازهای روانی، نیاز به محبت کردن و محبوب واقع شدن است که افرادِ هم سن و سال، با جمع شدن دور یکدیگر و ایجاد گروههای دوستی و رفاقت، در صدد رفع این نیازها هستند.
نقش و اهمیت گروه های همسالان در وضعیت روحی و روانی نوجوانان و جوانان بر هیچ کس پوشیده نیست ، دوستی در گروه همسالان و نقش و تاثیر آن بر وضعیت تحصیلی عاملی است که به لحاظ وضعیت روحی و روانی نقش تاثیر گزاری بر جوانان دارد ، عضویت در گروه دوستی همسالان همانگونه که می تواند تاثیرات مثبتی در وضعیت روحی و روانی به جا گذارد ، همانگونه نیز می تواند تاثیرات منفی و مشکلات عدیده ای را برای جوان ایجاد کند ، بررسی نقش و تاثیر این گونه دوستی ها و تاثیرات مثبت و منفی این وضعیت بر وضعیت روحی و روانی دانش آموز ان موضوعی است که در این پژوهش به آن خواهیم پرداخت .
اهمیت و ضرورت تحقیق :
انسان، موجودی است نیازمند (نیازهای جسمی از قبیل احتیاج به هوا، آب، غذا و... و نیازهای روحی و روانی مثل نیاز به بیان و ابراز وجود، نیاز به دانستن، نیاز به محبت و...) که رفع هر یک از این نیازها، خود، نیازمند وجود منابع طبیعی (از قبیل آب، هوا و...) و منابع انسانی است و البته منابع انسانیاند که بیشتر نیازهای روانی انسان را برآورده میسازند. بنابراین با توجه به اینکه انسان نهتنها نیازهای جسمانی دارد، بلکه نیازهای روانی - که کماهمیتتر از نیازهای جسمانی نیستند - نیز دارد و از مهمترین این نیازها نیاز به محبت کردن و مورد محبت واقع شدن است.
از طرفی، چون ایام نوجوانی و آغاز جوانی ایامی سرنوشتساز و تعیین کننده در مسیر زندگیاند، شایسته است که زمینهها و بسترهایی را که نوجوانان و جوانان در آنها قرار میگیرند و در پی رفع برخی نیازهای روانی خود برمیآیند با دقت بررسی کنیم که گروه همسالان (همگِنان، همالان)، یکی از مهمترین این زمینهها و بسترهاست.
شاید بتوان قاطعانه حکم کرد که محبت، سیمان و چسب گروههای همسال است و نقش کلیدی را در این گروه به عهده دارد.
هدف های کلی تحقیق :
هدف کلی در این پژوهش بدست آوردن بک رابطه درست میان نقش دوستی های گروههای همسالان و پیشرفت و یا افت تحصیلی در دانش آموز ان در یک دبیرستان خاص است ، جهت بدست آوردن این رابطه مطالعات گوناگونی بر روی وضعیت پیشرفت تحصیلی ، وضعیت گروه های همسالان و وضعیت سلامت روحی و روانی در دانش آموز ان مختلف انجام شد .
هدف های جزئی تحقیق :
1- رابطه میان دوستی و پیشرفت تحصیلی دانش اموزان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین
2- رابطه میان دوستی و وضعیت اقتصادی دانش آموزان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین
3- رابطه بین وضعیت اقتصادی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین
فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی بین دوستی و پیشرفت تحصیلی نوجوانان و وضعیت اقتصادی آنها در دبیرستانهای دخترانه ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد .
فرضیه های فرعی
1- فرضیه اول : بین دوستی و پیشرفت تحصیلی نوجوانان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد
2- فرضیه دوم : بین دوستی و وضعیت اقتصادی نوجوانان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد .
3- فرضیه سوم : بین پیشرفت تحصیلی و وضعیت اقتصادی نوجوانان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد .
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه :
بهطور نسبی میتوان گفت که در شش سال اول زندگی، خانواده، در شش سال دوم، معلمان و در شش سال سوم زندگی، همسالان و دوستان بیشترین نقش را در تربیت و شکلگیری شخصیت هر فرد ایفا میکنند.
بدیهی است که برقراری رابطه با دوستان و هم قطاران در هر دورهای از زندگی واجد اهمیت است. اما در دوره ی نوجوانی با توجه به ویژگیها و رفتارهایی که توام با نوجوانی است، به ویژه اینکه آنها خواهان مستقل شدن از خانواده، اثبات وجود و کسب هویتاند، اهمیتی مضاعف پیدا میکند. در این سلسله مقالات به تشریح ابعاد مختلف این موضوع میپردازیم.
دوست یابی در دوره نوجوانی:
نوجوانی سن رفاقت و دوران دوستیهاست. نوجوانان در این سن عاشق دوستی و رفاقتاند. گاهی دوستیهای آتشینی در این دوران پدید میآید که باعث مشکلاتی میشود. دوستی در این سن، بیشتر سطحی و کمتر عمیق است. با این حال، گاهی شدت دوستی و وابستگی به حدی است که نوجوان خانواده خود را رها میکند و حتی حاضر است برای دوست خود جانش را فدا نماید.
هراس از گمنامی و تنهایی، نوجوان را بر میانگیزد تا خود را در ارتباط با گروه همسالان قرار دهد. رنج ناشناخته ماندن ، آنچنان او را تحت تاثیر قرار میدهد که برای احساس تعلق به گروه بیشترین فعالیت را از خود بروز میدهد. همبستگی گروهی در این دوره قویتر از سایر مراحل زندگی است و غالبا به عنوان یک شاخص موفقیت برای اکثر نوجوانها محسوب میگردد.
نیاز به تعلق به گروه به مفهوم پذیرش و قبول گروه مورد نظر نوجوانان است. هر نوع رویدادی که بر این پذیرش اثر گذارد، نوجوان را دچار تزلزل، بیکفایتی و بیاعتمادی نسبت به خود خواهد کرد. در مواردی، نوجوان سرخورده از گروه به باندها و گروههای ناسالم اجتماعی میپیوندد تا بر تنهایی و عدم تعلق اجتماعی خویش فائق آید.
دوستیهای دوران بلوغ، یعنی آغاز نوجوانی، اغلب میان دو نفر به وجود میآیند و گاه موجب مختل شدن رشد اجتماعی شده، پیوستن به گروه را دشوار میسازند. در میان نوجوانان 12 تا 15 ساله اغلب دیده شده است که بهطور مرتب از جانب یک «بهترین دوست» به سوی دیگری میروند و رفیق عوض میکنند.
هر چند این جدایی در ابتدا دردناک است، با یافتن جانشین درمان میپذیرد. نوجوانان، به ویژه نوجوانان دختر، نیاز به دوست داشتن و مورد علاقه بودن را در رویا و تخیل ارضاء میکنند، زیرا در رویا میتوانند بدون هیچگونه واهمه خود را به دست غلیان احساس بسپارند و با نسبت دادن کلیه خوبیها و زیباییها به خود، کمبودهای واقعی را جبران کنند.
جذب گروهی و پذیرفته شدن در جمع دوستان برای نوجوانان اهمیت فراوان دارد و لذا باید هر گونه انزوا و کنارهگیری را در دوره نوجوانی به دقت مورد بررسی قرار داد و علت آن را جویا شد. شاید علت انزوا، نداشتن مهارت اجتماعی باشد یا احساس خطاکاری و اشتباه و احساس بیارزشی آن را ایجاد کند که در این صورت آموزش مهارتهای ارتباطی میتواند به نوجوان کمک کند تا در جمع پذیرفته شود و خود را ابراز دارد.
رشد اجتماعی در دورهء نوجوانی:
بلوغ قبل از هر چیز سبب افزایش فاصله عاطفی بین نوجوان والدین می شود وبه تدریج استقلال بیشتری را برای او به بار می آورد . فاصله گرفتن از والدین و کم توجهی نوجوان به خواست والدین و بزرگسالان نشانه ای از خود مرکز بینی او هست که دلایل زیادی دارد که اولین آنها بروز توانایی های جدید مغزی وخودآگاهی نوجوان است ودیگری اشتغالات ذهنی نوجوان به تغییرات نا گهانی جسمی خود است ،اما این خود مرکز بینی به تدریج کم می شود و نوجوان به تجدید مناسبات اجتماعی خود می پردازد وبه رشد اجتماعی می رسد .
تغییر رفتار اجتماعی در نوجوانی :
رفتار اجتماعی پسران نوجوان در برخی قسمت ها با دختران تفاوت دارد بنابراین به ذکر تفاوتهای جنسی در رشد اجتماعی می پردازیم :
الف)دگرگونی رفتار اجتماعی در پسران :
1- مرحله تقلید : این دوره از 12 سالگی شروع و تقریباً در 15 سالگی پایان می یابد .
2- مرحله افتخار به شخصیت : این مرحله بعد از 15 سالگی شروع می شودو مشخصات آن این است که نوجوان می کوشد در بازیها ورقابت ها پیروز شود و در این کار زیاده روی می کند .
3- مرحله تعادل اجتماعی : از اواخر نوجوانی آغاز می شود ،نوجوان از سرکشی وتهور خود می کاهد وآن رفتار ها را نشانه عجز وبچگی تلقی می کند .
ب)دگرگونی رفتار در دختران نوجوان :
1- مرحله اطاعت :این دوره پیش از نوجوانی آغاز و تا اوایل آن ادامه می یابد مشخصات اصلی آن تابع نظرات بزرگان خانواده وخویشاوندان بودن وتظاهر به خجالتی و کمرو بودن می کنند .
2- مرحله اضطراب و تشویش : از اوایل نوجوانی تا 15 سالگی ادامه می یابد ، با اضطراب واختلال تعادل مشخص می شود مثل زیاده روی در واکنش به انگیزه های ساده وپرداختن به خود وظاهر آرایی افراطی .
3 - مرحله تقلید از پسران :این دوره از 15 سالگی آغاز وگاهی تا 16-17 سالگی ادامه می یابد . در این دوره دختران از حیث رفتار وروش گفتگو از پسران تقلید می کنند .
4- مرحله تعادل اجتماعی : که دراواخر نوجوانی واوایل جوانی ظاهر می شود ، به این صورت که دختران نوجوان رفتار صحیح زنانه پیدا می کنند و در گفتار و کردار خود حالت زنانه دارند.
عوامل مؤثر در رشد تکامل اجتماعی نوجوان :
الف)اثر خانواده در رشد اجتماعی نوجوان
1- ارتباط کودک با والدین واثر آن در نوجوانی: حمایت بیش از حد وعدم توجه به کودک در نوجوانی در رفتار اجتماعی او از جمله از جمله اعتماد به نفس واستقلال او تأثیر می گذارد .
2- فضای روحی موجود در خانواده: شخصیت سالم ،جز در محیطی که اطمینان ،وفاداری ،محبت والفت در آن معمول وحکمفرماهستند ایجاد نمی شود .تشویش واضطراب مانع رشد صحیح نوجوان می شود .
3-از شیر گرفتن روانشناختی: وظیفه اصلی خانواده در دوره نوجوانی فرزندشان این است که سعی کنند به آزادی واستقلال او کمک کنند و در رعایت وحمایت از او زیاده روی نکنند واجازه دهند که احتیاجات شخصی خود را به تنهایی انجام دهندوحتی گاهی آنها رادر حل بعضی مسایل خانوادگی شرکت دهند وعقاید آنان رامحترم شمارند .
4- وضع و مؤقعیت اجتماعی و اقتصادی خانواده: محیط خانواده در تعیین فعالیتهای افراد آن بسیار مؤثر است . رفتار فرد با اختلاف در خانواده مختلف می شود و هر طبقه از طبفات اجتماعی ،روش خاص ومعینی در زندگی دارد.
ب)اثر مدرسه در رشد اجتماعی نوجوان: وظیفه مدرسه است که با ایجاد وتشکیل فعالیتهای اجتماعی گوناگون نوجوان را در رشد و کمال و نضج کمک کند. به همکاری و فعالیت وکارهای دسته جمعی کمک کند ،و بدین ترتیب راه ورسم رقابت های مطلوب را بشناسد ویاد بگیرد .نوجوان در رشد وتکامل اجتماعی خود از چگونگی ارتباط وعلاقه اش نسبت به معلمان ومیزان نفرت یا محبت خود به آنها متأثر می شود .
ج)اثر همسالان در رشد اجتماعی نوجوان: گروه همسالان در نوجوانی از افرادی تشکیل می شود که از حیث زمانی و عقلی به هم نزدیک هستند و میان خود یک وحدت ناگسستنی ایجاد می کنند . گاهی اثر این گروه دراین دوره از زندگی بیش از اثر خانه ومدرسه می شود . به تدریج که نوجوان به رشد وکمال نزدیک می شود از گروه خود کمتر پیروی می کند واز شدت انتصابش بدان کاهش می یابد .
در حالی که رشداجتماعی دوره نوجوانی اساساً متمرکز بر صمیمیت با دوستان و تجدید ارتباط اجتماعی با خانواده و بزرگسالان است . مسایل رشد اجتماعی در دوره جوانی به اموری بسیار فراتر از ملاحظات شخصی در ارتباط با دیگران گسترش می یابد . اندیشه ها واستدلالهای مربوط به امور اجتماعی ومدنی در میان جوانان برسه موضوع اساسی ،ایده آلهای اجتماعی ،ادراک انتزاعی از مسایل اجتماعی و مدنی و واقعیتهای زندگی اجتماعی و مدنی متمرکز است .
این برنامه درباره تاثیر گروه همسالان بر نوجوانان دختر و پسر است . کارشناس این برنامه دکتر حسین اعرابی روانشناس هستند. بشنوید ...
دوستان و همسالان، یکی از مهمترین عوامل موثر در رشد و تکامل شخصیت آدمی در دوران نوجوانی به شمار میآیند. به عقیده موریس دبس، دوستیهای این دوران باعث کسب تجاربی میشود که در توسعه شخصیت نوجوان نقش دارد. این تجارب باعث ایجاد دوستیهای عاقلانهتری در دوران بزرگسالی میشود؛ دوستیهایی که بر اساس علاقه و اعتماد متقابل استوار است و اولین احساس نوعدوستی را در نوجوان برمیانگیزد. دوستیهای دوران نوجوانی براساس یک نیاز اجتماعی و برای ایجاد روابطی سالم و سازنده است...
در دوران نوجوانی، شخصیت اجتماعی نوجوان در حال شکل گرفتن است و بر این اساس، رفاقت نقش عمدهای در اجتماعی شدن او ایفا میکند. دوستان و همسالان، نوجوان را در «ابراز خود» یاری میدهند؛ چرا که یکی از نیازهای مهم این دوره، نیاز به ابراز خود است؛ رفتاری که فرد به وسیله آن تواناییها، اندیشهها، اعتقادات، عواطف و احساساتش را به سایرین ابراز میکند. دوستان و همسالان زمینه ممکن را برای فرد فراهم مینمایند زیرا آنها در معاشرت با یکدیگر در مورد افکار و عقاید خود آزادانه گفتگو میکنند و تواناییها و قابلیتهای خود را ظاهر میکنند. فقدان چنین مهارتهایی در نوجوان موجب میشود که او در ارتباطات اجتماعیاش با مشکلات جدی روبهرو شود؛ به طور مثال بسیاری از این نوجوانان تمایلی به بحث و گفتگو در جمع ندارند که ناشی از ترس از ابراز خود و واکنشهای دوستان و همسالان در دوران کودکی و نوجوانی است.
کمک به تصمیمگیری
دوستان و همسالان بر تصمیمگیری نوجوان تاثیر میگذارند. بهطور کلی، دوره نوجوانی، دوره آزمایش و خطاست؛ دورهای که نوجوان تصمیمات خود را در زمینههای مختلف تغییر میدهد. ممکن است یک نوجوان ماهها برای انتخاب یک سبک مطلوب آرایش موی سر، شیوههای متفاوتی را آزمایش کند و نظر دوستانش را با حساسیت ویژهای مورد توجه قرار دهد.
نوجوان به نگرشها و نظریات دیگران و به خصوص دوستانش درباره خود اهمیت زیادی میدهد. او با دریافت مستقیم و غیرمستقیم نظریات دوستان درباره خودش و همچنین در جریان مقایسه ویژگیهای خود با آنها، به شناختهای جدیدی از ابعاد وجودی خویش میرسد. این شناختها موجب پیدایی تصویر جدیدی از خود میشود.
همین دوستان و همسالان نیاز به محبت کردن و محبت دیدن نوجوان را به طور مکفی تامین میکنند.
به غیر از همه مواردی که گفته شد، گروه دوستان و همسالان انجام بعضی از فعالیتها را برای نوجوان آسان کرده، جرأت و شهامت وی را تحریک میکنند و احساس نوعدوستی نوجوان را تقویت کرده و او را در رسیدن به استقلال عاطفی عقلانی یاری میدهند.
پایه دوستیهای عاقلانه
مطالعات نشانگر این است که گروه همسالان و دوستان، بسیاری از نیازهای نوجوان را تامین میکنند که یکی از مهمترین آنها نیاز به محبت کردن و محبت دیدن است و موارد دیگری از قبیل تقویت نوعدوستی و رسیدن به استقلال را نیز میتوان متذکر شد.
این تاثیرات مثبت در صورتی قابل دریافت است که اولا اهداف گروههای دوستی سازنده بوده و جنبه بزهکارانه نداشته باشند، ثانیا والدین نقش خود را در مقابل نوجوان و دوستانش به خوبی ایفا کنند و به جای قرار گرفتن در مقابل آنها در کنار آنها حرکت کنند.
درسخواندن گروهی
تاثیر گروه همسالان تنها به دوستی ختم نمیشود و میتواند در درس خواندن یا نخواندن، لذت بردن از درس یا احساس بدی از درس خواندن داشتن تاثیرگذار باشد البته به شرط اینکه با یک برنامهریزی واحد (به صورت گروهی) درس بخوانند، سعی کنند مطالب درسی را برای همدیگر تشریح کنند و مطالب درسی را به نوبت به همدیگر درس بدهند.
در حالی که امتحان به اکثر بچهها و به میزان مختلف استرس وارد میکند، برای گروهی درس خواندن در تقویت روحیه آنها میتواند نقش به سزایی داشته باشد. دانشآموزان میتوانند نگرانیها و ضعفهای درسیشان را با همدیگر در میان بگذارند و از فشار روانی و اضطرابشان کم کنند. آنها وقتی در صحبت با دوستانشان متوجه میشوند که مثل همدیگرنگرانیها و ضعفهای درسی مشترک دارند، احساس آرامش بیشتر و اعتماد به نفس بیشتری میکنند.اگر بخواهیم درباره تنها نقص این روش هم بگوییم صحبت کردن با همدیگر و خاطرهگویی است که با نظارت غیرمستقیم یک بزرگتر قابل حل است.
آسیب شناسی :
این نکته را همه ی ما می دانیم که تمام خوشبختی ها و سعادتها در امکانات مادی و دنیوی خلاصه نشده اند؛ بلکه یک سعادت هست که از خیلی چیزها بهتر و مطلوب تر است، اما هر کسی دارای آن نیست و آن، همنشین و رفیق خوب است.
جوان از روحیه ای پاک وسرشار از زیبایی ومهربانی برخوردار است و این روحیه ی حساس او در رسیدن وی به اهداف خویش بسیار با ارزش است و نباید این روحیه، دچار آسیب یا خطر شود. یکی از این خطراتی که جوان را تهدید می کند، همنشین و رفیق بد است. جامعه پذیری، فرایندی است که در جریان آن، انسانها طی چندین سال و در سنین مختلف، الگوهایی را از یکدیگر یاد می گیرند. بسیاری از الگوهای پذیرفته شده و مورد قبول جوانان، پیشنهادی از ناحیه ی دوستانشان است؛ زیرا جوان بیشتر به گروه همالان وهمسالان خود بها می دهد تا به دیگران. لذا دوست و همنشین انسان می تواند آثار و کارکردهای مثبت ویا منفی برشخص بگذارد و ما در این نوشتار به گوشه ای از کارکردهای منفی و ویژگیهای دوست بد خواهیم پرداخت.
رویکرد اسلام به دوستی
دوستی، از واژه هایی است که همه ی ما با آن مأنوس بوده ایم و کم و زیاد با آن آشنا هستیم. هر کسی برای دوستی تعریفی دارد؛ اما برای بهتر شناختن واژه ی دوست، بهتر است به سراغ کلام زیبای حضرت علی (ع) برویم. حضرت می فرماید: «دوست، کسی است که تو را ظلم ودشمنی دور و در نزدیکی و احسان، کمک کند»
با این سخن معلوم می شود که هرکسی نمی تواند دوست ما باشد بلکه باید دو شاخصه ی مهم داشته باشد. یکی اینکه ما را در نیکی کردن به دیگران یاری برساند (نه اینکه مانع بشود ) و دوم اینکه ما را از دشمنی و کینه و ستم، دور نگه دارد.
نباید با هرکسی رابطه ی صمیمی و عاطفی برقرار کرد؛ زیرا دوست به طور ناخودآگاه در ما اثر می گذارد. پس اگر دوستانمان از صفات برجسته (مثل خوش اخلاقی و ادب) برخوردار بودند ما هم یاد می گیریم که خوش اخلاق و با ادب باشیم. و اگر برعکس، دوستانمان بد زبان و بد اخلاق باشند در وجود ما هم این رفتارهای زشت، نفوذ می کند.
انسانها بدون اقوام وخویشان می توانند به زندگی خود ادامه دهند ولی بدون دوست و همنشین، قادر به ادامه ی زندگی نیستند. دوست در زندگی هر یک از انسانها نقشهای بسیار متنوعی بازی می کند، چنان که جامعه شناسان همه بر این مطلب، اتفاق دارند که میزان تأثیرگذاری گروه همسالان بر افراد، بیشتر از دیگر گروههاست. به این ترتیب، لزوم دقت در انتخاب دوست برای ما روشن می گردد. پیامبراکرم (ص) چهارده قرن پیش فرموده است: « دین هر شخص، متناسب با دوست اوست».
شناخت، عاملی مهم در دوستیابی
آنچه عقل به ما حکم می کند این است که در هر کاری اول باید شناخت وآگاهی نسبت به آن پیدا کرد و بعد اقدام به آن کار کرد. در دوستیابی هم همین طور است. در ابتدا شخص باید دوست خود را بشناسد و از او آگاهی کامل داشته باشد و بداند که آن دوست، چه خصوصیات و روحیاتی دارد. آیا آن روحیات واقعا مورد پسند است؟ خیلیها به خاطر جذابیتهای ظاهری و عوامل بیرونی، جذب شخص می شوند و پیوند دوستی می بندند بدون شناخت و آگاهی از روحیات یکدیگر، چنین دوستیهایی دوام و استمرار و فایده ی مطلوبی ندارد و به دنبال آن، پشیمانی است. پس شناخت، عامل مهمی در دوستیابی است، چنان که حضرت علی (ع) می فرماید: «با کسی که او را نشناخته ای اقدام به دوستی مکن».
ویژگیهای دوست بد
1)نادان: انسانهایی که از نظر فکری دچار ضعف هستند، چون معیارهای ثابت وصحیحی در زندگی خود ندارند، همواره دچار اشتباه می شوند. چنین افرادی هرگز صلاحیت لازم را برای دوستی ندارند؛ چون از روی نادانی به انسان ضربه های سختی می زنندکه هرگز جبران شدنی نیست و یا جبران آن بسیار مشکل است. مولای متقیان علی(ع) می فرماید: «سزاوار است که مسلمان از برادری کردن با سه گروه اجتناب نماید: بی حیا، نادان و دروغگو».
2) شرور: بعضی افراد را در جامعه می بینیم که اینها اصلا فکر نمی کنند برای چه هدفی زندگی می کنند و در فکر زیبا زندگی کردن و سالم زیستن نیستند وهمواره درصدد اذیت و آزار دیگران اند. چنین انسانهایی هرگز ویژگی دوست خوب را ندارند. در حدیثی از حضرت علی (ع) آمده که: «مصاحبت وهمنشینی با اشرار، موجب پیدایش شر می گردد».
پس معلوم شدکه کارکرد دوستی با اشرار، ایجاد شر است. و این نکته هم نباید مورد غفلت قرار گیردکه افراد شرور، غالبا با ظاهری آرام و جذاب با انسان برخورد می کنند و مدعی مرام و معرفت و... نیز هستند. لذا باید مراقب دوستی با چنین افرادی بود.
3) حسود: از دوستی با افراد حسود باید اجتناب کرد؛ زیرا انسانهای حسود به دنبال این هستندکه افراد و دوستان خود را از پیشرفت باز دارند وچنین افرادی هرگز خیر و خوبی را برای دوستان خود نمی خواهند بلکه به دنبال از بین بردن خوبیها و یا جلوگیری از پیشرفت دوستان خود هستند.
راه و روشی که دوست حسود برای اجرای هدف شومش دنبال می کند این است که با دوستان خود چنان برخورد صمیمی و عاطفی برقرار می کند که من و شما هرگز تصور نمی کنیم که این شخص، مخالف ماست، بلکه برعکس، تصور می کنیم که خیرخواه ماست، در حالی که او دست اندر کار نفاق و دورویی است، تا بتواند مانع پیشرفت دوستش بشود.
حضرت علی (ع) می فرماید: «حسود، دوستی اش را در سخنانش ظاهر می کند و کینه اش در اعمالش مخفی می سازد. پس او به نام، دوست و به صفت، دشمن است».
از این کلام زیبا فهمیده می شود که دوست واقعی، بین گفتار و کردار و نیتش هیچ تناقضی مشاهده نمی شود؛ بلکه کردارش با گفتار وی موافق است و هرگز اهل نفاق نیست و هیچ گاه در خیرخواهی برای دیگران، تردیدی به خود راه نمی دهد.
7) افراد پست و کم اعتبار در جامعه
امام صادق(ع) یکی از ویژگیهای دوست بد را اینچنین متذکر می شود: «از همراهی با فرد پست و فرومایه برحذر باش؛ چرا که همراهی با او، تو را به راه خیر نمی کشاند».(8)
افراد فرومایه و پست پایبند به مسائل اخلاقی و انسانی نیستند و به هر کاری – حتی اگر گوهر انسانی شان را خوار سازد- تن می دهند. در نتیجه کسانی که با آنها همنشین باشند، هرگز به خوبیها گرایش پیدا نمی کنند؛ چون خود شخص فرومایه به دنبال نیکیها نیست و تنها به گذراندن زندگی و خوشیهای گذرا ومنافع آنی فکر می کند. چنین افرادی، نه تنها اعتباری در جامعه ندارند، بلکه از نظر شخصیت فردی نیز خودکم بین و فاقد اعتماد به نفس هستند که از منظر اسلام از همنشینی با آنها باید پرهیز شود.
8) بازدارنده از خوبیها و سوق دهنده به زشتی ها
دوستان بد همواره در مسیری قرار دارند که مانع خوبیها و نیکیها می شوند و سعی و تلاش آنها در جهت انجام دادن کارهای زشت و نابهنجار و یا دست کم بیهوده و بد فرجام است.
این، قسمتی از صفات دوستان بد است. لذا می توان صفات مقابل آن را از جمله صفاتخوب ومعیارهای دوست خوب دانست.
اما نکته ای که باید متذکر آن بشویم این است که در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) آمده است که: «تنهایی، بهتر از همنشین بد است».(9) دوست بد آن قدر بر کالبد و شخصیت و روح انسان، تأثیر می گذارد که پیامبر فرمودند: تنها باش؛ ولی دوست بد نداشته باش!
انسان به دنبال تعامل و ارتباط برقرار کردن با دیگران است و همین خصلت است که او را از دیگر موجودات، متمایز می سازد؛ اما باید توجه کرد که به چنگال دوست بد و ناشایست گرفتار شدن، مخرب است و عامل سقوط انسان از جایگاه والای انسانی اش می شود. بدین ترتیب، اگر انسان تنها باشد، بهتر از آن است که در معرض سقوط و انحراف قرار بگیرد. پس چه خوب است که جوانان، بیشتر تلاش و همتشان را در انتخاب دوست خوب، صرف کنند.
علت بقای دوستی ها
از آنجا که هدف از دوستی ها، استمرار و دوام روابط اجتماعی و عاطفی است، بعد از دقت کافی در انتخاب دوست باید مراقبت کنیم تا دوستی هایمان به بن بست و یا جدایی منجر نشوند. لذا باید چند نکته ی مهم را در دوستی ها مراعات کنیم.
1) پرهیز از شوخی زیاد
شوخی زیاد و خارج از چارچوب ادب و اخلاق، هم از هیبت شخص می کاهد و هم ممکن است منجر به رنجیدگی یا دشمنی شود. برای جلوگیری از این مطلب باید با دوستان خود به اندازه مزاح و شوخی کنیم و نه بیشتر، چنانکه حضرت علی (ع) می فرماید: «شوخی زیاد، ارج و احترام را می برد و موجب دشمنی می شود».
2) دخالت و تجسس نکردن در امور خصوصی دوستان
حالا که دوست یکدیگر شدیم، بدین معنا نیست که به هر طریقی حتما باید از امور خصوصی و شخصی یکدیگر باخبر شویم؛ چون تجسس کردن در حریم خصوصی افراد، کار ناپسندی است. حضرت علی (ع) می فرماید: «کسی که نسبت به دوستش تجسس و موشکافی نماید، دوستی اش از بین می رود».
3)پرخاش نکردن
یکی از چیزهایی که باعث تداوم دوستی ها می شود، محبت کردن است و در مقابل، یکی از عواملی که باعث سردی دوستیها می شود، پرخاشگری با دوست است. اگر کسی به دوستش عصبانیت نشان داد و تندی کرد، در حقیقت، بین خودش و دوستش جدایی انداخته است.
امام علی(ع) به این سه نکته اشاره دارد و می فرماید: «آن گاه که کسی به برادرش دشنام دهد و او را به خشم آورد، همانا او را ترک کرده است».
پس یکی از عواملی که باعث کمرنگ شدن دوستی ها می شود، پرخاشگری ودشنامگویی است که باید در میان دو دوست، وجود نداشته باشد.
5-4)احترام و تواضع
عامل دیگری که باعث کمرنگ شدن دوستی ها می شود، رعایت نکردن جایگاه اجتماعی و منزلت فردی دوست در روابط و گفتگوهاست. چه بسا یک برخورد ناشایست و یا یک بی احترامی در جمع، باعث دلسردی می شود و تا ابد، دوستی کسی را از دست می دهیم. عامل دیگری که باعث بقای دوستی ها می شود، ارج نهادن به دوست و با او با تواضع برخورد کردن است.
کارکردهای منفی دوستان ناباب
1) از نظر فکری و عقیدتی: دوستانی که دارای افکار نامعقول و فرصت طلبانه وسطحی و یا عقاید ناصحیح و رشد نیافته ای هستند، دوستی با آنها، فکر و عقیده ی جوان را دچار تشویش و بی ثباتی می کند و در او گرایشهای فکری ویرانگری به وجود می آورد.
2) از نظر اخلاقی:وجود غرایز در جوان و نشاط و توان زیاد وی از یک طرف و عدم ارضای به موقع و صحیح آن غرایز از سویی، سبب می شود که یک عده دوستان ناباب به میدان بیایند تا جوان را از نظر اخلاقی به سمت وسوی مطلوب خود برند. لذا اولین راه برای حفظ خود، این است که از دوستی با چنین افرادی پرهیز کنیم و پیوسته به چارچوبهای قانونی – اخلاقی و علمی – عقلانی در ارضای غرایز، توجه و پایبندی داشته باشیم. تقویت اراده و ایمان، مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و عبادتهای جمعی، کار، ورزش، هنر، و ازدواج، جوان را از افتادن به ورطه ی چنان دوستی هایی برکنار نگه می دارد.
3) بی هویتی و خود باختگی: یکی از آسیبهای عمده ای که جوانان را مورد تهدید قرار می دهد، خودباختگی یا احساس بی هویتی است. جوانان خود باخته، دیگر به فرهنگ و تمدن اصیل خود توجهی ندارند و همه چیز در فرهنگهای وارداتی می بینند. سرمایه داری جهانی، برای رسیدن به این هدف و جذب نخبگان و تصرف بازارهای جهان سوم، دائما این فکر را تزریق می کند که جوانان برای پیشرفت خود باید به مظاهر غربی رو بیاورند. جوان آزاد اندیش، برای حفظ باور و هویت خود، باید به توانایی خود ایمان داشته باشد و بداند که در سایه ی تلاش و کوشش خود و با بهره گیری از سرمایه های علمی – فرهنگی جامعه ی خویش با الگوگیری از پیشوایان خویش، خیلی بهتر می تواند در جهان پرآشوب کنونی، به ساحل آرامش، پیشرفت و خوشبختی دست یابد.
علل ناتوانی از خارج شدن یا فاصله گرفتن از گروه همسالان
مقدمات عضویت در دار و دسته های ضداخلاقی، باندهای دزدی، خرابکاری و منحرفان در اوایل نوجوانی و در دوره فاصله گرفتن از خانواده فراهم می شود. این باندها به خصوص در شهرهای بزرگ و در میان گروه های اجتماعی-فرهنگی محروم تر جامعه بیشتر دیده می شوند. ویژگی های اصلی این دارو دسته ها، همانندسازی بی قید و شرط آنان با گروه خود و به فراموشی سپردن الگوهای مناسبات خانوادگی است. برای بعضی از نوجوانان باندها حکم خانواده نوجوان را پیدا می کنند. در نتیجه نوجوانان با کمک گرفتن از خانواده باید سبک زندگیشان را تغییر دهند و جایگاهی در یک گروه سالم از همسالان مدرسه یا ... به دست آورند.
در مورد افرادی که وابستگی شدیدی به گروه دوستان دارند، هم خود نوجوانان و هم خانواده هایشان به درمان نیاز دارند. نوجوان باید وابستگی به گروه را پشت سر بگذارد. به دلیل ناراحتی ها و صدماتی که از جانب گروه برای وی ایجاد می شود
فشار گروه همسالان
همه ما در مورد اثرات منفی فشار گروه همسالان شنیده ایم، ولی این مساله تا چه حد درست است؟ و فشار گروه همسالان چه جنبه های مثبتی برای زندگی نوجوانتان به همراه دارد؟
فشار گروه همسالان چیست؟
برای افراد کم سن و سال، هیچ چیز بدتر از متفاوت بودن از دوستانشان نیست. برای نوجوان کاملاً طبیعی است که رفتارهای دوستانش را تقلید نماید – از پوشیدن لباسهایی خاص گرفته تا گوش دادن به نوعی به خصوص از موسیقی.
کنار آمدن با این مساله برای والدین که نفوذ مهمی بر زندگی کودک خود داشته اند دشوار می باشد، ولی برای نوجوان طبیعی است که بر اساس عقاید خود رفتار نماید.
دسته بندی | ریاضی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 55 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 74 |
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش مشاور در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ریاضی، علوم تجربی و انسانی است که از بین آنها دو گروه به صورت تصادفی انتخاب شد.گروهی که نحت راهنمایی مشاور قرار داشته گروه دیگر از راهنمایی مشاوره بهره نداشته است.روش نمونه برداری این پژوهش بر پایه نمونه برداری چند مرحله انجام گرفته است.بدین صورت که از بین تعداد کل دبیرستانهای شهرستان ابهر 5 دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب و سپس از بین دبیرستانهای انتخابی از هر دبیرستان یک کلاس تجربی، یک کلاس ریاضی و یک کلاس انسانی به صورت تصادفی انتخاب گردید و از هر کلاس 10 نفر به صورت انتخابی تعیین گردید که 5 نفر متعلق به گروه A و 5 نفر متعلق به گروه B می باشند.در مجموع تعداد کل دانش آموزان فارغ التحصیل مورد پژوهش 150 نفر می باشند.نمرات دروسی اختصاصی دو گروه مورد مطالعه با استفاده از روش آزمون واریانس دو عاملی بدست آمده است.ابزار اندازه گیری این پژوهش عبارتست از پرونده های تحصیلی دانش آموزانی که توسط مشاوران تنظیم شده است.با مراجعه به پرونده تحصیلی گروه نمونه نمرات دروس اختصاصی استخراج شده و با استفاده از روش آزمون (T) گروههای مستقل دو گروه یعنی گروهی که با کمک مشاوره انتخاب رشته کرده اند و گروهی که شخصاً انتخاب رشته کرده اند با یکدیگر مقایسه شده اند.نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین دانش آموزان در رشته تحصیلی علوم انسانی و علوم تجربی و ریاضی از لحاظ انتخاب رشته با کمک مشاور بیشترصورت میگیرد و در این سه رشته دانش آموزان رشته های ریاضی بیشتر از رشته های انسانی و تجربی با مشورت مشاور انتخاب رشته می کنند.
فصل اول
مقدمه
پس از انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، برای اصلاح یا تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش فعالیتهای پراکنده و متعددی به همت مسئولان فرهنگی کشور و افراد صاحب نظر به صورت خودجوش آغاز شد و بالاخره در پایان سال 1364، شورای عالی انقلاب فرهنگی در مصوبه پنجاه و نهمین جلسه خود، به پیشنهاد آموزش و پرورش، شورای تغییر بنیادی نظام اموزش و پرورش را مامور انجام بررسی های لازم و ارائه طرح بنیادی نظام آموزش و پرورش ایراد کرد(کلیات نظام جدید1373).
حاصل بررسی های به عمل آمده و نظرخواهی ها و بازدید ها و بحث و تبادل نظر با کارشناسان و متخصصان به صورت طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران در خرداد 1376 به تصویب شورای مزبور رسید و در تیرماه 1368 شورای عالی انقلاب فرهنگی پس از چند جلسه بحث و تبادل نظر، کلیات طرح مزبور را مورد تایید قرار داد.
در سال 1371 اولین گام اجرایی برداشته شد و این طرح به صورت آزمایش و محدود کار خود را آغاز کزد و تا به امروز تمام دانش آموزان سال اول آموزش متوسطه را تحت پوشش حود قرار داده است.از مشخصه های بارز تغییر ساختار نظام آموزش کشور، حضور مشاوران در مدارس آموزش متوسطه، به منظور مشاورة تربیتی ، تحصیلی و شغلی است جایگاهی که بخش مهمی از سیاستهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نظام جمهوری اسلامی از این طریق به اجرا در می آید.در این طرح ارزشیابی، هدایت تحصیلی و مشاوره به عنوان اجزاء و عناصر یک فرایند مستمر و پیوسته با تبعیت از شیوه های تحصیلی عملی صورت می پذیرد.
هر مدرسه از خدمات مشاوره تحصیلی برخوردار می شود، که مهم ترین وظیفه او آن است که به یاری مدیر دروس برنامه درسی منسجمی برای هر دانش آموز با انتخاب صحیح و دقیق دروس اختیاری که حداکثر رضایت خاطر و انگیزه را دردانش آموز به وجودآورد و او را برای طی کردن سیر آینده در جهت ادامة تحصیل یا آماده شدن برای اشتغال هدایت کند تنظیم نماید.
دانش آموزان سال اول متوسطه مجازند علاوه بر دروس عمومی یک عنوان درسی از دروس پرورشی یک عنوان درسی از دروس مهارتی و یک عنوان درسی از دروس تکمیلی یا جبرانی به ارسال جاری فقط ریاضی می باشد انتخاب نمایند.در سال دوم، شاخه گروه و رشته تحصیلی هر دانش آموز بر اساس عملکرد اموزشی او در همه دروس تعیین می شود، علاوه بر نتیجة عملکرد آموزشی او در سال اول هدایت تحصیلی دانش اموزان بر اساس ملاکهای زیر توسط مشاوره انجام می شود.
علاوه بر احراز شرایط درس، دانش آموز در پایان شهریور سال اول تحصیلی خود از نظر هدایت تحصیلی به یکی از شاخه رشته ها هدایت خواهد شد.
الف – معدل هر رشته 50 امتیاز
ب- بررسیهای مشاوره اساسی که شامل:
1- نظرسنجی از دبیران 10 امتیاز
2- نظر سنجی از داش آموز 5 امتیاز
3 – نظرسنجی از ولی دانش آموز 5 امتیاز
4- آزمون استمرار از 10 امتیاز
5- نظر مشاور 10 امتیاز
6- رغبت سنج 10 امتیاز
جمعاً در خصوص هدایت تحصیلی دانش آموز می تواند حداکثر 100 امتیاز کسب نماید.
در نهایت مشاور مدرسه با جمع بندی امتیازات فوق، امتیاز مربوط به هر یک از شاخه ها و رشته های نظام جدید آموزش متوسطه را تعیین می کند و بالاترین امتیاز را به عنوان اولویت اول به دانش آموز توصیه می نماید و اولویتهای بعدی نیز بر اساس امتیاز بالاترین امتیاز تا کمترین امتیاز مرتب می شوند.(حداکثر5 اولویت)
اولویتهایی که توسط مشاور تعیین می شوند، جنبة پیشنهادی دارد و هر دانش آموز برای انتخاب رشته و شاخه خود، به شرط کسب حد نصاب نمرات، مخیر است.به همین دلیل عده ای از دانش آموزان بر پایه هدایت تحصیلی مشاوران اولویت اول را انتخاب می کنند و ارائه تحصیل می دهند و عده ای دیگر رشته تحصیلی خود را شخصاً از بین اولویتهای زیر برمی گزینند.
هدف تحقیق
طبق آمار منتشره از سوی وزارت آموزش وپرورش (آمار آموزش و پرورش ص 10) در سال تحصیلی 74 – 73.تعداد دانش آموزان شاغل به تحصیل در مقطع متوسطه 627 ،886 نفر بوده است.با در نظر گرفتن 1 ساعت مشاوره در هفته به ازای هر 12 نفر، بیش از 000/650/2 ساعت در سال تحصیلی به او مشاوره دانش آموزان اختصاص می یابد که رقم قابل ملاحظه ای استو از طرف دیگر انتخاب رشته تحصیلی افراد، نقش اساسی در آیندة فرد و جامعه دارد و یک انتخاب صحیح بر سلامت روانی، اجتماعی، اقتصادی افراد جامعه تاثیر فراوان دارد با توجه به مطالب مطرح شده، سؤالی که مطرح می شد این است که کدامیک از دو گروه مطرح شده در امر تحصیل پیشرفت بیشتری دارند؟ گروهی که بر پایه توصیه مشاور انتخاب رشته کرده اند یا گروهی که خود شخصاً انتخاب رشته کرده اند
فرضیه تحقیق
دانش اموزانی که به توصیة مشاور انتخاب رشته کرده اند پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به داش آموزانی که شخصاً انتخاب رشته کرده اند، دارند.
بدین ترتیب، نحوة انتخاب رشته تحصیلی در دبیرستان (توسط مشاور یا توسط خود دانش آموز) متغیر مستقل و پیشرفت تخصیلی متغیر وابسته این پژوهش را تشکیل می دهد.
آیا بین دو گروه مورد مطالعه از لحاظ نمرات دروس اختصاصی در پایان دورة سه ساله آموزش متوسط تفاوت وجود دارد؟
آیا بین ملاکهای هدایت تحصیلی در دورة تحصیلی در دوره متوسطه با پیشرفت تحصیلی دانش اموزان در دوره متوسطه رابطه ای وجود دارد
فصل دوم
«بررسی پیشینة پژوهش»
بررسی پیشینة تحقیق
شکل گیری مشاوره و راهنمایی در آموزش و پرورش
فرانک پارسوتر در سال 1908 دایرة شغلی و بستن را برای کمک شغلی جوانان و تربیت معلمان برای خدمت درست مشاورة شغلی تاسیس کرد.نقش این معلمان عبارت است از کمک به دانش آموزان در انتخاب مدارس حرفه ای و همچنین کمک به آنان برای انتخاب شغل مناسب و انتقال از مدرسه به دنیای کار بود.اندک زمان بعد از آن پارستور در (1909)کتاب انتخاب شغل را برای چاپ رسانید.کتابی که سرچشمة سایر کتابهای اساسی این رشته است.
وی سه عامل لازم برای انتخاب عاقلانة شغل را این گونه بیان می کند:
1- شناخت روشنی از خود، استعدادها، توانائیها، علائق، آمال، امکانات، محدودیتها و سایرعوامل مربوط به خود.
2- شناخت شرایط، امکان موفقیت، مزایا و محدودیتها، بیمه امکانات و چشم انداز رشته های مختلف شغلی.
3- استعداد صحیح در مورد رابطه این دو با یکدیگر.
تلاشهای پیشگامانه و آثار پارسوتر محبوبیت پیدا کرد و به رسمیت شناخته شدن وسربر آوردن یک حرفة یا ورانه جدید که همان مشاور راهنمایی باشد موفق بود.امروز پاستور را عموماً به عنوان پدر نهضت راهنمایی آموزش و پرورش می شناسند.(گیبسون و میشل، ترجمة ثنائی 1373)1.
در سال 1913 نهضت نوپای راهنمایی از نظر تعداد و تخصص آنقدر رشد کرده بود که زمینة تاسیس انجمن ملی راهنمایی شغلی، و دو سال بعد از آنهم نشر اولین مجلة راهنمایی شغلی رافراهم کرد.اصطلاح راهنمایی بیش از 50 سال متداول بود و به نهضت مشاوره مدارس اطلاق می شد.
جسی دیویس از دیگر پیشگامان نهضت راهنمایی، روشی مبتنی بر خود آموزی و مطالعه مشاغل را بکار گرفت.موضوع گیری دیویس در چهرچوب فلسفه اجتماعی مذهبی، با توسل رو به مفهوم ندای کلیسا، در رابطه با نحوه انتخاب شغل تعالی پیدا کرد.وقتی فرد برای ورود به حرفه فرا خوانده می شود، باید با پاکترین و برترین آرمانها و به کار روی آورد تا با تعالی بخشیدن به انسانیت، بهترین خدمت را به جامعه بنماید(گیبسون و میشل،ترجمة ثنایی 1373).
الی ویسور یکی دیگر از پیشگامان مشاوره موفق شد کمیته راهنمایی معلم را در کلیه دبیرستانهای نیویورک دایر کند . این کمیته ها در راستای کمک به جوانان برای کشف قابلیتهای خود و نحوه استفاده از این قابلیتها برای دست یافتن به مناسب ترین شغل فعالانه تلاش کردند ( راموک وراتنی 1961 ترجمه شناسی 1373 ).
راهنمایی و مشاوره در ایران تاریخچه ای طولانی دارد و از گذشته های بسیار دور چه در خانواده و چه در نظام آموزشی، به صور گوناگون اعمال شده است.راهنمایی مبتنی بر طرح و نقشه در ایران در سال 1332 شمسی با کمک وزارت کار و سازمان صنایع کشور و هیئت عمران بین المللی برای انتخاب صحیح کارمندان آغاز و پی ریز باشد و چند سالی ادامه یافت.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 81 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 88 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده............................................................................................................................. 1
فصل اول
مقدمه.............................................................................................................................. 3
بیان مساله......................................................................................................................... 7
اهمیت و ضرورت تحقیق.................................................................................................... 8
اهداف تحقیق................................................................................................................... 9
سئوالات تحقیق................................................................................................................. 9
فرضیه ها......................................................................................................................... 10
تعاریف عملیاتی متغیرها.................................................................................................... 11
فصل دوم
تاریخچه فشار روانی......................................................................................................... 13
تعاریف و نظریه های فشار روانی........................................................................................ 16
علل استرس..................................................................................................................... 23
عوامل موثر در تشدید فشار روانی........................................................................................ 26
عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی......................................................................................... 37
ارزشیابی و آزمونهای پیشرفت تحصیلی............................................................................... 51
تحقیقات انجام در داخل و خارج....................................................................................... 53
فصل سوم
مقدمه............................................................................................................................. 59
جامعه............................................................................................................................. 59
نمونه و نمونه گیری.......................................................................................................... 60
ابزار جمع آوری اطلاعات................................................................................................. 60
روائی و اعتبار مقایس سنجش احساس فشار روانی................................................................ 61
روش تحقیق.................................................................................................................... 62
یافته های پژوهش............................................................................................................ 63
فصل چهارم
جداول............................................................................................................................ 62
فصل پنجم
نتیجه گیری..................................................................................................................... 74
پیشنهادات....................................................................................................................... 78
محددیت ها..................................................................................................................... 81
منابع............................................................................................................................... 83
چکیده تحقیق:
در این تحقیق به بررسی رابطة بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر پرداختهایم. نمونة تحقیق 372 نفر ( 191 نفر دختر و 181 پسر ) از دانشآموزان مذکور را شامل میشود، که در سال تحصیلی 87-86 مشغول به تحصیل بودهاند. روش این تحقیق توصیفی و از نوع میدانی بوده و ابزار جمعآوری اطلاعات،برای متغیر فشار روانی، پرسشنامة اورسولا مارکهام است که احساس فشار روانی را میسنجد. برای گردآوری اطلاعات متغیر پیشرفت تحصیلی، ضمن مراجعه به کارنامههای تحصیلی دانشآموزان درسال تحصیلی87-86 ، معدل آنان ثبت شده است. دادههای به دست آمده با استفاده از روشهای آماری تجزیه و تحلیل گردیده و فرضیههای تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها حکایت از آن میکند که میزان فشار روانی دختران بیشتر از میزان فشار روانی پسران است. همچنین میزان پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از میزان پیشرفت تحصیلی پسران است. ولی رابطهای بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی دختران دیده نشده، همچنین بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی پسران رابطة معناداری مشاهده نشده است. اثر متقابل جنس و پایه های تحصیلی بر روی فشار روانی دانشآموزان نیز معنیدار نیست.
فصل اول :
ـ مقدمه
ـ بیان مسئله
ـ اهمیت و ضرورت تحقیق
ـ اهداف تحقیق
ـ سوالات تحقیق
ـ فرضیه ها
ـ تعاریف عملیاتی متغیرها
مقدمه:
« رهایی کامل از تنیدگی مرگ است. »
تمدن و تقدس هر جامعهای مدیون آموزش و پرورش آن جامعه است. بدون داشتن یک نظام آموزشی و تربیتی صحیح، انتظار هیچگونه پیشرفت و تمدنی را نمیتوان از جامعه داشت. با بررسی و تحقیق در اوضاع و احوال ملتها و شناخت عوامل پیدایش حیات و مرگ تمدنها در مییابیم که آن قوم و ملتی در مبارزه با جهل و نادانی به پیروزی رسیده و در پیریزی و پیشبرد تمدن بشری نقش موثری داشته است که بیشترین تلاش و کوشش را صرف بهبود نظام تعلیم و تربیت آحاد جامعه خویش کرده است. هر کشوری که قصد دارد به پیشرفت و تکامل و ترقی در زمینههای فرهنگی، صنعتی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و .... دست یابد، باید از یکسری اصول و قوانین علمی و عملی بهره جوید. در این راستا بدون بهرهگیری شایسته معلمان عزیز از روشهای صحیح تدریس و آشنایی با اصول مشاورة کودک و نوجوان، پیشرفتی در تحصیل دانش آموزان و در نتیجه پیشرفت جامعه حاصل نخواهد شد، چرا که همانگونه که اطلاع داریم اگر همه دانش آموزان را نگوئیم ولی اکثر دانشآموزان در طول تحصیل، مشکلات بخصوصی را دارند که در نهایت استرس و فشارهای روانی را به دنبال دارد.
این روزها موضوع فشار روانی ناشی از کار و زندگی در میان عامة مردم، متخصصان آموزشی، مددکاران اجتماعی،متخصصان بهداشت و سایر کسانی که مسؤلیت بهزیستی مردم را به عهده دارند، بسیار رایج بوده و در رأس امور قرار دارد. افراد جامعه کنونی بیش از پیش نسبت به استرس و پیامدهای آن هوشیار شدهاند. بزرگسالان و نوجوانان و حتی کودکان از آلودگی محیط زیست، امکان وقوع یک جنگ هستهای، به پایان رسیدن منابع طبیعی و خطرآزمایشهای هستهای، وجود افزودنیهای غذایی و مواد سرطانزا سخنی میگویند و تمامی این مسائل بخشی از زندگی روزمره را تشکیل می دهند. والدین و فرزندان میدانندکه هستة خانوادگی دگرگون شده زندگی عصر ما چنان است که در اغلب خانوادهها پدر و مادر هر دو باید کار کنند تا بتوانند هزینههای روزافزون را تامین نمایند. طلاق افزایش یافته، ازدواج مجدد هم امری ناممکن نیست. افزون بر این رسانههای گروهی افراد را به مشاهده صحنههای جنگ، خشونت، تخریب و شقاوت و بیرحمی، مرگ و کشتار عادت دادهاند. هشیاری فزاینده نسبت به رویدادهای ضربه آمیز زندگی لزوم توجه را به واکنشهای افرادوشیوهایکه در رویارویی با عناصرتنیدگیرا اتخاذمیکنند، ضروریکردهاست.
استرس میتواند پیامدهایی داشته باشد. یکی از عوارض آنی و شایع استرس، اضطراب است. و عمومیت آن در سطح بین المللی به حدی است که این قرن را قرن اضطراب نامیدهاند و میگویند این قرن، قرن دلهره و نگرانی است، انسانها در هر سطح و شرایطی که باشند، به نحوی اسیر دلهره و اضطرابند و این امر ریشه و منشا بسیاری از بیماریهای روانی میتواند باشد
با وجود تمام مسائل مربوط به استرس و نتایج خطرناک آن، میتوان گفت که مهمتر از وجود عوامل استرسزا در زندگی، روشهای مقابله با آن عوامل است و تحقیقاتی که در ارتباط با نحوه جلوگیری و رفع استرس برروی آنچه که روانشناسان، رفتار سازگاری یا مقاوم بودن مینامند، انجام گرفته است، نشان میدهد که بعضی از گروههای جامعه، سالم زندگی میکنند و طول عمرشان زیاد است و به این نتیجه رسیدند که پیشرفت و موفقیت در زندگی از عوامل اساسی زندگی سالم و طولانی بوده است. (شاملو، سعید ، بهداشت روانی ، انتشارات رشد ، تهران ، 1378)
بیشک پیشرفت در تعلیم وتربیت هم میتواند در وضعیت زندگی جوامع گوناگون نتیجه مثبت داشته باشد. بنابراین توجه به پیشرفت تحصیلی دانشآموزان و اینکه چه عواملی می تواند در این مهم دخالت داشته باشد، میتواند در حل برخی از مشکلات انسانها مفید واقع شود. وقتی وجود استرس، پیامدهای منفی دارد و پیشرفت و کسب موفقیت نتایج مثبتی به دنبال دارد، ناگهان چگونگی رابطه استرس و پیشرفت تحصیلی در ذهن تداعی می شود. و به همین علت تحقیق حاضر تلاشی در جهت بررسی رابطه فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر دوره متوسطه شهرستان ابهر است.
بیان مسأله:
همه معلمین در طول زندگی حرفهای خود همواره با دانش آموزانی مواجه شدهاند که علیرغم شروع خوب و مناسب فعالیتهای تحصیلی و کسب مدارج ممتاز و عالی در پایههای تحصیلی با افت عملکرد تحصیلی مواجه شدهاند. و برای کمک به این دسته از دانشآموزان، دنبال علت و راهکار میگردند. والدین آنها نیز برای جلوگیری از افت هرچه بیشتر آنها طالب راهکارهای عملی هستند. حتی گاهی خود دانشآموزان نیز با مراجعه به مشاورین از وضعیت تحصیلی خود رضایت نداشته و ابراز ترس و نگرانی میکنند و افت تحصیلی و شکست تحصیلی، مسائل فردی و شخصی زیادی برای یادگیرنده ایجاد میکند، مسائلی از قبیل مشکلات عاطفی، روانی مانند استرس. در تحقیق موجود، محقق سعی دارد بداند که آیا رابطهای بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر وجود دارد؟ و اگر رابطهای وجود دارد، این رابطه تا چه حد و چگونه است؟
اهمیت و ضرورت تحقیق:
به طور قطع سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانشاموزان برای متوّلیان تعلیم و تربیت و سیاستگذاران سلامت و بهزیستی ، قابل توجه و اهمیت است. همچنین والدین نیز، سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی فرزندان خود را خواهان میباشند. سالانه هزینههای هنگفتی صرف آموزش و پرورش فرزندان این آب و خاک میگردد و اگر مسئولین در جهت رشد و توسعة تعلیم و تربیت سرمایههای این مملکت ناتوان باشند، آیندة کشوربه مخاطره خواهد افتاد. بنابراین ضرورت دارد که با توجه به عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان، در محقق ساختن اهداف آموزش و پرورش کوشا باشیم. لذا توجه به زندگی پراسترس جامعه کنونی و اینکه آیا رابطهای بین فشارهای روانی و پیشرفت تحصیلی وجود دارد یا نه، میتواند کمکی در رسیدن به این هدف باشد.
اهداف تحقیق:
هدف کلی: محقق سعی دارد در این تحقیق به بررسی رابطه بین فشار روانی با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر بپردازد.
هدف کاربردی: با تشخیص رابطه فشار روانی و پیشرفت تحصیلی، میتوان با استفاده از شیوههای درست تحصیلی و تربیتی در خانواده ها و نیز در مدارس به هرچه بیشتر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان کمک نمود.
سؤالات تحقیق:
الف- سؤال اصلی تحقیق:
ب- سؤالات فرعی تحقیق:
فرضیهها:
تعاریف عملیاتی متغیرها:
فشار روانی: فشار روانی عبارت است از واکنشهای جسمی و روانی که افراد در مقابل وقایع «محیطی ایجادکنندهفشارهای عصبی و روانی» یا استرسور ازخود بروزمیدهد.[1] (الوانی ، سید مهدی ، فشارهای عصبی و سازمان و راههای مقابله با آن ، مجله مدیریت دولتی)
در این تحقیق منظور از فشارروانی، نمرهای است که فرد از مقیاس سنجش فشار روانی اورسولا مارکهام[2]بدست میآورد.
پیشرفت تحصیلی: پیشرفت تحصیلی عبارتست از یادگیری و تغییری که به طور عمیق در اثر آموزش در فرد ایجاد می شود و برای مدت طولانی اثر آن باقی میماند. پس پیشرفت تحصیلی تنها به حفظ کردن مطالب درسی اطلاق نمیشود و نتیجه پیشرفت تحصیلی همان افزایش معلومات و مهارت دانشآموزان است.[3] (گروسی ، اعظم ، بررسی رابطه بین اضطراب و پیشرفت تحصیلی ، 1387)
منظور محقق از پیشرفت تحصیلی در این تحقیق، معدل کل هر پایه دانش آموزان در پایان سال تحصیلی 87-86 است.
فصل دوم :
ـ تاریخچه فشار روانی
ـ تعاریف و نظریه های فشار روانی
ـ علل استرس
ـ عوامل موثر در تشدید فشار روانی
ـ عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی
ـ ارزشیابی و آزمونهای پیشرفت تحصیلی
ـ تحقیقات انجام در داخل و خارج
تاریخچه فشار روانی
واژة فشار روانی را اولین بار هانس سلیه1، روانپزشک و روانشناس اتریشی در سال 1936 در دانش پزشکی به کار برد. بعد از سلیه دانشمندان دیگر از جمله « کانن»2، «بن فین»3 و«دلی»4 آثار فشار روانی در حیوانات را نیز ثابت کردند، در حالی که هنوز هم شعور در حیوانات مسجل نشده بود. قبل از « کانن» ، « بن فین» و «دلی» ، هرچند که «فروید»5 و « بلولر»6 در اهمیت روان درمانی تأکید داشتند ولی تا آن زمان سبب همه بیماریها را ضایعات فیزیکی و جسمی میشناختند.
تحقیقات و بررسیهای «سلیه» این اصل را علمی تر و به زبان و بیان دانش امروزی بیان داشت. او ثابت کرد که ناراحتیهای روانی و هیجانی نیز موّلد ضایعات جسمی و عضوی هستند. در سالهای بعد از جنگ جهانی اول به خصوص جنگ جهانی دوم مطالعاتی در خصوص فشارهای عصبی و روانی نیز صورت گرفته است، که اکثر این مطالعات در ارتباط با جنگ جهانی و اثرات آن بر روی افراد، صورت گرفت. اما در سالهای بعد از 1960 گرایش بیشتری به مطالعات فشار عصبی در محیط کار و محیطهای صنعتی یافته است. محققی به نام فیلگی1 در سال 1987 در بررسی دقیق که درباره سیر تغییرات در واژهگذاری آسیبهای عصبی و روانی ناشی از جنگ انجام داده است، چنین اظهار میدارد:« مجروحان جنگی را قبل از جنگ جهانی اول که غالباً دچار ضعف و یا نداشتن نظم و یا هردو بود به عنوان « آسیب دیدگان روانی» مینامیدند». به دنبال جنگ جهانی اول علائم همراه با فشارهای عصبی در مجروحان جنگی را « اختلالات عصبی روانی ناشی از جنگ » یا « اختلالات عصبی روانی ناشی از ضربه » نامیدند. در جنگ جهانی دوم و بعد از آن عوارضی که در مورد مجروحان روانی ناشی از جنگ وجود داشت تحت عنوان « افسردگی و فروماندگی» و سپس « فروماندگی جنگی » نامیده شد، که بعد از جنگ کره به خستگی ناشی از جنگ تبدیل گردید.
سلیه و همکارانش در سال 1952 میلادی یک نظریه تفضیلی برای نشان دادن چگونگی واکنش موجود زنده به استرس[4] ارائه دادند. سلیه در این نظریه تشریح کرد که چگونه تعادل حیاتی از هم میپاشد و واکنش استرس[5] تحت شرایط شدیدآشکار میگردد که به آن واکنش کلی سازگاری (G.A.S) میگویند. در اوایل دهه 1950 میلادی، روانپزشکی به نام توماس هلمز[6]در پژوهشهای خود به این نتیجه رسید که تنها عامل مشترک در ایجاد هرنوع استرس، لزوم، ضرورت و اجبار در ایجاد تغییر و تحول مهم، در روند زندگی فرد است. به منظور نشان دادن تأثیر استرس ناشی از « تغییرات عمده زندگی» که گفتیم عامل مشترک بین تمام انواع استرسها است ، هلمز و ریهی در سالهای 1940 و 1950 میلادی از پنج هزار نفر پرسشهایی مبنی بر اولویت دادن به اتفاقات و تغییرات مهم زندگی پرسیدند، که بر اساس آن، مقیاس معروف هلمزـ ریهی برای اندازه گیری درجه اهمیت وقایع زندگی ساخته شد. که مرگ همسر بالاترین استرس (100) و خرید خانه، کمترین استرس (30) را به خود اختصاص داده بود. همچنین لئونارد سایم1 نیز به سال 1978 در پژوهشی که به عمل آورد اهمیت « حمایتهای اجتماعی» را در سلامت جسم و روان تأکید کرد. در سالهای اخیر پژوهشگران عامل روانی دیگری را که سبب افزایش شدید آسیبپذیری در برابر حملات قلبی و سایر بیماریهای مربوط به استرس میشود، کشف کردهاند. این عامل روانی را رفتار نوع A2 نامیدهاند. این پدیده را دو متخصص قلب به نام « مییر فریدمن »3و « روی روزمن»4. اولین وجه مشخصه این گونه رفتار این است که شخص سعی میکند، در زمان بسیار محدود فعالیت زیاده از حد انجام دهد. دوم اینکه احساس خشم سیالی در وجود چنین فردی در جریان است. (شاملو، 1381)
تعاریف و نظریه های فشار روانی:
علیرغم تحقیقات وسیعی که در زمینة استرس انجام شده است و برخلاف استفاده گستردهای که در مکالمات روزمره از این مفهوم میشود، هنوز هم استرس دقیقاً تعریف نشده است. بعضی اشخاص وقتی در مورد استرس صحبت می کنند در واقع به یک محرک محیطی اشاره میکنند. بعضی آنرا به عنوان پاسخی به محرک محیطی میبینند. عدهای هم آنرا در تعامل بین محرک محیطی و پاسخ جستجو میکنند. نظریهپردازان و محققان مختلف نیز هرکدام استرس را از زاویة متفاوتی تحلیل کردهاند و در این میان دیدگاههای سلیه و لازاروس نقطه عطفی برای تمام نظریات پیش از خود محسوب می شود.[7]
نظریه هانس سلیه:
هانس سلیه روانپزشک اطریشیالاصل مقیم کانادا که پایهگذار پژوهشهای علمی دربارة پدیدة استرس بوده، از اولین کسانی است که رابطة بین استرس و بیماریها را دقیقاً توجیه کرده است، او استرس را به « درجة سوز و ساز بدن»[8] بر اثر فشارهای زندگی تعریف میکند. البته کلمه استرس تنها به روند این پدیده در بدن انسان اطلاق نمیشود بلکه محرکهای فشارآور [9]نیز تحت همین نام خوانده میشود.[10]
سلیه تحقیقات خود را از دهة 1930 آغاز کرد و تا زمان مرگ خود در سال 1982 مفهوم استرس را در سطح همگانی مطرح ساخت. او به بررسی تأثیرات استرس بر پاسخ های فیزیولوژیکی پرداخت و سعی کرد این واکنشها را به بروز بیماریها ربط دهد.[11] (توکلی ، مهین ، شیوه های مقابله با استرس و ارتباط آن با سلامت روانی ، تهران ، نشر قو، 1380)
سلیه در سال 1956 میلادی روند ارتباط بین استرس و بیماریها را تشریح کرد. به نظر او هر محرک فشارزای بیرونی مانند زخم بدن، مسمومیت، خستگی عضلانی، سرما، گرما و عوامل روانی، اگر فشار کافی داشته باشد ممکن است منجر به ایجاد واکنش شود که او آن را « نشانگان کلی سازگاری » یا «G.A.S» نامیده است.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 321 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 70 |
فصل اول
طرح تحقیق
مقدمه
رشد اجتماعی و اجتماعی شدن یکی از تغییرات برجسته در دوران نوجوانی است که سبب ایجاد تمایز بین یک کودک با یک نوجوان می شود و هویت اجتماعی نوجوان را تشکیل می دهد. اجتماعی شدن با ایجاد تغییرات آشکار در شیوه های ارتباطی با والدین و همسالان شروع می شود. تغییرات آشکار زیستی و بلوغ در دوره نوجوانی سبب افزایش فاصله عاطفی بین نوجوان و والدینش می شود و به تدریج استقلال بیشتری برای نوجوان به همراه می آورد. فرایند تحول در نوجوانان و در بین پسران و دختران نیز متفاوت است. فاصله گرفتن با والدین معمولاً با فاصله گرفتن از مادر شروع می شود و با صمیمیت و نزدیک شدن به دیگران گسترش می یابد.
برای یک نوجوان ارتباط با دیگران در آغاز نوجوانی به طور عمده بر گروه همسالان و دوستان متمرکز است. اولین قدم در جهت شکل گیری مناسبات اجتماعی، وابستگی به یک گروه از دوستان همجنس در آغاز بلوغ است. در بین این گروه است که نوجوان از جهات مختلفی مثل طرز صحبت کردن، شیوه لباس پوشیدن، اصلاح موی سر، علایق هنری و فعالیت های فوق برنامه و دیگر کارها با نوجوانان همسن و سالش دنبال همانندی می گردد.
نوجوان دوستانی را انتخاب می کند که از نظر علایق، ارزش ها، باورها و نگرش ها همانند او باشند و از نظر رفتار و سرگرمی های اوقات فراغت و نگرش نسبت به مدرسه و پیشرفت تحصیلی با وی همانند باشند. معیار اصلی انتخاب دوست در دوره نوجوانی صمیمیت و وفاداری او است. بر پایه همین معیارهای صمیمیت و گفت و گوهای خصوصی با دوستان، نوجوان می تواند خود را بشناسد و هویت خود را کشف کند.
یادگیری مفاهیم مربوط به عضویت و ایفای نقش در فعالیت های گروهی (عضویت در تیم ورزشی و انجمن های مذهبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی) از طریق برنامه های اوقات فراغت مستحکم می شود. رشد شخصیت و خلق و خوی نوجوانان عامل مهمی در چگونگی یادگیری اجتماعی و شرکت او در فعالیت های مختلف اجتماعی است. بعضی از نوجوانان به قدری جذب گروه دوستان خود می شوند که قادر نیستند به یک فردیت رشدیافته و مستقل دست یابند و نمی توانند مسایل خود را به تنهایی حل کنند و در همه مسایل ارزشی تنها به همان گروه دوستان خود تکیه می کنند.
بیان مسئله :
اگر بگوییم که حساسترین و سرنوشتسازترین دوران عمر انسان، ایام نوجوانی و شروع جوانی است، کلامی به گزاف نگفتهایم. در حقیقت، هویت و شخصیت انسان در این دوران شکل میگیرد. لذا از اهمیت فوقالعاده برخوردار است و به دقتِ ویژه نیازمند. به موازات بلوغ جنسی در این ایام، بلوغ فکری و روانی نیز شکل میگیرد و نیازهایی در جسم و روان ایجاد میگردد. از جمله نیازهای روانی، نیاز به محبت کردن و محبوب واقع شدن است که افرادِ هم سن و سال، با جمع شدن دور یکدیگر و ایجاد گروههای دوستی و رفاقت، در صدد رفع این نیازها هستند.
نقش و اهمیت گروه های همسالان در وضعیت روحی و روانی نوجوانان و جوانان بر هیچ کس پوشیده نیست ، دوستی در گروه همسالان و نقش و تاثیر آن بر وضعیت تحصیلی عاملی است که به لحاظ وضعیت روحی و روانی نقش تاثیر گزاری بر جوانان دارد ، عضویت در گروه دوستی همسالان همانگونه که می تواند تاثیرات مثبتی در وضعیت روحی و روانی به جا گذارد ، همانگونه نیز می تواند تاثیرات منفی و مشکلات عدیده ای را برای جوان ایجاد کند ، بررسی نقش و تاثیر این گونه دوستی ها و تاثیرات مثبت و منفی این وضعیت بر وضعیت روحی و روانی دانش آموز ان موضوعی است که در این پژوهش به آن خواهیم پرداخت .
اهمیت و ضرورت تحقیق :
انسان، موجودی است نیازمند (نیازهای جسمی از قبیل احتیاج به هوا، آب، غذا و... و نیازهای روحی و روانی مثل نیاز به بیان و ابراز وجود، نیاز به دانستن، نیاز به محبت و...) که رفع هر یک از این نیازها، خود، نیازمند وجود منابع طبیعی (از قبیل آب، هوا و...) و منابع انسانی است و البته منابع انسانیاند که بیشتر نیازهای روانی انسان را برآورده میسازند. بنابراین با توجه به اینکه انسان نهتنها نیازهای جسمانی دارد، بلکه نیازهای روانی - که کماهمیتتر از نیازهای جسمانی نیستند - نیز دارد و از مهمترین این نیازها نیاز به محبت کردن و مورد محبت واقع شدن است.
از طرفی، چون ایام نوجوانی و آغاز جوانی ایامی سرنوشتساز و تعیین کننده در مسیر زندگیاند، شایسته است که زمینهها و بسترهایی را که نوجوانان و جوانان در آنها قرار میگیرند و در پی رفع برخی نیازهای روانی خود برمیآیند با دقت بررسی کنیم که گروه همسالان (همگِنان، همالان)، یکی از مهمترین این زمینهها و بسترهاست.
شاید بتوان قاطعانه حکم کرد که محبت، سیمان و چسب گروههای همسال است و نقش کلیدی را در این گروه به عهده دارد.
هدف های کلی تحقیق :
هدف کلی در این پژوهش بدست آوردن بک رابطه درست میان نقش دوستی های گروههای همسالان و پیشرفت و یا افت تحصیلی در دانش آموز ان در یک دبیرستان خاص است ، جهت بدست آوردن این رابطه مطالعات گوناگونی بر روی وضعیت پیشرفت تحصیلی ، وضعیت گروه های همسالان و وضعیت سلامت روحی و روانی در دانش آموز ان مختلف انجام شد .
هدف های جزئی تحقیق :
1- رابطه میان دوستی و پیشرفت تحصیلی دانش اموزان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین
2- رابطه میان دوستی و وضعیت اقتصادی دانش آموزان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین
3- رابطه بین وضعیت اقتصادی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین
فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی بین دوستی و پیشرفت تحصیلی نوجوانان و وضعیت اقتصادی آنها در دبیرستانهای دخترانه ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد .
فرضیه های فرعی
1- فرضیه اول : بین دوستی و پیشرفت تحصیلی نوجوانان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد
2- فرضیه دوم : بین دوستی و وضعیت اقتصادی نوجوانان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد .
3- فرضیه سوم : بین پیشرفت تحصیلی و وضعیت اقتصادی نوجوانان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد .
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه :
بهطور نسبی میتوان گفت که در شش سال اول زندگی، خانواده، در شش سال دوم، معلمان و در شش سال سوم زندگی، همسالان و دوستان بیشترین نقش را در تربیت و شکلگیری شخصیت هر فرد ایفا میکنند.
بدیهی است که برقراری رابطه با دوستان و هم قطاران در هر دورهای از زندگی واجد اهمیت است. اما در دوره ی نوجوانی با توجه به ویژگیها و رفتارهایی که توام با نوجوانی است، به ویژه اینکه آنها خواهان مستقل شدن از خانواده، اثبات وجود و کسب هویتاند، اهمیتی مضاعف پیدا میکند. در این سلسله مقالات به تشریح ابعاد مختلف این موضوع میپردازیم.
دوست یابی در دوره نوجوانی:
نوجوانی سن رفاقت و دوران دوستیهاست. نوجوانان در این سن عاشق دوستی و رفاقتاند. گاهی دوستیهای آتشینی در این دوران پدید میآید که باعث مشکلاتی میشود. دوستی در این سن، بیشتر سطحی و کمتر عمیق است. با این حال، گاهی شدت دوستی و وابستگی به حدی است که نوجوان خانواده خود را رها میکند و حتی حاضر است برای دوست خود جانش را فدا نماید.
هراس از گمنامی و تنهایی، نوجوان را بر میانگیزد تا خود را در ارتباط با گروه همسالان قرار دهد. رنج ناشناخته ماندن ، آنچنان او را تحت تاثیر قرار میدهد که برای احساس تعلق به گروه بیشترین فعالیت را از خود بروز میدهد. همبستگی گروهی در این دوره قویتر از سایر مراحل زندگی است و غالبا به عنوان یک شاخص موفقیت برای اکثر نوجوانها محسوب میگردد.
نیاز به تعلق به گروه به مفهوم پذیرش و قبول گروه مورد نظر نوجوانان است. هر نوع رویدادی که بر این پذیرش اثر گذارد، نوجوان را دچار تزلزل، بیکفایتی و بیاعتمادی نسبت به خود خواهد کرد. در مواردی، نوجوان سرخورده از گروه به باندها و گروههای ناسالم اجتماعی میپیوندد تا بر تنهایی و عدم تعلق اجتماعی خویش فائق آید.
دوستیهای دوران بلوغ، یعنی آغاز نوجوانی، اغلب میان دو نفر به وجود میآیند و گاه موجب مختل شدن رشد اجتماعی شده، پیوستن به گروه را دشوار میسازند. در میان نوجوانان 12 تا 15 ساله اغلب دیده شده است که بهطور مرتب از جانب یک «بهترین دوست» به سوی دیگری میروند و رفیق عوض میکنند.
هر چند این جدایی در ابتدا دردناک است، با یافتن جانشین درمان میپذیرد. نوجوانان، به ویژه نوجوانان دختر، نیاز به دوست داشتن و مورد علاقه بودن را در رویا و تخیل ارضاء میکنند، زیرا در رویا میتوانند بدون هیچگونه واهمه خود را به دست غلیان احساس بسپارند و با نسبت دادن کلیه خوبیها و زیباییها به خود، کمبودهای واقعی را جبران کنند.
جذب گروهی و پذیرفته شدن در جمع دوستان برای نوجوانان اهمیت فراوان دارد و لذا باید هر گونه انزوا و کنارهگیری را در دوره نوجوانی به دقت مورد بررسی قرار داد و علت آن را جویا شد. شاید علت انزوا، نداشتن مهارت اجتماعی باشد یا احساس خطاکاری و اشتباه و احساس بیارزشی آن را ایجاد کند که در این صورت آموزش مهارتهای ارتباطی میتواند به نوجوان کمک کند تا در جمع پذیرفته شود و خود را ابراز دارد.
رشد اجتماعی در دورهء نوجوانی:
بلوغ قبل از هر چیز سبب افزایش فاصله عاطفی بین نوجوان والدین می شود وبه تدریج استقلال بیشتری را برای او به بار می آورد . فاصله گرفتن از والدین و کم توجهی نوجوان به خواست والدین و بزرگسالان نشانه ای از خود مرکز بینی او هست که دلایل زیادی دارد که اولین آنها بروز توانایی های جدید مغزی وخودآگاهی نوجوان است ودیگری اشتغالات ذهنی نوجوان به تغییرات نا گهانی جسمی خود است ،اما این خود مرکز بینی به تدریج کم می شود و نوجوان به تجدید مناسبات اجتماعی خود می پردازد وبه رشد اجتماعی می رسد .
تغییر رفتار اجتماعی در نوجوانی :
رفتار اجتماعی پسران نوجوان در برخی قسمت ها با دختران تفاوت دارد بنابراین به ذکر تفاوتهای جنسی در رشد اجتماعی می پردازیم :
الف)دگرگونی رفتار اجتماعی در پسران :
1- مرحله تقلید : این دوره از 12 سالگی شروع و تقریباً در 15 سالگی پایان می یابد .
2- مرحله افتخار به شخصیت : این مرحله بعد از 15 سالگی شروع می شودو مشخصات آن این است که نوجوان می کوشد در بازیها ورقابت ها پیروز شود و در این کار زیاده روی می کند .
3- مرحله تعادل اجتماعی : از اواخر نوجوانی آغاز می شود ،نوجوان از سرکشی وتهور خود می کاهد وآن رفتار ها را نشانه عجز وبچگی تلقی می کند .
ب)دگرگونی رفتار در دختران نوجوان :
1- مرحله اطاعت :این دوره پیش از نوجوانی آغاز و تا اوایل آن ادامه می یابد مشخصات اصلی آن تابع نظرات بزرگان خانواده وخویشاوندان بودن وتظاهر به خجالتی و کمرو بودن می کنند .
2- مرحله اضطراب و تشویش : از اوایل نوجوانی تا 15 سالگی ادامه می یابد ، با اضطراب واختلال تعادل مشخص می شود مثل زیاده روی در واکنش به انگیزه های ساده وپرداختن به خود وظاهر آرایی افراطی .
3 - مرحله تقلید از پسران :این دوره از 15 سالگی آغاز وگاهی تا 16-17 سالگی ادامه می یابد . در این دوره دختران از حیث رفتار وروش گفتگو از پسران تقلید می کنند .
4- مرحله تعادل اجتماعی : که دراواخر نوجوانی واوایل جوانی ظاهر می شود ، به این صورت که دختران نوجوان رفتار صحیح زنانه پیدا می کنند و در گفتار و کردار خود حالت زنانه دارند.
عوامل مؤثر در رشد تکامل اجتماعی نوجوان :
الف)اثر خانواده در رشد اجتماعی نوجوان
1- ارتباط کودک با والدین واثر آن در نوجوانی: حمایت بیش از حد وعدم توجه به کودک در نوجوانی در رفتار اجتماعی او از جمله از جمله اعتماد به نفس واستقلال او تأثیر می گذارد .
2- فضای روحی موجود در خانواده: شخصیت سالم ،جز در محیطی که اطمینان ،وفاداری ،محبت والفت در آن معمول وحکمفرماهستند ایجاد نمی شود .تشویش واضطراب مانع رشد صحیح نوجوان می شود .
3-از شیر گرفتن روانشناختی: وظیفه اصلی خانواده در دوره نوجوانی فرزندشان این است که سعی کنند به آزادی واستقلال او کمک کنند و در رعایت وحمایت از او زیاده روی نکنند واجازه دهند که احتیاجات شخصی خود را به تنهایی انجام دهندوحتی گاهی آنها رادر حل بعضی مسایل خانوادگی شرکت دهند وعقاید آنان رامحترم شمارند .
4- وضع و مؤقعیت اجتماعی و اقتصادی خانواده: محیط خانواده در تعیین فعالیتهای افراد آن بسیار مؤثر است . رفتار فرد با اختلاف در خانواده مختلف می شود و هر طبقه از طبفات اجتماعی ،روش خاص ومعینی در زندگی دارد.
ب)اثر مدرسه در رشد اجتماعی نوجوان: وظیفه مدرسه است که با ایجاد وتشکیل فعالیتهای اجتماعی گوناگون نوجوان را در رشد و کمال و نضج کمک کند. به همکاری و فعالیت وکارهای دسته جمعی کمک کند ،و بدین ترتیب راه ورسم رقابت های مطلوب را بشناسد ویاد بگیرد .نوجوان در رشد وتکامل اجتماعی خود از چگونگی ارتباط وعلاقه اش نسبت به معلمان ومیزان نفرت یا محبت خود به آنها متأثر می شود .
ج)اثر همسالان در رشد اجتماعی نوجوان: گروه همسالان در نوجوانی از افرادی تشکیل می شود که از حیث زمانی و عقلی به هم نزدیک هستند و میان خود یک وحدت ناگسستنی ایجاد می کنند . گاهی اثر این گروه دراین دوره از زندگی بیش از اثر خانه ومدرسه می شود . به تدریج که نوجوان به رشد وکمال نزدیک می شود از گروه خود کمتر پیروی می کند واز شدت انتصابش بدان کاهش می یابد .
در حالی که رشداجتماعی دوره نوجوانی اساساً متمرکز بر صمیمیت با دوستان و تجدید ارتباط اجتماعی با خانواده و بزرگسالان است . مسایل رشد اجتماعی در دوره جوانی به اموری بسیار فراتر از ملاحظات شخصی در ارتباط با دیگران گسترش می یابد . اندیشه ها واستدلالهای مربوط به امور اجتماعی ومدنی در میان جوانان برسه موضوع اساسی ،ایده آلهای اجتماعی ،ادراک انتزاعی از مسایل اجتماعی و مدنی و واقعیتهای زندگی اجتماعی و مدنی متمرکز است .
این برنامه درباره تاثیر گروه همسالان بر نوجوانان دختر و پسر است . کارشناس این برنامه دکتر حسین اعرابی روانشناس هستند. بشنوید ...
دوستان و همسالان، یکی از مهمترین عوامل موثر در رشد و تکامل شخصیت آدمی در دوران نوجوانی به شمار میآیند. به عقیده موریس دبس، دوستیهای این دوران باعث کسب تجاربی میشود که در توسعه شخصیت نوجوان نقش دارد. این تجارب باعث ایجاد دوستیهای عاقلانهتری در دوران بزرگسالی میشود؛ دوستیهایی که بر اساس علاقه و اعتماد متقابل استوار است و اولین احساس نوعدوستی را در نوجوان برمیانگیزد. دوستیهای دوران نوجوانی براساس یک نیاز اجتماعی و برای ایجاد روابطی سالم و سازنده است...
در دوران نوجوانی، شخصیت اجتماعی نوجوان در حال شکل گرفتن است و بر این اساس، رفاقت نقش عمدهای در اجتماعی شدن او ایفا میکند. دوستان و همسالان، نوجوان را در «ابراز خود» یاری میدهند؛ چرا که یکی از نیازهای مهم این دوره، نیاز به ابراز خود است؛ رفتاری که فرد به وسیله آن تواناییها، اندیشهها، اعتقادات، عواطف و احساساتش را به سایرین ابراز میکند. دوستان و همسالان زمینه ممکن را برای فرد فراهم مینمایند زیرا آنها در معاشرت با یکدیگر در مورد افکار و عقاید خود آزادانه گفتگو میکنند و تواناییها و قابلیتهای خود را ظاهر میکنند. فقدان چنین مهارتهایی در نوجوان موجب میشود که او در ارتباطات اجتماعیاش با مشکلات جدی روبهرو شود؛ به طور مثال بسیاری از این نوجوانان تمایلی به بحث و گفتگو در جمع ندارند که ناشی از ترس از ابراز خود و واکنشهای دوستان و همسالان در دوران کودکی و نوجوانی است.
کمک به تصمیمگیری
دوستان و همسالان بر تصمیمگیری نوجوان تاثیر میگذارند. بهطور کلی، دوره نوجوانی، دوره آزمایش و خطاست؛ دورهای که نوجوان تصمیمات خود را در زمینههای مختلف تغییر میدهد. ممکن است یک نوجوان ماهها برای انتخاب یک سبک مطلوب آرایش موی سر، شیوههای متفاوتی را آزمایش کند و نظر دوستانش را با حساسیت ویژهای مورد توجه قرار دهد.
نوجوان به نگرشها و نظریات دیگران و به خصوص دوستانش درباره خود اهمیت زیادی میدهد. او با دریافت مستقیم و غیرمستقیم نظریات دوستان درباره خودش و همچنین در جریان مقایسه ویژگیهای خود با آنها، به شناختهای جدیدی از ابعاد وجودی خویش میرسد. این شناختها موجب پیدایی تصویر جدیدی از خود میشود.
همین دوستان و همسالان نیاز به محبت کردن و محبت دیدن نوجوان را به طور مکفی تامین میکنند.
به غیر از همه مواردی که گفته شد، گروه دوستان و همسالان انجام بعضی از فعالیتها را برای نوجوان آسان کرده، جرأت و شهامت وی را تحریک میکنند و احساس نوعدوستی نوجوان را تقویت کرده و او را در رسیدن به استقلال عاطفی عقلانی یاری میدهند.
پایه دوستیهای عاقلانه
مطالعات نشانگر این است که گروه همسالان و دوستان، بسیاری از نیازهای نوجوان را تامین میکنند که یکی از مهمترین آنها نیاز به محبت کردن و محبت دیدن است و موارد دیگری از قبیل تقویت نوعدوستی و رسیدن به استقلال را نیز میتوان متذکر شد.
این تاثیرات مثبت در صورتی قابل دریافت است که اولا اهداف گروههای دوستی سازنده بوده و جنبه بزهکارانه نداشته باشند، ثانیا والدین نقش خود را در مقابل نوجوان و دوستانش به خوبی ایفا کنند و به جای قرار گرفتن در مقابل آنها در کنار آنها حرکت کنند.
درسخواندن گروهی
تاثیر گروه همسالان تنها به دوستی ختم نمیشود و میتواند در درس خواندن یا نخواندن، لذت بردن از درس یا احساس بدی از درس خواندن داشتن تاثیرگذار باشد البته به شرط اینکه با یک برنامهریزی واحد (به صورت گروهی) درس بخوانند، سعی کنند مطالب درسی را برای همدیگر تشریح کنند و مطالب درسی را به نوبت به همدیگر درس بدهند.
در حالی که امتحان به اکثر بچهها و به میزان مختلف استرس وارد میکند، برای گروهی درس خواندن در تقویت روحیه آنها میتواند نقش به سزایی داشته باشد. دانشآموزان میتوانند نگرانیها و ضعفهای درسیشان را با همدیگر در میان بگذارند و از فشار روانی و اضطرابشان کم کنند. آنها وقتی در صحبت با دوستانشان متوجه میشوند که مثل همدیگرنگرانیها و ضعفهای درسی مشترک دارند، احساس آرامش بیشتر و اعتماد به نفس بیشتری میکنند.اگر بخواهیم درباره تنها نقص این روش هم بگوییم صحبت کردن با همدیگر و خاطرهگویی است که با نظارت غیرمستقیم یک بزرگتر قابل حل است.
آسیب شناسی :
این نکته را همه ی ما می دانیم که تمام خوشبختی ها و سعادتها در امکانات مادی و دنیوی خلاصه نشده اند؛ بلکه یک سعادت هست که از خیلی چیزها بهتر و مطلوب تر است، اما هر کسی دارای آن نیست و آن، همنشین و رفیق خوب است.
جوان از روحیه ای پاک وسرشار از زیبایی ومهربانی برخوردار است و این روحیه ی حساس او در رسیدن وی به اهداف خویش بسیار با ارزش است و نباید این روحیه، دچار آسیب یا خطر شود. یکی از این خطراتی که جوان را تهدید می کند، همنشین و رفیق بد است. جامعه پذیری، فرایندی است که در جریان آن، انسانها طی چندین سال و در سنین مختلف، الگوهایی را از یکدیگر یاد می گیرند. بسیاری از الگوهای پذیرفته شده و مورد قبول جوانان، پیشنهادی از ناحیه ی دوستانشان است؛ زیرا جوان بیشتر به گروه همالان وهمسالان خود بها می دهد تا به دیگران. لذا دوست و همنشین انسان می تواند آثار و کارکردهای مثبت ویا منفی برشخص بگذارد و ما در این نوشتار به گوشه ای از کارکردهای منفی و ویژگیهای دوست بد خواهیم پرداخت.
رویکرد اسلام به دوستی
دوستی، از واژه هایی است که همه ی ما با آن مأنوس بوده ایم و کم و زیاد با آن آشنا هستیم. هر کسی برای دوستی تعریفی دارد؛ اما برای بهتر شناختن واژه ی دوست، بهتر است به سراغ کلام زیبای حضرت علی (ع) برویم. حضرت می فرماید: «دوست، کسی است که تو را ظلم ودشمنی دور و در نزدیکی و احسان، کمک کند»
با این سخن معلوم می شود که هرکسی نمی تواند دوست ما باشد بلکه باید دو شاخصه ی مهم داشته باشد. یکی اینکه ما را در نیکی کردن به دیگران یاری برساند (نه اینکه مانع بشود ) و دوم اینکه ما را از دشمنی و کینه و ستم، دور نگه دارد.
نباید با هرکسی رابطه ی صمیمی و عاطفی برقرار کرد؛ زیرا دوست به طور ناخودآگاه در ما اثر می گذارد. پس اگر دوستانمان از صفات برجسته (مثل خوش اخلاقی و ادب) برخوردار بودند ما هم یاد می گیریم که خوش اخلاق و با ادب باشیم. و اگر برعکس، دوستانمان بد زبان و بد اخلاق باشند در وجود ما هم این رفتارهای زشت، نفوذ می کند.
انسانها بدون اقوام وخویشان می توانند به زندگی خود ادامه دهند ولی بدون دوست و همنشین، قادر به ادامه ی زندگی نیستند. دوست در زندگی هر یک از انسانها نقشهای بسیار متنوعی بازی می کند، چنان که جامعه شناسان همه بر این مطلب، اتفاق دارند که میزان تأثیرگذاری گروه همسالان بر افراد، بیشتر از دیگر گروههاست. به این ترتیب، لزوم دقت در انتخاب دوست برای ما روشن می گردد. پیامبراکرم (ص) چهارده قرن پیش فرموده است: « دین هر شخص، متناسب با دوست اوست».
شناخت، عاملی مهم در دوستیابی
آنچه عقل به ما حکم می کند این است که در هر کاری اول باید شناخت وآگاهی نسبت به آن پیدا کرد و بعد اقدام به آن کار کرد. در دوستیابی هم همین طور است. در ابتدا شخص باید دوست خود را بشناسد و از او آگاهی کامل داشته باشد و بداند که آن دوست، چه خصوصیات و روحیاتی دارد. آیا آن روحیات واقعا مورد پسند است؟ خیلیها به خاطر جذابیتهای ظاهری و عوامل بیرونی، جذب شخص می شوند و پیوند دوستی می بندند بدون شناخت و آگاهی از روحیات یکدیگر، چنین دوستیهایی دوام و استمرار و فایده ی مطلوبی ندارد و به دنبال آن، پشیمانی است. پس شناخت، عامل مهمی در دوستیابی است، چنان که حضرت علی (ع) می فرماید: «با کسی که او را نشناخته ای اقدام به دوستی مکن».
ویژگیهای دوست بد
1)نادان: انسانهایی که از نظر فکری دچار ضعف هستند، چون معیارهای ثابت وصحیحی در زندگی خود ندارند، همواره دچار اشتباه می شوند. چنین افرادی هرگز صلاحیت لازم را برای دوستی ندارند؛ چون از روی نادانی به انسان ضربه های سختی می زنندکه هرگز جبران شدنی نیست و یا جبران آن بسیار مشکل است. مولای متقیان علی(ع) می فرماید: «سزاوار است که مسلمان از برادری کردن با سه گروه اجتناب نماید: بی حیا، نادان و دروغگو».
2) شرور: بعضی افراد را در جامعه می بینیم که اینها اصلا فکر نمی کنند برای چه هدفی زندگی می کنند و در فکر زیبا زندگی کردن و سالم زیستن نیستند وهمواره درصدد اذیت و آزار دیگران اند. چنین انسانهایی هرگز ویژگی دوست خوب را ندارند. در حدیثی از حضرت علی (ع) آمده که: «مصاحبت وهمنشینی با اشرار، موجب پیدایش شر می گردد».
پس معلوم شدکه کارکرد دوستی با اشرار، ایجاد شر است. و این نکته هم نباید مورد غفلت قرار گیردکه افراد شرور، غالبا با ظاهری آرام و جذاب با انسان برخورد می کنند و مدعی مرام و معرفت و... نیز هستند. لذا باید مراقب دوستی با چنین افرادی بود.
3) حسود: از دوستی با افراد حسود باید اجتناب کرد؛ زیرا انسانهای حسود به دنبال این هستندکه افراد و دوستان خود را از پیشرفت باز دارند وچنین افرادی هرگز خیر و خوبی را برای دوستان خود نمی خواهند بلکه به دنبال از بین بردن خوبیها و یا جلوگیری از پیشرفت دوستان خود هستند.
راه و روشی که دوست حسود برای اجرای هدف شومش دنبال می کند این است که با دوستان خود چنان برخورد صمیمی و عاطفی برقرار می کند که من و شما هرگز تصور نمی کنیم که این شخص، مخالف ماست، بلکه برعکس، تصور می کنیم که خیرخواه ماست، در حالی که او دست اندر کار نفاق و دورویی است، تا بتواند مانع پیشرفت دوستش بشود.
حضرت علی (ع) می فرماید: «حسود، دوستی اش را در سخنانش ظاهر می کند و کینه اش در اعمالش مخفی می سازد. پس او به نام، دوست و به صفت، دشمن است».
از این کلام زیبا فهمیده می شود که دوست واقعی، بین گفتار و کردار و نیتش هیچ تناقضی مشاهده نمی شود؛ بلکه کردارش با گفتار وی موافق است و هرگز اهل نفاق نیست و هیچ گاه در خیرخواهی برای دیگران، تردیدی به خود راه نمی دهد.
7) افراد پست و کم اعتبار در جامعه
امام صادق(ع) یکی از ویژگیهای دوست بد را اینچنین متذکر می شود: «از همراهی با فرد پست و فرومایه برحذر باش؛ چرا که همراهی با او، تو را به راه خیر نمی کشاند».(8)
افراد فرومایه و پست پایبند به مسائل اخلاقی و انسانی نیستند و به هر کاری – حتی اگر گوهر انسانی شان را خوار سازد- تن می دهند. در نتیجه کسانی که با آنها همنشین باشند، هرگز به خوبیها گرایش پیدا نمی کنند؛ چون خود شخص فرومایه به دنبال نیکیها نیست و تنها به گذراندن زندگی و خوشیهای گذرا ومنافع آنی فکر می کند. چنین افرادی، نه تنها اعتباری در جامعه ندارند، بلکه از نظر شخصیت فردی نیز خودکم بین و فاقد اعتماد به نفس هستند که از منظر اسلام از همنشینی با آنها باید پرهیز شود.
8) بازدارنده از خوبیها و سوق دهنده به زشتی ها
دوستان بد همواره در مسیری قرار دارند که مانع خوبیها و نیکیها می شوند و سعی و تلاش آنها در جهت انجام دادن کارهای زشت و نابهنجار و یا دست کم بیهوده و بد فرجام است.
این، قسمتی از صفات دوستان بد است. لذا می توان صفات مقابل آن را از جمله صفاتخوب ومعیارهای دوست خوب دانست.
اما نکته ای که باید متذکر آن بشویم این است که در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) آمده است که: «تنهایی، بهتر از همنشین بد است».(9) دوست بد آن قدر بر کالبد و شخصیت و روح انسان، تأثیر می گذارد که پیامبر فرمودند: تنها باش؛ ولی دوست بد نداشته باش!
انسان به دنبال تعامل و ارتباط برقرار کردن با دیگران است و همین خصلت است که او را از دیگر موجودات، متمایز می سازد؛ اما باید توجه کرد که به چنگال دوست بد و ناشایست گرفتار شدن، مخرب است و عامل سقوط انسان از جایگاه والای انسانی اش می شود. بدین ترتیب، اگر انسان تنها باشد، بهتر از آن است که در معرض سقوط و انحراف قرار بگیرد. پس چه خوب است که جوانان، بیشتر تلاش و همتشان را در انتخاب دوست خوب، صرف کنند.
علت بقای دوستی ها
از آنجا که هدف از دوستی ها، استمرار و دوام روابط اجتماعی و عاطفی است، بعد از دقت کافی در انتخاب دوست باید مراقبت کنیم تا دوستی هایمان به بن بست و یا جدایی منجر نشوند. لذا باید چند نکته ی مهم را در دوستی ها مراعات کنیم.
1) پرهیز از شوخی زیاد
شوخی زیاد و خارج از چارچوب ادب و اخلاق، هم از هیبت شخص می کاهد و هم ممکن است منجر به رنجیدگی یا دشمنی شود. برای جلوگیری از این مطلب باید با دوستان خود به اندازه مزاح و شوخی کنیم و نه بیشتر، چنانکه حضرت علی (ع) می فرماید: «شوخی زیاد، ارج و احترام را می برد و موجب دشمنی می شود».
2) دخالت و تجسس نکردن در امور خصوصی دوستان
حالا که دوست یکدیگر شدیم، بدین معنا نیست که به هر طریقی حتما باید از امور خصوصی و شخصی یکدیگر باخبر شویم؛ چون تجسس کردن در حریم خصوصی افراد، کار ناپسندی است. حضرت علی (ع) می فرماید: «کسی که نسبت به دوستش تجسس و موشکافی نماید، دوستی اش از بین می رود».
3)پرخاش نکردن
یکی از چیزهایی که باعث تداوم دوستی ها می شود، محبت کردن است و در مقابل، یکی از عواملی که باعث سردی دوستیها می شود، پرخاشگری با دوست است. اگر کسی به دوستش عصبانیت نشان داد و تندی کرد، در حقیقت، بین خودش و دوستش جدایی انداخته است.
امام علی(ع) به این سه نکته اشاره دارد و می فرماید: «آن گاه که کسی به برادرش دشنام دهد و او را به خشم آورد، همانا او را ترک کرده است».
پس یکی از عواملی که باعث کمرنگ شدن دوستی ها می شود، پرخاشگری ودشنامگویی است که باید در میان دو دوست، وجود نداشته باشد.
5-4)احترام و تواضع
عامل دیگری که باعث کمرنگ شدن دوستی ها می شود، رعایت نکردن جایگاه اجتماعی و منزلت فردی دوست در روابط و گفتگوهاست. چه بسا یک برخورد ناشایست و یا یک بی احترامی در جمع، باعث دلسردی می شود و تا ابد، دوستی کسی را از دست می دهیم. عامل دیگری که باعث بقای دوستی ها می شود، ارج نهادن به دوست و با او با تواضع برخورد کردن است.
کارکردهای منفی دوستان ناباب
1) از نظر فکری و عقیدتی: دوستانی که دارای افکار نامعقول و فرصت طلبانه وسطحی و یا عقاید ناصحیح و رشد نیافته ای هستند، دوستی با آنها، فکر و عقیده ی جوان را دچار تشویش و بی ثباتی می کند و در او گرایشهای فکری ویرانگری به وجود می آورد.
2) از نظر اخلاقی:وجود غرایز در جوان و نشاط و توان زیاد وی از یک طرف و عدم ارضای به موقع و صحیح آن غرایز از سویی، سبب می شود که یک عده دوستان ناباب به میدان بیایند تا جوان را از نظر اخلاقی به سمت وسوی مطلوب خود برند. لذا اولین راه برای حفظ خود، این است که از دوستی با چنین افرادی پرهیز کنیم و پیوسته به چارچوبهای قانونی – اخلاقی و علمی – عقلانی در ارضای غرایز، توجه و پایبندی داشته باشیم. تقویت اراده و ایمان، مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و عبادتهای جمعی، کار، ورزش، هنر، و ازدواج، جوان را از افتادن به ورطه ی چنان دوستی هایی برکنار نگه می دارد.
3) بی هویتی و خود باختگی: یکی از آسیبهای عمده ای که جوانان را مورد تهدید قرار می دهد، خودباختگی یا احساس بی هویتی است. جوانان خود باخته، دیگر به فرهنگ و تمدن اصیل خود توجهی ندارند و همه چیز در فرهنگهای وارداتی می بینند. سرمایه داری جهانی، برای رسیدن به این هدف و جذب نخبگان و تصرف بازارهای جهان سوم، دائما این فکر را تزریق می کند که جوانان برای پیشرفت خود باید به مظاهر غربی رو بیاورند. جوان آزاد اندیش، برای حفظ باور و هویت خود، باید به توانایی خود ایمان داشته باشد و بداند که در سایه ی تلاش و کوشش خود و با بهره گیری از سرمایه های علمی – فرهنگی جامعه ی خویش با الگوگیری از پیشوایان خویش، خیلی بهتر می تواند در جهان پرآشوب کنونی، به ساحل آرامش، پیشرفت و خوشبختی دست یابد.
علل ناتوانی از خارج شدن یا فاصله گرفتن از گروه همسالان
مقدمات عضویت در دار و دسته های ضداخلاقی، باندهای دزدی، خرابکاری و منحرفان در اوایل نوجوانی و در دوره فاصله گرفتن از خانواده فراهم می شود. این باندها به خصوص در شهرهای بزرگ و در میان گروه های اجتماعی-فرهنگی محروم تر جامعه بیشتر دیده می شوند. ویژگی های اصلی این دارو دسته ها، همانندسازی بی قید و شرط آنان با گروه خود و به فراموشی سپردن الگوهای مناسبات خانوادگی است. برای بعضی از نوجوانان باندها حکم خانواده نوجوان را پیدا می کنند. در نتیجه نوجوانان با کمک گرفتن از خانواده باید سبک زندگیشان را تغییر دهند و جایگاهی در یک گروه سالم از همسالان مدرسه یا ... به دست آورند.
در مورد افرادی که وابستگی شدیدی به گروه دوستان دارند، هم خود نوجوانان و هم خانواده هایشان به درمان نیاز دارند. نوجوان باید وابستگی به گروه را پشت سر بگذارد. به دلیل ناراحتی ها و صدماتی که از جانب گروه برای وی ایجاد می شود
فشار گروه همسالان
همه ما در مورد اثرات منفی فشار گروه همسالان شنیده ایم، ولی این مساله تا چه حد درست است؟ و فشار گروه همسالان چه جنبه های مثبتی برای زندگی نوجوانتان به همراه دارد؟
فشار گروه همسالان چیست؟
برای افراد کم سن و سال، هیچ چیز بدتر از متفاوت بودن از دوستانشان نیست. برای نوجوان کاملاً طبیعی است که رفتارهای دوستانش را تقلید نماید – از پوشیدن لباسهایی خاص گرفته تا گوش دادن به نوعی به خصوص از موسیقی.
کنار آمدن با این مساله برای والدین که نفوذ مهمی بر زندگی کودک خود داشته اند دشوار می باشد، ولی برای نوجوان طبیعی است که بر اساس عقاید خود رفتار نماید.
دسته بندی | ریاضی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 55 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 74 |
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش مشاور در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ریاضی، علوم تجربی و انسانی است که از بین آنها دو گروه به صورت تصادفی انتخاب شد.گروهی که نحت راهنمایی مشاور قرار داشته گروه دیگر از راهنمایی مشاوره بهره نداشته است.روش نمونه برداری این پژوهش بر پایه نمونه برداری چند مرحله انجام گرفته است.بدین صورت که از بین تعداد کل دبیرستانهای شهرستان ابهر 5 دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب و سپس از بین دبیرستانهای انتخابی از هر دبیرستان یک کلاس تجربی، یک کلاس ریاضی و یک کلاس انسانی به صورت تصادفی انتخاب گردید و از هر کلاس 10 نفر به صورت انتخابی تعیین گردید که 5 نفر متعلق به گروه A و 5 نفر متعلق به گروه B می باشند.در مجموع تعداد کل دانش آموزان فارغ التحصیل مورد پژوهش 150 نفر می باشند.نمرات دروسی اختصاصی دو گروه مورد مطالعه با استفاده از روش آزمون واریانس دو عاملی بدست آمده است.ابزار اندازه گیری این پژوهش عبارتست از پرونده های تحصیلی دانش آموزانی که توسط مشاوران تنظیم شده است.با مراجعه به پرونده تحصیلی گروه نمونه نمرات دروس اختصاصی استخراج شده و با استفاده از روش آزمون (T) گروههای مستقل دو گروه یعنی گروهی که با کمک مشاوره انتخاب رشته کرده اند و گروهی که شخصاً انتخاب رشته کرده اند با یکدیگر مقایسه شده اند.نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین دانش آموزان در رشته تحصیلی علوم انسانی و علوم تجربی و ریاضی از لحاظ انتخاب رشته با کمک مشاور بیشترصورت میگیرد و در این سه رشته دانش آموزان رشته های ریاضی بیشتر از رشته های انسانی و تجربی با مشورت مشاور انتخاب رشته می کنند.
فصل اول
مقدمه
پس از انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، برای اصلاح یا تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش فعالیتهای پراکنده و متعددی به همت مسئولان فرهنگی کشور و افراد صاحب نظر به صورت خودجوش آغاز شد و بالاخره در پایان سال 1364، شورای عالی انقلاب فرهنگی در مصوبه پنجاه و نهمین جلسه خود، به پیشنهاد آموزش و پرورش، شورای تغییر بنیادی نظام اموزش و پرورش را مامور انجام بررسی های لازم و ارائه طرح بنیادی نظام آموزش و پرورش ایراد کرد(کلیات نظام جدید1373).
حاصل بررسی های به عمل آمده و نظرخواهی ها و بازدید ها و بحث و تبادل نظر با کارشناسان و متخصصان به صورت طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران در خرداد 1376 به تصویب شورای مزبور رسید و در تیرماه 1368 شورای عالی انقلاب فرهنگی پس از چند جلسه بحث و تبادل نظر، کلیات طرح مزبور را مورد تایید قرار داد.
در سال 1371 اولین گام اجرایی برداشته شد و این طرح به صورت آزمایش و محدود کار خود را آغاز کزد و تا به امروز تمام دانش آموزان سال اول آموزش متوسطه را تحت پوشش حود قرار داده است.از مشخصه های بارز تغییر ساختار نظام آموزش کشور، حضور مشاوران در مدارس آموزش متوسطه، به منظور مشاورة تربیتی ، تحصیلی و شغلی است جایگاهی که بخش مهمی از سیاستهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نظام جمهوری اسلامی از این طریق به اجرا در می آید.در این طرح ارزشیابی، هدایت تحصیلی و مشاوره به عنوان اجزاء و عناصر یک فرایند مستمر و پیوسته با تبعیت از شیوه های تحصیلی عملی صورت می پذیرد.
هر مدرسه از خدمات مشاوره تحصیلی برخوردار می شود، که مهم ترین وظیفه او آن است که به یاری مدیر دروس برنامه درسی منسجمی برای هر دانش آموز با انتخاب صحیح و دقیق دروس اختیاری که حداکثر رضایت خاطر و انگیزه را دردانش آموز به وجودآورد و او را برای طی کردن سیر آینده در جهت ادامة تحصیل یا آماده شدن برای اشتغال هدایت کند تنظیم نماید.
دانش آموزان سال اول متوسطه مجازند علاوه بر دروس عمومی یک عنوان درسی از دروس پرورشی یک عنوان درسی از دروس مهارتی و یک عنوان درسی از دروس تکمیلی یا جبرانی به ارسال جاری فقط ریاضی می باشد انتخاب نمایند.در سال دوم، شاخه گروه و رشته تحصیلی هر دانش آموز بر اساس عملکرد اموزشی او در همه دروس تعیین می شود، علاوه بر نتیجة عملکرد آموزشی او در سال اول هدایت تحصیلی دانش اموزان بر اساس ملاکهای زیر توسط مشاوره انجام می شود.
علاوه بر احراز شرایط درس، دانش آموز در پایان شهریور سال اول تحصیلی خود از نظر هدایت تحصیلی به یکی از شاخه رشته ها هدایت خواهد شد.
الف – معدل هر رشته 50 امتیاز
ب- بررسیهای مشاوره اساسی که شامل:
1- نظرسنجی از دبیران 10 امتیاز
2- نظر سنجی از داش آموز 5 امتیاز
3 – نظرسنجی از ولی دانش آموز 5 امتیاز
4- آزمون استمرار از 10 امتیاز
5- نظر مشاور 10 امتیاز
6- رغبت سنج 10 امتیاز
جمعاً در خصوص هدایت تحصیلی دانش آموز می تواند حداکثر 100 امتیاز کسب نماید.
در نهایت مشاور مدرسه با جمع بندی امتیازات فوق، امتیاز مربوط به هر یک از شاخه ها و رشته های نظام جدید آموزش متوسطه را تعیین می کند و بالاترین امتیاز را به عنوان اولویت اول به دانش آموز توصیه می نماید و اولویتهای بعدی نیز بر اساس امتیاز بالاترین امتیاز تا کمترین امتیاز مرتب می شوند.(حداکثر5 اولویت)
اولویتهایی که توسط مشاور تعیین می شوند، جنبة پیشنهادی دارد و هر دانش آموز برای انتخاب رشته و شاخه خود، به شرط کسب حد نصاب نمرات، مخیر است.به همین دلیل عده ای از دانش آموزان بر پایه هدایت تحصیلی مشاوران اولویت اول را انتخاب می کنند و ارائه تحصیل می دهند و عده ای دیگر رشته تحصیلی خود را شخصاً از بین اولویتهای زیر برمی گزینند.
هدف تحقیق
طبق آمار منتشره از سوی وزارت آموزش وپرورش (آمار آموزش و پرورش ص 10) در سال تحصیلی 74 – 73.تعداد دانش آموزان شاغل به تحصیل در مقطع متوسطه 627 ،886 نفر بوده است.با در نظر گرفتن 1 ساعت مشاوره در هفته به ازای هر 12 نفر، بیش از 000/650/2 ساعت در سال تحصیلی به او مشاوره دانش آموزان اختصاص می یابد که رقم قابل ملاحظه ای استو از طرف دیگر انتخاب رشته تحصیلی افراد، نقش اساسی در آیندة فرد و جامعه دارد و یک انتخاب صحیح بر سلامت روانی، اجتماعی، اقتصادی افراد جامعه تاثیر فراوان دارد با توجه به مطالب مطرح شده، سؤالی که مطرح می شد این است که کدامیک از دو گروه مطرح شده در امر تحصیل پیشرفت بیشتری دارند؟ گروهی که بر پایه توصیه مشاور انتخاب رشته کرده اند یا گروهی که خود شخصاً انتخاب رشته کرده اند
فرضیه تحقیق
دانش اموزانی که به توصیة مشاور انتخاب رشته کرده اند پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به داش آموزانی که شخصاً انتخاب رشته کرده اند، دارند.
بدین ترتیب، نحوة انتخاب رشته تحصیلی در دبیرستان (توسط مشاور یا توسط خود دانش آموز) متغیر مستقل و پیشرفت تخصیلی متغیر وابسته این پژوهش را تشکیل می دهد.
آیا بین دو گروه مورد مطالعه از لحاظ نمرات دروس اختصاصی در پایان دورة سه ساله آموزش متوسط تفاوت وجود دارد؟
آیا بین ملاکهای هدایت تحصیلی در دورة تحصیلی در دوره متوسطه با پیشرفت تحصیلی دانش اموزان در دوره متوسطه رابطه ای وجود دارد
فصل دوم
«بررسی پیشینة پژوهش»
بررسی پیشینة تحقیق
شکل گیری مشاوره و راهنمایی در آموزش و پرورش
فرانک پارسوتر در سال 1908 دایرة شغلی و بستن را برای کمک شغلی جوانان و تربیت معلمان برای خدمت درست مشاورة شغلی تاسیس کرد.نقش این معلمان عبارت است از کمک به دانش آموزان در انتخاب مدارس حرفه ای و همچنین کمک به آنان برای انتخاب شغل مناسب و انتقال از مدرسه به دنیای کار بود.اندک زمان بعد از آن پارستور در (1909)کتاب انتخاب شغل را برای چاپ رسانید.کتابی که سرچشمة سایر کتابهای اساسی این رشته است.
وی سه عامل لازم برای انتخاب عاقلانة شغل را این گونه بیان می کند:
1- شناخت روشنی از خود، استعدادها، توانائیها، علائق، آمال، امکانات، محدودیتها و سایرعوامل مربوط به خود.
2- شناخت شرایط، امکان موفقیت، مزایا و محدودیتها، بیمه امکانات و چشم انداز رشته های مختلف شغلی.
3- استعداد صحیح در مورد رابطه این دو با یکدیگر.
تلاشهای پیشگامانه و آثار پارسوتر محبوبیت پیدا کرد و به رسمیت شناخته شدن وسربر آوردن یک حرفة یا ورانه جدید که همان مشاور راهنمایی باشد موفق بود.امروز پاستور را عموماً به عنوان پدر نهضت راهنمایی آموزش و پرورش می شناسند.(گیبسون و میشل، ترجمة ثنائی 1373)1.
در سال 1913 نهضت نوپای راهنمایی از نظر تعداد و تخصص آنقدر رشد کرده بود که زمینة تاسیس انجمن ملی راهنمایی شغلی، و دو سال بعد از آنهم نشر اولین مجلة راهنمایی شغلی رافراهم کرد.اصطلاح راهنمایی بیش از 50 سال متداول بود و به نهضت مشاوره مدارس اطلاق می شد.
جسی دیویس از دیگر پیشگامان نهضت راهنمایی، روشی مبتنی بر خود آموزی و مطالعه مشاغل را بکار گرفت.موضوع گیری دیویس در چهرچوب فلسفه اجتماعی مذهبی، با توسل رو به مفهوم ندای کلیسا، در رابطه با نحوه انتخاب شغل تعالی پیدا کرد.وقتی فرد برای ورود به حرفه فرا خوانده می شود، باید با پاکترین و برترین آرمانها و به کار روی آورد تا با تعالی بخشیدن به انسانیت، بهترین خدمت را به جامعه بنماید(گیبسون و میشل،ترجمة ثنایی 1373).
الی ویسور یکی دیگر از پیشگامان مشاوره موفق شد کمیته راهنمایی معلم را در کلیه دبیرستانهای نیویورک دایر کند . این کمیته ها در راستای کمک به جوانان برای کشف قابلیتهای خود و نحوه استفاده از این قابلیتها برای دست یافتن به مناسب ترین شغل فعالانه تلاش کردند ( راموک وراتنی 1961 ترجمه شناسی 1373 ).
راهنمایی و مشاوره در ایران تاریخچه ای طولانی دارد و از گذشته های بسیار دور چه در خانواده و چه در نظام آموزشی، به صور گوناگون اعمال شده است.راهنمایی مبتنی بر طرح و نقشه در ایران در سال 1332 شمسی با کمک وزارت کار و سازمان صنایع کشور و هیئت عمران بین المللی برای انتخاب صحیح کارمندان آغاز و پی ریز باشد و چند سالی ادامه یافت.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 81 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 88 |
فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده............................................................................................................................. 1
فصل اول
مقدمه.............................................................................................................................. 3
بیان مساله......................................................................................................................... 7
اهمیت و ضرورت تحقیق.................................................................................................... 8
اهداف تحقیق................................................................................................................... 9
سئوالات تحقیق................................................................................................................. 9
فرضیه ها......................................................................................................................... 10
تعاریف عملیاتی متغیرها.................................................................................................... 11
فصل دوم
تاریخچه فشار روانی......................................................................................................... 13
تعاریف و نظریه های فشار روانی........................................................................................ 16
علل استرس..................................................................................................................... 23
عوامل موثر در تشدید فشار روانی........................................................................................ 26
عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی......................................................................................... 37
ارزشیابی و آزمونهای پیشرفت تحصیلی............................................................................... 51
تحقیقات انجام در داخل و خارج....................................................................................... 53
فصل سوم
مقدمه............................................................................................................................. 59
جامعه............................................................................................................................. 59
نمونه و نمونه گیری.......................................................................................................... 60
ابزار جمع آوری اطلاعات................................................................................................. 60
روائی و اعتبار مقایس سنجش احساس فشار روانی................................................................ 61
روش تحقیق.................................................................................................................... 62
یافته های پژوهش............................................................................................................ 63
فصل چهارم
جداول............................................................................................................................ 62
فصل پنجم
نتیجه گیری..................................................................................................................... 74
پیشنهادات....................................................................................................................... 78
محددیت ها..................................................................................................................... 81
منابع............................................................................................................................... 83
چکیده تحقیق:
در این تحقیق به بررسی رابطة بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر پرداختهایم. نمونة تحقیق 372 نفر ( 191 نفر دختر و 181 پسر ) از دانشآموزان مذکور را شامل میشود، که در سال تحصیلی 87-86 مشغول به تحصیل بودهاند. روش این تحقیق توصیفی و از نوع میدانی بوده و ابزار جمعآوری اطلاعات،برای متغیر فشار روانی، پرسشنامة اورسولا مارکهام است که احساس فشار روانی را میسنجد. برای گردآوری اطلاعات متغیر پیشرفت تحصیلی، ضمن مراجعه به کارنامههای تحصیلی دانشآموزان درسال تحصیلی87-86 ، معدل آنان ثبت شده است. دادههای به دست آمده با استفاده از روشهای آماری تجزیه و تحلیل گردیده و فرضیههای تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. یافتهها حکایت از آن میکند که میزان فشار روانی دختران بیشتر از میزان فشار روانی پسران است. همچنین میزان پیشرفت تحصیلی دختران بیشتر از میزان پیشرفت تحصیلی پسران است. ولی رابطهای بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی دختران دیده نشده، همچنین بین میزان فشار روانی و میزان پیشرفت تحصیلی پسران رابطة معناداری مشاهده نشده است. اثر متقابل جنس و پایه های تحصیلی بر روی فشار روانی دانشآموزان نیز معنیدار نیست.
فصل اول :
ـ مقدمه
ـ بیان مسئله
ـ اهمیت و ضرورت تحقیق
ـ اهداف تحقیق
ـ سوالات تحقیق
ـ فرضیه ها
ـ تعاریف عملیاتی متغیرها
مقدمه:
« رهایی کامل از تنیدگی مرگ است. »
تمدن و تقدس هر جامعهای مدیون آموزش و پرورش آن جامعه است. بدون داشتن یک نظام آموزشی و تربیتی صحیح، انتظار هیچگونه پیشرفت و تمدنی را نمیتوان از جامعه داشت. با بررسی و تحقیق در اوضاع و احوال ملتها و شناخت عوامل پیدایش حیات و مرگ تمدنها در مییابیم که آن قوم و ملتی در مبارزه با جهل و نادانی به پیروزی رسیده و در پیریزی و پیشبرد تمدن بشری نقش موثری داشته است که بیشترین تلاش و کوشش را صرف بهبود نظام تعلیم و تربیت آحاد جامعه خویش کرده است. هر کشوری که قصد دارد به پیشرفت و تکامل و ترقی در زمینههای فرهنگی، صنعتی، اقتصادی، اجتماعی، نظامی و .... دست یابد، باید از یکسری اصول و قوانین علمی و عملی بهره جوید. در این راستا بدون بهرهگیری شایسته معلمان عزیز از روشهای صحیح تدریس و آشنایی با اصول مشاورة کودک و نوجوان، پیشرفتی در تحصیل دانش آموزان و در نتیجه پیشرفت جامعه حاصل نخواهد شد، چرا که همانگونه که اطلاع داریم اگر همه دانش آموزان را نگوئیم ولی اکثر دانشآموزان در طول تحصیل، مشکلات بخصوصی را دارند که در نهایت استرس و فشارهای روانی را به دنبال دارد.
این روزها موضوع فشار روانی ناشی از کار و زندگی در میان عامة مردم، متخصصان آموزشی، مددکاران اجتماعی،متخصصان بهداشت و سایر کسانی که مسؤلیت بهزیستی مردم را به عهده دارند، بسیار رایج بوده و در رأس امور قرار دارد. افراد جامعه کنونی بیش از پیش نسبت به استرس و پیامدهای آن هوشیار شدهاند. بزرگسالان و نوجوانان و حتی کودکان از آلودگی محیط زیست، امکان وقوع یک جنگ هستهای، به پایان رسیدن منابع طبیعی و خطرآزمایشهای هستهای، وجود افزودنیهای غذایی و مواد سرطانزا سخنی میگویند و تمامی این مسائل بخشی از زندگی روزمره را تشکیل می دهند. والدین و فرزندان میدانندکه هستة خانوادگی دگرگون شده زندگی عصر ما چنان است که در اغلب خانوادهها پدر و مادر هر دو باید کار کنند تا بتوانند هزینههای روزافزون را تامین نمایند. طلاق افزایش یافته، ازدواج مجدد هم امری ناممکن نیست. افزون بر این رسانههای گروهی افراد را به مشاهده صحنههای جنگ، خشونت، تخریب و شقاوت و بیرحمی، مرگ و کشتار عادت دادهاند. هشیاری فزاینده نسبت به رویدادهای ضربه آمیز زندگی لزوم توجه را به واکنشهای افرادوشیوهایکه در رویارویی با عناصرتنیدگیرا اتخاذمیکنند، ضروریکردهاست.
استرس میتواند پیامدهایی داشته باشد. یکی از عوارض آنی و شایع استرس، اضطراب است. و عمومیت آن در سطح بین المللی به حدی است که این قرن را قرن اضطراب نامیدهاند و میگویند این قرن، قرن دلهره و نگرانی است، انسانها در هر سطح و شرایطی که باشند، به نحوی اسیر دلهره و اضطرابند و این امر ریشه و منشا بسیاری از بیماریهای روانی میتواند باشد
با وجود تمام مسائل مربوط به استرس و نتایج خطرناک آن، میتوان گفت که مهمتر از وجود عوامل استرسزا در زندگی، روشهای مقابله با آن عوامل است و تحقیقاتی که در ارتباط با نحوه جلوگیری و رفع استرس برروی آنچه که روانشناسان، رفتار سازگاری یا مقاوم بودن مینامند، انجام گرفته است، نشان میدهد که بعضی از گروههای جامعه، سالم زندگی میکنند و طول عمرشان زیاد است و به این نتیجه رسیدند که پیشرفت و موفقیت در زندگی از عوامل اساسی زندگی سالم و طولانی بوده است. (شاملو، سعید ، بهداشت روانی ، انتشارات رشد ، تهران ، 1378)
بیشک پیشرفت در تعلیم وتربیت هم میتواند در وضعیت زندگی جوامع گوناگون نتیجه مثبت داشته باشد. بنابراین توجه به پیشرفت تحصیلی دانشآموزان و اینکه چه عواملی می تواند در این مهم دخالت داشته باشد، میتواند در حل برخی از مشکلات انسانها مفید واقع شود. وقتی وجود استرس، پیامدهای منفی دارد و پیشرفت و کسب موفقیت نتایج مثبتی به دنبال دارد، ناگهان چگونگی رابطه استرس و پیشرفت تحصیلی در ذهن تداعی می شود. و به همین علت تحقیق حاضر تلاشی در جهت بررسی رابطه فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر دوره متوسطه شهرستان ابهر است.
بیان مسأله:
همه معلمین در طول زندگی حرفهای خود همواره با دانش آموزانی مواجه شدهاند که علیرغم شروع خوب و مناسب فعالیتهای تحصیلی و کسب مدارج ممتاز و عالی در پایههای تحصیلی با افت عملکرد تحصیلی مواجه شدهاند. و برای کمک به این دسته از دانشآموزان، دنبال علت و راهکار میگردند. والدین آنها نیز برای جلوگیری از افت هرچه بیشتر آنها طالب راهکارهای عملی هستند. حتی گاهی خود دانشآموزان نیز با مراجعه به مشاورین از وضعیت تحصیلی خود رضایت نداشته و ابراز ترس و نگرانی میکنند و افت تحصیلی و شکست تحصیلی، مسائل فردی و شخصی زیادی برای یادگیرنده ایجاد میکند، مسائلی از قبیل مشکلات عاطفی، روانی مانند استرس. در تحقیق موجود، محقق سعی دارد بداند که آیا رابطهای بین فشار روانی و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر وجود دارد؟ و اگر رابطهای وجود دارد، این رابطه تا چه حد و چگونه است؟
اهمیت و ضرورت تحقیق:
به طور قطع سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی دانشاموزان برای متوّلیان تعلیم و تربیت و سیاستگذاران سلامت و بهزیستی ، قابل توجه و اهمیت است. همچنین والدین نیز، سلامت روانی و پیشرفت تحصیلی فرزندان خود را خواهان میباشند. سالانه هزینههای هنگفتی صرف آموزش و پرورش فرزندان این آب و خاک میگردد و اگر مسئولین در جهت رشد و توسعة تعلیم و تربیت سرمایههای این مملکت ناتوان باشند، آیندة کشوربه مخاطره خواهد افتاد. بنابراین ضرورت دارد که با توجه به عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان، در محقق ساختن اهداف آموزش و پرورش کوشا باشیم. لذا توجه به زندگی پراسترس جامعه کنونی و اینکه آیا رابطهای بین فشارهای روانی و پیشرفت تحصیلی وجود دارد یا نه، میتواند کمکی در رسیدن به این هدف باشد.
اهداف تحقیق:
هدف کلی: محقق سعی دارد در این تحقیق به بررسی رابطه بین فشار روانی با پیشرفت تحصیلی دانشآموزان دختر و پسر مقطع متوسطه شهرستان ابهر بپردازد.
هدف کاربردی: با تشخیص رابطه فشار روانی و پیشرفت تحصیلی، میتوان با استفاده از شیوههای درست تحصیلی و تربیتی در خانواده ها و نیز در مدارس به هرچه بیشتر پیشرفت تحصیلی دانشآموزان کمک نمود.
سؤالات تحقیق:
الف- سؤال اصلی تحقیق:
ب- سؤالات فرعی تحقیق:
فرضیهها:
تعاریف عملیاتی متغیرها:
فشار روانی: فشار روانی عبارت است از واکنشهای جسمی و روانی که افراد در مقابل وقایع «محیطی ایجادکنندهفشارهای عصبی و روانی» یا استرسور ازخود بروزمیدهد.[1] (الوانی ، سید مهدی ، فشارهای عصبی و سازمان و راههای مقابله با آن ، مجله مدیریت دولتی)
در این تحقیق منظور از فشارروانی، نمرهای است که فرد از مقیاس سنجش فشار روانی اورسولا مارکهام[2]بدست میآورد.
پیشرفت تحصیلی: پیشرفت تحصیلی عبارتست از یادگیری و تغییری که به طور عمیق در اثر آموزش در فرد ایجاد می شود و برای مدت طولانی اثر آن باقی میماند. پس پیشرفت تحصیلی تنها به حفظ کردن مطالب درسی اطلاق نمیشود و نتیجه پیشرفت تحصیلی همان افزایش معلومات و مهارت دانشآموزان است.[3] (گروسی ، اعظم ، بررسی رابطه بین اضطراب و پیشرفت تحصیلی ، 1387)
منظور محقق از پیشرفت تحصیلی در این تحقیق، معدل کل هر پایه دانش آموزان در پایان سال تحصیلی 87-86 است.
فصل دوم :
ـ تاریخچه فشار روانی
ـ تعاریف و نظریه های فشار روانی
ـ علل استرس
ـ عوامل موثر در تشدید فشار روانی
ـ عوامل موثر بر پیشرفت تحصیلی
ـ ارزشیابی و آزمونهای پیشرفت تحصیلی
ـ تحقیقات انجام در داخل و خارج
تاریخچه فشار روانی
واژة فشار روانی را اولین بار هانس سلیه1، روانپزشک و روانشناس اتریشی در سال 1936 در دانش پزشکی به کار برد. بعد از سلیه دانشمندان دیگر از جمله « کانن»2، «بن فین»3 و«دلی»4 آثار فشار روانی در حیوانات را نیز ثابت کردند، در حالی که هنوز هم شعور در حیوانات مسجل نشده بود. قبل از « کانن» ، « بن فین» و «دلی» ، هرچند که «فروید»5 و « بلولر»6 در اهمیت روان درمانی تأکید داشتند ولی تا آن زمان سبب همه بیماریها را ضایعات فیزیکی و جسمی میشناختند.
تحقیقات و بررسیهای «سلیه» این اصل را علمی تر و به زبان و بیان دانش امروزی بیان داشت. او ثابت کرد که ناراحتیهای روانی و هیجانی نیز موّلد ضایعات جسمی و عضوی هستند. در سالهای بعد از جنگ جهانی اول به خصوص جنگ جهانی دوم مطالعاتی در خصوص فشارهای عصبی و روانی نیز صورت گرفته است، که اکثر این مطالعات در ارتباط با جنگ جهانی و اثرات آن بر روی افراد، صورت گرفت. اما در سالهای بعد از 1960 گرایش بیشتری به مطالعات فشار عصبی در محیط کار و محیطهای صنعتی یافته است. محققی به نام فیلگی1 در سال 1987 در بررسی دقیق که درباره سیر تغییرات در واژهگذاری آسیبهای عصبی و روانی ناشی از جنگ انجام داده است، چنین اظهار میدارد:« مجروحان جنگی را قبل از جنگ جهانی اول که غالباً دچار ضعف و یا نداشتن نظم و یا هردو بود به عنوان « آسیب دیدگان روانی» مینامیدند». به دنبال جنگ جهانی اول علائم همراه با فشارهای عصبی در مجروحان جنگی را « اختلالات عصبی روانی ناشی از جنگ » یا « اختلالات عصبی روانی ناشی از ضربه » نامیدند. در جنگ جهانی دوم و بعد از آن عوارضی که در مورد مجروحان روانی ناشی از جنگ وجود داشت تحت عنوان « افسردگی و فروماندگی» و سپس « فروماندگی جنگی » نامیده شد، که بعد از جنگ کره به خستگی ناشی از جنگ تبدیل گردید.
سلیه و همکارانش در سال 1952 میلادی یک نظریه تفضیلی برای نشان دادن چگونگی واکنش موجود زنده به استرس[4] ارائه دادند. سلیه در این نظریه تشریح کرد که چگونه تعادل حیاتی از هم میپاشد و واکنش استرس[5] تحت شرایط شدیدآشکار میگردد که به آن واکنش کلی سازگاری (G.A.S) میگویند. در اوایل دهه 1950 میلادی، روانپزشکی به نام توماس هلمز[6]در پژوهشهای خود به این نتیجه رسید که تنها عامل مشترک در ایجاد هرنوع استرس، لزوم، ضرورت و اجبار در ایجاد تغییر و تحول مهم، در روند زندگی فرد است. به منظور نشان دادن تأثیر استرس ناشی از « تغییرات عمده زندگی» که گفتیم عامل مشترک بین تمام انواع استرسها است ، هلمز و ریهی در سالهای 1940 و 1950 میلادی از پنج هزار نفر پرسشهایی مبنی بر اولویت دادن به اتفاقات و تغییرات مهم زندگی پرسیدند، که بر اساس آن، مقیاس معروف هلمزـ ریهی برای اندازه گیری درجه اهمیت وقایع زندگی ساخته شد. که مرگ همسر بالاترین استرس (100) و خرید خانه، کمترین استرس (30) را به خود اختصاص داده بود. همچنین لئونارد سایم1 نیز به سال 1978 در پژوهشی که به عمل آورد اهمیت « حمایتهای اجتماعی» را در سلامت جسم و روان تأکید کرد. در سالهای اخیر پژوهشگران عامل روانی دیگری را که سبب افزایش شدید آسیبپذیری در برابر حملات قلبی و سایر بیماریهای مربوط به استرس میشود، کشف کردهاند. این عامل روانی را رفتار نوع A2 نامیدهاند. این پدیده را دو متخصص قلب به نام « مییر فریدمن »3و « روی روزمن»4. اولین وجه مشخصه این گونه رفتار این است که شخص سعی میکند، در زمان بسیار محدود فعالیت زیاده از حد انجام دهد. دوم اینکه احساس خشم سیالی در وجود چنین فردی در جریان است. (شاملو، 1381)
تعاریف و نظریه های فشار روانی:
علیرغم تحقیقات وسیعی که در زمینة استرس انجام شده است و برخلاف استفاده گستردهای که در مکالمات روزمره از این مفهوم میشود، هنوز هم استرس دقیقاً تعریف نشده است. بعضی اشخاص وقتی در مورد استرس صحبت می کنند در واقع به یک محرک محیطی اشاره میکنند. بعضی آنرا به عنوان پاسخی به محرک محیطی میبینند. عدهای هم آنرا در تعامل بین محرک محیطی و پاسخ جستجو میکنند. نظریهپردازان و محققان مختلف نیز هرکدام استرس را از زاویة متفاوتی تحلیل کردهاند و در این میان دیدگاههای سلیه و لازاروس نقطه عطفی برای تمام نظریات پیش از خود محسوب می شود.[7]
نظریه هانس سلیه:
هانس سلیه روانپزشک اطریشیالاصل مقیم کانادا که پایهگذار پژوهشهای علمی دربارة پدیدة استرس بوده، از اولین کسانی است که رابطة بین استرس و بیماریها را دقیقاً توجیه کرده است، او استرس را به « درجة سوز و ساز بدن»[8] بر اثر فشارهای زندگی تعریف میکند. البته کلمه استرس تنها به روند این پدیده در بدن انسان اطلاق نمیشود بلکه محرکهای فشارآور [9]نیز تحت همین نام خوانده میشود.[10]
سلیه تحقیقات خود را از دهة 1930 آغاز کرد و تا زمان مرگ خود در سال 1982 مفهوم استرس را در سطح همگانی مطرح ساخت. او به بررسی تأثیرات استرس بر پاسخ های فیزیولوژیکی پرداخت و سعی کرد این واکنشها را به بروز بیماریها ربط دهد.[11] (توکلی ، مهین ، شیوه های مقابله با استرس و ارتباط آن با سلامت روانی ، تهران ، نشر قو، 1380)
سلیه در سال 1956 میلادی روند ارتباط بین استرس و بیماریها را تشریح کرد. به نظر او هر محرک فشارزای بیرونی مانند زخم بدن، مسمومیت، خستگی عضلانی، سرما، گرما و عوامل روانی، اگر فشار کافی داشته باشد ممکن است منجر به ایجاد واکنش شود که او آن را « نشانگان کلی سازگاری » یا «G.A.S» نامیده است.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 321 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 70 |
فصل اول
طرح تحقیق
مقدمه
رشد اجتماعی و اجتماعی شدن یکی از تغییرات برجسته در دوران نوجوانی است که سبب ایجاد تمایز بین یک کودک با یک نوجوان می شود و هویت اجتماعی نوجوان را تشکیل می دهد. اجتماعی شدن با ایجاد تغییرات آشکار در شیوه های ارتباطی با والدین و همسالان شروع می شود. تغییرات آشکار زیستی و بلوغ در دوره نوجوانی سبب افزایش فاصله عاطفی بین نوجوان و والدینش می شود و به تدریج استقلال بیشتری برای نوجوان به همراه می آورد. فرایند تحول در نوجوانان و در بین پسران و دختران نیز متفاوت است. فاصله گرفتن با والدین معمولاً با فاصله گرفتن از مادر شروع می شود و با صمیمیت و نزدیک شدن به دیگران گسترش می یابد.
برای یک نوجوان ارتباط با دیگران در آغاز نوجوانی به طور عمده بر گروه همسالان و دوستان متمرکز است. اولین قدم در جهت شکل گیری مناسبات اجتماعی، وابستگی به یک گروه از دوستان همجنس در آغاز بلوغ است. در بین این گروه است که نوجوان از جهات مختلفی مثل طرز صحبت کردن، شیوه لباس پوشیدن، اصلاح موی سر، علایق هنری و فعالیت های فوق برنامه و دیگر کارها با نوجوانان همسن و سالش دنبال همانندی می گردد.
نوجوان دوستانی را انتخاب می کند که از نظر علایق، ارزش ها، باورها و نگرش ها همانند او باشند و از نظر رفتار و سرگرمی های اوقات فراغت و نگرش نسبت به مدرسه و پیشرفت تحصیلی با وی همانند باشند. معیار اصلی انتخاب دوست در دوره نوجوانی صمیمیت و وفاداری او است. بر پایه همین معیارهای صمیمیت و گفت و گوهای خصوصی با دوستان، نوجوان می تواند خود را بشناسد و هویت خود را کشف کند.
یادگیری مفاهیم مربوط به عضویت و ایفای نقش در فعالیت های گروهی (عضویت در تیم ورزشی و انجمن های مذهبی، فرهنگی، هنری و اجتماعی) از طریق برنامه های اوقات فراغت مستحکم می شود. رشد شخصیت و خلق و خوی نوجوانان عامل مهمی در چگونگی یادگیری اجتماعی و شرکت او در فعالیت های مختلف اجتماعی است. بعضی از نوجوانان به قدری جذب گروه دوستان خود می شوند که قادر نیستند به یک فردیت رشدیافته و مستقل دست یابند و نمی توانند مسایل خود را به تنهایی حل کنند و در همه مسایل ارزشی تنها به همان گروه دوستان خود تکیه می کنند.
بیان مسئله :
اگر بگوییم که حساسترین و سرنوشتسازترین دوران عمر انسان، ایام نوجوانی و شروع جوانی است، کلامی به گزاف نگفتهایم. در حقیقت، هویت و شخصیت انسان در این دوران شکل میگیرد. لذا از اهمیت فوقالعاده برخوردار است و به دقتِ ویژه نیازمند. به موازات بلوغ جنسی در این ایام، بلوغ فکری و روانی نیز شکل میگیرد و نیازهایی در جسم و روان ایجاد میگردد. از جمله نیازهای روانی، نیاز به محبت کردن و محبوب واقع شدن است که افرادِ هم سن و سال، با جمع شدن دور یکدیگر و ایجاد گروههای دوستی و رفاقت، در صدد رفع این نیازها هستند.
نقش و اهمیت گروه های همسالان در وضعیت روحی و روانی نوجوانان و جوانان بر هیچ کس پوشیده نیست ، دوستی در گروه همسالان و نقش و تاثیر آن بر وضعیت تحصیلی عاملی است که به لحاظ وضعیت روحی و روانی نقش تاثیر گزاری بر جوانان دارد ، عضویت در گروه دوستی همسالان همانگونه که می تواند تاثیرات مثبتی در وضعیت روحی و روانی به جا گذارد ، همانگونه نیز می تواند تاثیرات منفی و مشکلات عدیده ای را برای جوان ایجاد کند ، بررسی نقش و تاثیر این گونه دوستی ها و تاثیرات مثبت و منفی این وضعیت بر وضعیت روحی و روانی دانش آموز ان موضوعی است که در این پژوهش به آن خواهیم پرداخت .
اهمیت و ضرورت تحقیق :
انسان، موجودی است نیازمند (نیازهای جسمی از قبیل احتیاج به هوا، آب، غذا و... و نیازهای روحی و روانی مثل نیاز به بیان و ابراز وجود، نیاز به دانستن، نیاز به محبت و...) که رفع هر یک از این نیازها، خود، نیازمند وجود منابع طبیعی (از قبیل آب، هوا و...) و منابع انسانی است و البته منابع انسانیاند که بیشتر نیازهای روانی انسان را برآورده میسازند. بنابراین با توجه به اینکه انسان نهتنها نیازهای جسمانی دارد، بلکه نیازهای روانی - که کماهمیتتر از نیازهای جسمانی نیستند - نیز دارد و از مهمترین این نیازها نیاز به محبت کردن و مورد محبت واقع شدن است.
از طرفی، چون ایام نوجوانی و آغاز جوانی ایامی سرنوشتساز و تعیین کننده در مسیر زندگیاند، شایسته است که زمینهها و بسترهایی را که نوجوانان و جوانان در آنها قرار میگیرند و در پی رفع برخی نیازهای روانی خود برمیآیند با دقت بررسی کنیم که گروه همسالان (همگِنان، همالان)، یکی از مهمترین این زمینهها و بسترهاست.
شاید بتوان قاطعانه حکم کرد که محبت، سیمان و چسب گروههای همسال است و نقش کلیدی را در این گروه به عهده دارد.
هدف های کلی تحقیق :
هدف کلی در این پژوهش بدست آوردن بک رابطه درست میان نقش دوستی های گروههای همسالان و پیشرفت و یا افت تحصیلی در دانش آموز ان در یک دبیرستان خاص است ، جهت بدست آوردن این رابطه مطالعات گوناگونی بر روی وضعیت پیشرفت تحصیلی ، وضعیت گروه های همسالان و وضعیت سلامت روحی و روانی در دانش آموز ان مختلف انجام شد .
هدف های جزئی تحقیق :
1- رابطه میان دوستی و پیشرفت تحصیلی دانش اموزان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین
2- رابطه میان دوستی و وضعیت اقتصادی دانش آموزان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین
3- رابطه بین وضعیت اقتصادی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین
فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی بین دوستی و پیشرفت تحصیلی نوجوانان و وضعیت اقتصادی آنها در دبیرستانهای دخترانه ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد .
فرضیه های فرعی
1- فرضیه اول : بین دوستی و پیشرفت تحصیلی نوجوانان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد
2- فرضیه دوم : بین دوستی و وضعیت اقتصادی نوجوانان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد .
3- فرضیه سوم : بین پیشرفت تحصیلی و وضعیت اقتصادی نوجوانان دختر دبیرستانهای ناحیه یک شهر قزوین رابطه وجود دارد .
فصل دوم
ادبیات و پیشینه تحقیق
مقدمه :
بهطور نسبی میتوان گفت که در شش سال اول زندگی، خانواده، در شش سال دوم، معلمان و در شش سال سوم زندگی، همسالان و دوستان بیشترین نقش را در تربیت و شکلگیری شخصیت هر فرد ایفا میکنند.
بدیهی است که برقراری رابطه با دوستان و هم قطاران در هر دورهای از زندگی واجد اهمیت است. اما در دوره ی نوجوانی با توجه به ویژگیها و رفتارهایی که توام با نوجوانی است، به ویژه اینکه آنها خواهان مستقل شدن از خانواده، اثبات وجود و کسب هویتاند، اهمیتی مضاعف پیدا میکند. در این سلسله مقالات به تشریح ابعاد مختلف این موضوع میپردازیم.
دوست یابی در دوره نوجوانی:
نوجوانی سن رفاقت و دوران دوستیهاست. نوجوانان در این سن عاشق دوستی و رفاقتاند. گاهی دوستیهای آتشینی در این دوران پدید میآید که باعث مشکلاتی میشود. دوستی در این سن، بیشتر سطحی و کمتر عمیق است. با این حال، گاهی شدت دوستی و وابستگی به حدی است که نوجوان خانواده خود را رها میکند و حتی حاضر است برای دوست خود جانش را فدا نماید.
هراس از گمنامی و تنهایی، نوجوان را بر میانگیزد تا خود را در ارتباط با گروه همسالان قرار دهد. رنج ناشناخته ماندن ، آنچنان او را تحت تاثیر قرار میدهد که برای احساس تعلق به گروه بیشترین فعالیت را از خود بروز میدهد. همبستگی گروهی در این دوره قویتر از سایر مراحل زندگی است و غالبا به عنوان یک شاخص موفقیت برای اکثر نوجوانها محسوب میگردد.
نیاز به تعلق به گروه به مفهوم پذیرش و قبول گروه مورد نظر نوجوانان است. هر نوع رویدادی که بر این پذیرش اثر گذارد، نوجوان را دچار تزلزل، بیکفایتی و بیاعتمادی نسبت به خود خواهد کرد. در مواردی، نوجوان سرخورده از گروه به باندها و گروههای ناسالم اجتماعی میپیوندد تا بر تنهایی و عدم تعلق اجتماعی خویش فائق آید.
دوستیهای دوران بلوغ، یعنی آغاز نوجوانی، اغلب میان دو نفر به وجود میآیند و گاه موجب مختل شدن رشد اجتماعی شده، پیوستن به گروه را دشوار میسازند. در میان نوجوانان 12 تا 15 ساله اغلب دیده شده است که بهطور مرتب از جانب یک «بهترین دوست» به سوی دیگری میروند و رفیق عوض میکنند.
هر چند این جدایی در ابتدا دردناک است، با یافتن جانشین درمان میپذیرد. نوجوانان، به ویژه نوجوانان دختر، نیاز به دوست داشتن و مورد علاقه بودن را در رویا و تخیل ارضاء میکنند، زیرا در رویا میتوانند بدون هیچگونه واهمه خود را به دست غلیان احساس بسپارند و با نسبت دادن کلیه خوبیها و زیباییها به خود، کمبودهای واقعی را جبران کنند.
جذب گروهی و پذیرفته شدن در جمع دوستان برای نوجوانان اهمیت فراوان دارد و لذا باید هر گونه انزوا و کنارهگیری را در دوره نوجوانی به دقت مورد بررسی قرار داد و علت آن را جویا شد. شاید علت انزوا، نداشتن مهارت اجتماعی باشد یا احساس خطاکاری و اشتباه و احساس بیارزشی آن را ایجاد کند که در این صورت آموزش مهارتهای ارتباطی میتواند به نوجوان کمک کند تا در جمع پذیرفته شود و خود را ابراز دارد.
رشد اجتماعی در دورهء نوجوانی:
بلوغ قبل از هر چیز سبب افزایش فاصله عاطفی بین نوجوان والدین می شود وبه تدریج استقلال بیشتری را برای او به بار می آورد . فاصله گرفتن از والدین و کم توجهی نوجوان به خواست والدین و بزرگسالان نشانه ای از خود مرکز بینی او هست که دلایل زیادی دارد که اولین آنها بروز توانایی های جدید مغزی وخودآگاهی نوجوان است ودیگری اشتغالات ذهنی نوجوان به تغییرات نا گهانی جسمی خود است ،اما این خود مرکز بینی به تدریج کم می شود و نوجوان به تجدید مناسبات اجتماعی خود می پردازد وبه رشد اجتماعی می رسد .
تغییر رفتار اجتماعی در نوجوانی :
رفتار اجتماعی پسران نوجوان در برخی قسمت ها با دختران تفاوت دارد بنابراین به ذکر تفاوتهای جنسی در رشد اجتماعی می پردازیم :
الف)دگرگونی رفتار اجتماعی در پسران :
1- مرحله تقلید : این دوره از 12 سالگی شروع و تقریباً در 15 سالگی پایان می یابد .
2- مرحله افتخار به شخصیت : این مرحله بعد از 15 سالگی شروع می شودو مشخصات آن این است که نوجوان می کوشد در بازیها ورقابت ها پیروز شود و در این کار زیاده روی می کند .
3- مرحله تعادل اجتماعی : از اواخر نوجوانی آغاز می شود ،نوجوان از سرکشی وتهور خود می کاهد وآن رفتار ها را نشانه عجز وبچگی تلقی می کند .
ب)دگرگونی رفتار در دختران نوجوان :
1- مرحله اطاعت :این دوره پیش از نوجوانی آغاز و تا اوایل آن ادامه می یابد مشخصات اصلی آن تابع نظرات بزرگان خانواده وخویشاوندان بودن وتظاهر به خجالتی و کمرو بودن می کنند .
2- مرحله اضطراب و تشویش : از اوایل نوجوانی تا 15 سالگی ادامه می یابد ، با اضطراب واختلال تعادل مشخص می شود مثل زیاده روی در واکنش به انگیزه های ساده وپرداختن به خود وظاهر آرایی افراطی .
3 - مرحله تقلید از پسران :این دوره از 15 سالگی آغاز وگاهی تا 16-17 سالگی ادامه می یابد . در این دوره دختران از حیث رفتار وروش گفتگو از پسران تقلید می کنند .
4- مرحله تعادل اجتماعی : که دراواخر نوجوانی واوایل جوانی ظاهر می شود ، به این صورت که دختران نوجوان رفتار صحیح زنانه پیدا می کنند و در گفتار و کردار خود حالت زنانه دارند.
عوامل مؤثر در رشد تکامل اجتماعی نوجوان :
الف)اثر خانواده در رشد اجتماعی نوجوان
1- ارتباط کودک با والدین واثر آن در نوجوانی: حمایت بیش از حد وعدم توجه به کودک در نوجوانی در رفتار اجتماعی او از جمله از جمله اعتماد به نفس واستقلال او تأثیر می گذارد .
2- فضای روحی موجود در خانواده: شخصیت سالم ،جز در محیطی که اطمینان ،وفاداری ،محبت والفت در آن معمول وحکمفرماهستند ایجاد نمی شود .تشویش واضطراب مانع رشد صحیح نوجوان می شود .
3-از شیر گرفتن روانشناختی: وظیفه اصلی خانواده در دوره نوجوانی فرزندشان این است که سعی کنند به آزادی واستقلال او کمک کنند و در رعایت وحمایت از او زیاده روی نکنند واجازه دهند که احتیاجات شخصی خود را به تنهایی انجام دهندوحتی گاهی آنها رادر حل بعضی مسایل خانوادگی شرکت دهند وعقاید آنان رامحترم شمارند .
4- وضع و مؤقعیت اجتماعی و اقتصادی خانواده: محیط خانواده در تعیین فعالیتهای افراد آن بسیار مؤثر است . رفتار فرد با اختلاف در خانواده مختلف می شود و هر طبقه از طبفات اجتماعی ،روش خاص ومعینی در زندگی دارد.
ب)اثر مدرسه در رشد اجتماعی نوجوان: وظیفه مدرسه است که با ایجاد وتشکیل فعالیتهای اجتماعی گوناگون نوجوان را در رشد و کمال و نضج کمک کند. به همکاری و فعالیت وکارهای دسته جمعی کمک کند ،و بدین ترتیب راه ورسم رقابت های مطلوب را بشناسد ویاد بگیرد .نوجوان در رشد وتکامل اجتماعی خود از چگونگی ارتباط وعلاقه اش نسبت به معلمان ومیزان نفرت یا محبت خود به آنها متأثر می شود .
ج)اثر همسالان در رشد اجتماعی نوجوان: گروه همسالان در نوجوانی از افرادی تشکیل می شود که از حیث زمانی و عقلی به هم نزدیک هستند و میان خود یک وحدت ناگسستنی ایجاد می کنند . گاهی اثر این گروه دراین دوره از زندگی بیش از اثر خانه ومدرسه می شود . به تدریج که نوجوان به رشد وکمال نزدیک می شود از گروه خود کمتر پیروی می کند واز شدت انتصابش بدان کاهش می یابد .
در حالی که رشداجتماعی دوره نوجوانی اساساً متمرکز بر صمیمیت با دوستان و تجدید ارتباط اجتماعی با خانواده و بزرگسالان است . مسایل رشد اجتماعی در دوره جوانی به اموری بسیار فراتر از ملاحظات شخصی در ارتباط با دیگران گسترش می یابد . اندیشه ها واستدلالهای مربوط به امور اجتماعی ومدنی در میان جوانان برسه موضوع اساسی ،ایده آلهای اجتماعی ،ادراک انتزاعی از مسایل اجتماعی و مدنی و واقعیتهای زندگی اجتماعی و مدنی متمرکز است .
این برنامه درباره تاثیر گروه همسالان بر نوجوانان دختر و پسر است . کارشناس این برنامه دکتر حسین اعرابی روانشناس هستند. بشنوید ...
دوستان و همسالان، یکی از مهمترین عوامل موثر در رشد و تکامل شخصیت آدمی در دوران نوجوانی به شمار میآیند. به عقیده موریس دبس، دوستیهای این دوران باعث کسب تجاربی میشود که در توسعه شخصیت نوجوان نقش دارد. این تجارب باعث ایجاد دوستیهای عاقلانهتری در دوران بزرگسالی میشود؛ دوستیهایی که بر اساس علاقه و اعتماد متقابل استوار است و اولین احساس نوعدوستی را در نوجوان برمیانگیزد. دوستیهای دوران نوجوانی براساس یک نیاز اجتماعی و برای ایجاد روابطی سالم و سازنده است...
در دوران نوجوانی، شخصیت اجتماعی نوجوان در حال شکل گرفتن است و بر این اساس، رفاقت نقش عمدهای در اجتماعی شدن او ایفا میکند. دوستان و همسالان، نوجوان را در «ابراز خود» یاری میدهند؛ چرا که یکی از نیازهای مهم این دوره، نیاز به ابراز خود است؛ رفتاری که فرد به وسیله آن تواناییها، اندیشهها، اعتقادات، عواطف و احساساتش را به سایرین ابراز میکند. دوستان و همسالان زمینه ممکن را برای فرد فراهم مینمایند زیرا آنها در معاشرت با یکدیگر در مورد افکار و عقاید خود آزادانه گفتگو میکنند و تواناییها و قابلیتهای خود را ظاهر میکنند. فقدان چنین مهارتهایی در نوجوان موجب میشود که او در ارتباطات اجتماعیاش با مشکلات جدی روبهرو شود؛ به طور مثال بسیاری از این نوجوانان تمایلی به بحث و گفتگو در جمع ندارند که ناشی از ترس از ابراز خود و واکنشهای دوستان و همسالان در دوران کودکی و نوجوانی است.
کمک به تصمیمگیری
دوستان و همسالان بر تصمیمگیری نوجوان تاثیر میگذارند. بهطور کلی، دوره نوجوانی، دوره آزمایش و خطاست؛ دورهای که نوجوان تصمیمات خود را در زمینههای مختلف تغییر میدهد. ممکن است یک نوجوان ماهها برای انتخاب یک سبک مطلوب آرایش موی سر، شیوههای متفاوتی را آزمایش کند و نظر دوستانش را با حساسیت ویژهای مورد توجه قرار دهد.
نوجوان به نگرشها و نظریات دیگران و به خصوص دوستانش درباره خود اهمیت زیادی میدهد. او با دریافت مستقیم و غیرمستقیم نظریات دوستان درباره خودش و همچنین در جریان مقایسه ویژگیهای خود با آنها، به شناختهای جدیدی از ابعاد وجودی خویش میرسد. این شناختها موجب پیدایی تصویر جدیدی از خود میشود.
همین دوستان و همسالان نیاز به محبت کردن و محبت دیدن نوجوان را به طور مکفی تامین میکنند.
به غیر از همه مواردی که گفته شد، گروه دوستان و همسالان انجام بعضی از فعالیتها را برای نوجوان آسان کرده، جرأت و شهامت وی را تحریک میکنند و احساس نوعدوستی نوجوان را تقویت کرده و او را در رسیدن به استقلال عاطفی عقلانی یاری میدهند.
پایه دوستیهای عاقلانه
مطالعات نشانگر این است که گروه همسالان و دوستان، بسیاری از نیازهای نوجوان را تامین میکنند که یکی از مهمترین آنها نیاز به محبت کردن و محبت دیدن است و موارد دیگری از قبیل تقویت نوعدوستی و رسیدن به استقلال را نیز میتوان متذکر شد.
این تاثیرات مثبت در صورتی قابل دریافت است که اولا اهداف گروههای دوستی سازنده بوده و جنبه بزهکارانه نداشته باشند، ثانیا والدین نقش خود را در مقابل نوجوان و دوستانش به خوبی ایفا کنند و به جای قرار گرفتن در مقابل آنها در کنار آنها حرکت کنند.
درسخواندن گروهی
تاثیر گروه همسالان تنها به دوستی ختم نمیشود و میتواند در درس خواندن یا نخواندن، لذت بردن از درس یا احساس بدی از درس خواندن داشتن تاثیرگذار باشد البته به شرط اینکه با یک برنامهریزی واحد (به صورت گروهی) درس بخوانند، سعی کنند مطالب درسی را برای همدیگر تشریح کنند و مطالب درسی را به نوبت به همدیگر درس بدهند.
در حالی که امتحان به اکثر بچهها و به میزان مختلف استرس وارد میکند، برای گروهی درس خواندن در تقویت روحیه آنها میتواند نقش به سزایی داشته باشد. دانشآموزان میتوانند نگرانیها و ضعفهای درسیشان را با همدیگر در میان بگذارند و از فشار روانی و اضطرابشان کم کنند. آنها وقتی در صحبت با دوستانشان متوجه میشوند که مثل همدیگرنگرانیها و ضعفهای درسی مشترک دارند، احساس آرامش بیشتر و اعتماد به نفس بیشتری میکنند.اگر بخواهیم درباره تنها نقص این روش هم بگوییم صحبت کردن با همدیگر و خاطرهگویی است که با نظارت غیرمستقیم یک بزرگتر قابل حل است.
آسیب شناسی :
این نکته را همه ی ما می دانیم که تمام خوشبختی ها و سعادتها در امکانات مادی و دنیوی خلاصه نشده اند؛ بلکه یک سعادت هست که از خیلی چیزها بهتر و مطلوب تر است، اما هر کسی دارای آن نیست و آن، همنشین و رفیق خوب است.
جوان از روحیه ای پاک وسرشار از زیبایی ومهربانی برخوردار است و این روحیه ی حساس او در رسیدن وی به اهداف خویش بسیار با ارزش است و نباید این روحیه، دچار آسیب یا خطر شود. یکی از این خطراتی که جوان را تهدید می کند، همنشین و رفیق بد است. جامعه پذیری، فرایندی است که در جریان آن، انسانها طی چندین سال و در سنین مختلف، الگوهایی را از یکدیگر یاد می گیرند. بسیاری از الگوهای پذیرفته شده و مورد قبول جوانان، پیشنهادی از ناحیه ی دوستانشان است؛ زیرا جوان بیشتر به گروه همالان وهمسالان خود بها می دهد تا به دیگران. لذا دوست و همنشین انسان می تواند آثار و کارکردهای مثبت ویا منفی برشخص بگذارد و ما در این نوشتار به گوشه ای از کارکردهای منفی و ویژگیهای دوست بد خواهیم پرداخت.
رویکرد اسلام به دوستی
دوستی، از واژه هایی است که همه ی ما با آن مأنوس بوده ایم و کم و زیاد با آن آشنا هستیم. هر کسی برای دوستی تعریفی دارد؛ اما برای بهتر شناختن واژه ی دوست، بهتر است به سراغ کلام زیبای حضرت علی (ع) برویم. حضرت می فرماید: «دوست، کسی است که تو را ظلم ودشمنی دور و در نزدیکی و احسان، کمک کند»
با این سخن معلوم می شود که هرکسی نمی تواند دوست ما باشد بلکه باید دو شاخصه ی مهم داشته باشد. یکی اینکه ما را در نیکی کردن به دیگران یاری برساند (نه اینکه مانع بشود ) و دوم اینکه ما را از دشمنی و کینه و ستم، دور نگه دارد.
نباید با هرکسی رابطه ی صمیمی و عاطفی برقرار کرد؛ زیرا دوست به طور ناخودآگاه در ما اثر می گذارد. پس اگر دوستانمان از صفات برجسته (مثل خوش اخلاقی و ادب) برخوردار بودند ما هم یاد می گیریم که خوش اخلاق و با ادب باشیم. و اگر برعکس، دوستانمان بد زبان و بد اخلاق باشند در وجود ما هم این رفتارهای زشت، نفوذ می کند.
انسانها بدون اقوام وخویشان می توانند به زندگی خود ادامه دهند ولی بدون دوست و همنشین، قادر به ادامه ی زندگی نیستند. دوست در زندگی هر یک از انسانها نقشهای بسیار متنوعی بازی می کند، چنان که جامعه شناسان همه بر این مطلب، اتفاق دارند که میزان تأثیرگذاری گروه همسالان بر افراد، بیشتر از دیگر گروههاست. به این ترتیب، لزوم دقت در انتخاب دوست برای ما روشن می گردد. پیامبراکرم (ص) چهارده قرن پیش فرموده است: « دین هر شخص، متناسب با دوست اوست».
شناخت، عاملی مهم در دوستیابی
آنچه عقل به ما حکم می کند این است که در هر کاری اول باید شناخت وآگاهی نسبت به آن پیدا کرد و بعد اقدام به آن کار کرد. در دوستیابی هم همین طور است. در ابتدا شخص باید دوست خود را بشناسد و از او آگاهی کامل داشته باشد و بداند که آن دوست، چه خصوصیات و روحیاتی دارد. آیا آن روحیات واقعا مورد پسند است؟ خیلیها به خاطر جذابیتهای ظاهری و عوامل بیرونی، جذب شخص می شوند و پیوند دوستی می بندند بدون شناخت و آگاهی از روحیات یکدیگر، چنین دوستیهایی دوام و استمرار و فایده ی مطلوبی ندارد و به دنبال آن، پشیمانی است. پس شناخت، عامل مهمی در دوستیابی است، چنان که حضرت علی (ع) می فرماید: «با کسی که او را نشناخته ای اقدام به دوستی مکن».
ویژگیهای دوست بد
1)نادان: انسانهایی که از نظر فکری دچار ضعف هستند، چون معیارهای ثابت وصحیحی در زندگی خود ندارند، همواره دچار اشتباه می شوند. چنین افرادی هرگز صلاحیت لازم را برای دوستی ندارند؛ چون از روی نادانی به انسان ضربه های سختی می زنندکه هرگز جبران شدنی نیست و یا جبران آن بسیار مشکل است. مولای متقیان علی(ع) می فرماید: «سزاوار است که مسلمان از برادری کردن با سه گروه اجتناب نماید: بی حیا، نادان و دروغگو».
2) شرور: بعضی افراد را در جامعه می بینیم که اینها اصلا فکر نمی کنند برای چه هدفی زندگی می کنند و در فکر زیبا زندگی کردن و سالم زیستن نیستند وهمواره درصدد اذیت و آزار دیگران اند. چنین انسانهایی هرگز ویژگی دوست خوب را ندارند. در حدیثی از حضرت علی (ع) آمده که: «مصاحبت وهمنشینی با اشرار، موجب پیدایش شر می گردد».
پس معلوم شدکه کارکرد دوستی با اشرار، ایجاد شر است. و این نکته هم نباید مورد غفلت قرار گیردکه افراد شرور، غالبا با ظاهری آرام و جذاب با انسان برخورد می کنند و مدعی مرام و معرفت و... نیز هستند. لذا باید مراقب دوستی با چنین افرادی بود.
3) حسود: از دوستی با افراد حسود باید اجتناب کرد؛ زیرا انسانهای حسود به دنبال این هستندکه افراد و دوستان خود را از پیشرفت باز دارند وچنین افرادی هرگز خیر و خوبی را برای دوستان خود نمی خواهند بلکه به دنبال از بین بردن خوبیها و یا جلوگیری از پیشرفت دوستان خود هستند.
راه و روشی که دوست حسود برای اجرای هدف شومش دنبال می کند این است که با دوستان خود چنان برخورد صمیمی و عاطفی برقرار می کند که من و شما هرگز تصور نمی کنیم که این شخص، مخالف ماست، بلکه برعکس، تصور می کنیم که خیرخواه ماست، در حالی که او دست اندر کار نفاق و دورویی است، تا بتواند مانع پیشرفت دوستش بشود.
حضرت علی (ع) می فرماید: «حسود، دوستی اش را در سخنانش ظاهر می کند و کینه اش در اعمالش مخفی می سازد. پس او به نام، دوست و به صفت، دشمن است».
از این کلام زیبا فهمیده می شود که دوست واقعی، بین گفتار و کردار و نیتش هیچ تناقضی مشاهده نمی شود؛ بلکه کردارش با گفتار وی موافق است و هرگز اهل نفاق نیست و هیچ گاه در خیرخواهی برای دیگران، تردیدی به خود راه نمی دهد.
7) افراد پست و کم اعتبار در جامعه
امام صادق(ع) یکی از ویژگیهای دوست بد را اینچنین متذکر می شود: «از همراهی با فرد پست و فرومایه برحذر باش؛ چرا که همراهی با او، تو را به راه خیر نمی کشاند».(8)
افراد فرومایه و پست پایبند به مسائل اخلاقی و انسانی نیستند و به هر کاری – حتی اگر گوهر انسانی شان را خوار سازد- تن می دهند. در نتیجه کسانی که با آنها همنشین باشند، هرگز به خوبیها گرایش پیدا نمی کنند؛ چون خود شخص فرومایه به دنبال نیکیها نیست و تنها به گذراندن زندگی و خوشیهای گذرا ومنافع آنی فکر می کند. چنین افرادی، نه تنها اعتباری در جامعه ندارند، بلکه از نظر شخصیت فردی نیز خودکم بین و فاقد اعتماد به نفس هستند که از منظر اسلام از همنشینی با آنها باید پرهیز شود.
8) بازدارنده از خوبیها و سوق دهنده به زشتی ها
دوستان بد همواره در مسیری قرار دارند که مانع خوبیها و نیکیها می شوند و سعی و تلاش آنها در جهت انجام دادن کارهای زشت و نابهنجار و یا دست کم بیهوده و بد فرجام است.
این، قسمتی از صفات دوستان بد است. لذا می توان صفات مقابل آن را از جمله صفاتخوب ومعیارهای دوست خوب دانست.
اما نکته ای که باید متذکر آن بشویم این است که در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) آمده است که: «تنهایی، بهتر از همنشین بد است».(9) دوست بد آن قدر بر کالبد و شخصیت و روح انسان، تأثیر می گذارد که پیامبر فرمودند: تنها باش؛ ولی دوست بد نداشته باش!
انسان به دنبال تعامل و ارتباط برقرار کردن با دیگران است و همین خصلت است که او را از دیگر موجودات، متمایز می سازد؛ اما باید توجه کرد که به چنگال دوست بد و ناشایست گرفتار شدن، مخرب است و عامل سقوط انسان از جایگاه والای انسانی اش می شود. بدین ترتیب، اگر انسان تنها باشد، بهتر از آن است که در معرض سقوط و انحراف قرار بگیرد. پس چه خوب است که جوانان، بیشتر تلاش و همتشان را در انتخاب دوست خوب، صرف کنند.
علت بقای دوستی ها
از آنجا که هدف از دوستی ها، استمرار و دوام روابط اجتماعی و عاطفی است، بعد از دقت کافی در انتخاب دوست باید مراقبت کنیم تا دوستی هایمان به بن بست و یا جدایی منجر نشوند. لذا باید چند نکته ی مهم را در دوستی ها مراعات کنیم.
1) پرهیز از شوخی زیاد
شوخی زیاد و خارج از چارچوب ادب و اخلاق، هم از هیبت شخص می کاهد و هم ممکن است منجر به رنجیدگی یا دشمنی شود. برای جلوگیری از این مطلب باید با دوستان خود به اندازه مزاح و شوخی کنیم و نه بیشتر، چنانکه حضرت علی (ع) می فرماید: «شوخی زیاد، ارج و احترام را می برد و موجب دشمنی می شود».
2) دخالت و تجسس نکردن در امور خصوصی دوستان
حالا که دوست یکدیگر شدیم، بدین معنا نیست که به هر طریقی حتما باید از امور خصوصی و شخصی یکدیگر باخبر شویم؛ چون تجسس کردن در حریم خصوصی افراد، کار ناپسندی است. حضرت علی (ع) می فرماید: «کسی که نسبت به دوستش تجسس و موشکافی نماید، دوستی اش از بین می رود».
3)پرخاش نکردن
یکی از چیزهایی که باعث تداوم دوستی ها می شود، محبت کردن است و در مقابل، یکی از عواملی که باعث سردی دوستیها می شود، پرخاشگری با دوست است. اگر کسی به دوستش عصبانیت نشان داد و تندی کرد، در حقیقت، بین خودش و دوستش جدایی انداخته است.
امام علی(ع) به این سه نکته اشاره دارد و می فرماید: «آن گاه که کسی به برادرش دشنام دهد و او را به خشم آورد، همانا او را ترک کرده است».
پس یکی از عواملی که باعث کمرنگ شدن دوستی ها می شود، پرخاشگری ودشنامگویی است که باید در میان دو دوست، وجود نداشته باشد.
5-4)احترام و تواضع
عامل دیگری که باعث کمرنگ شدن دوستی ها می شود، رعایت نکردن جایگاه اجتماعی و منزلت فردی دوست در روابط و گفتگوهاست. چه بسا یک برخورد ناشایست و یا یک بی احترامی در جمع، باعث دلسردی می شود و تا ابد، دوستی کسی را از دست می دهیم. عامل دیگری که باعث بقای دوستی ها می شود، ارج نهادن به دوست و با او با تواضع برخورد کردن است.
کارکردهای منفی دوستان ناباب
1) از نظر فکری و عقیدتی: دوستانی که دارای افکار نامعقول و فرصت طلبانه وسطحی و یا عقاید ناصحیح و رشد نیافته ای هستند، دوستی با آنها، فکر و عقیده ی جوان را دچار تشویش و بی ثباتی می کند و در او گرایشهای فکری ویرانگری به وجود می آورد.
2) از نظر اخلاقی:وجود غرایز در جوان و نشاط و توان زیاد وی از یک طرف و عدم ارضای به موقع و صحیح آن غرایز از سویی، سبب می شود که یک عده دوستان ناباب به میدان بیایند تا جوان را از نظر اخلاقی به سمت وسوی مطلوب خود برند. لذا اولین راه برای حفظ خود، این است که از دوستی با چنین افرادی پرهیز کنیم و پیوسته به چارچوبهای قانونی – اخلاقی و علمی – عقلانی در ارضای غرایز، توجه و پایبندی داشته باشیم. تقویت اراده و ایمان، مشارکت در فعالیتهای اجتماعی و عبادتهای جمعی، کار، ورزش، هنر، و ازدواج، جوان را از افتادن به ورطه ی چنان دوستی هایی برکنار نگه می دارد.
3) بی هویتی و خود باختگی: یکی از آسیبهای عمده ای که جوانان را مورد تهدید قرار می دهد، خودباختگی یا احساس بی هویتی است. جوانان خود باخته، دیگر به فرهنگ و تمدن اصیل خود توجهی ندارند و همه چیز در فرهنگهای وارداتی می بینند. سرمایه داری جهانی، برای رسیدن به این هدف و جذب نخبگان و تصرف بازارهای جهان سوم، دائما این فکر را تزریق می کند که جوانان برای پیشرفت خود باید به مظاهر غربی رو بیاورند. جوان آزاد اندیش، برای حفظ باور و هویت خود، باید به توانایی خود ایمان داشته باشد و بداند که در سایه ی تلاش و کوشش خود و با بهره گیری از سرمایه های علمی – فرهنگی جامعه ی خویش با الگوگیری از پیشوایان خویش، خیلی بهتر می تواند در جهان پرآشوب کنونی، به ساحل آرامش، پیشرفت و خوشبختی دست یابد.
علل ناتوانی از خارج شدن یا فاصله گرفتن از گروه همسالان
مقدمات عضویت در دار و دسته های ضداخلاقی، باندهای دزدی، خرابکاری و منحرفان در اوایل نوجوانی و در دوره فاصله گرفتن از خانواده فراهم می شود. این باندها به خصوص در شهرهای بزرگ و در میان گروه های اجتماعی-فرهنگی محروم تر جامعه بیشتر دیده می شوند. ویژگی های اصلی این دارو دسته ها، همانندسازی بی قید و شرط آنان با گروه خود و به فراموشی سپردن الگوهای مناسبات خانوادگی است. برای بعضی از نوجوانان باندها حکم خانواده نوجوان را پیدا می کنند. در نتیجه نوجوانان با کمک گرفتن از خانواده باید سبک زندگیشان را تغییر دهند و جایگاهی در یک گروه سالم از همسالان مدرسه یا ... به دست آورند.
در مورد افرادی که وابستگی شدیدی به گروه دوستان دارند، هم خود نوجوانان و هم خانواده هایشان به درمان نیاز دارند. نوجوان باید وابستگی به گروه را پشت سر بگذارد. به دلیل ناراحتی ها و صدماتی که از جانب گروه برای وی ایجاد می شود
فشار گروه همسالان
همه ما در مورد اثرات منفی فشار گروه همسالان شنیده ایم، ولی این مساله تا چه حد درست است؟ و فشار گروه همسالان چه جنبه های مثبتی برای زندگی نوجوانتان به همراه دارد؟
فشار گروه همسالان چیست؟
برای افراد کم سن و سال، هیچ چیز بدتر از متفاوت بودن از دوستانشان نیست. برای نوجوان کاملاً طبیعی است که رفتارهای دوستانش را تقلید نماید – از پوشیدن لباسهایی خاص گرفته تا گوش دادن به نوعی به خصوص از موسیقی.
کنار آمدن با این مساله برای والدین که نفوذ مهمی بر زندگی کودک خود داشته اند دشوار می باشد، ولی برای نوجوان طبیعی است که بر اساس عقاید خود رفتار نماید.
دسته بندی | ریاضی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 55 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 74 |
چکیده
پژوهش حاضر به دنبال بررسی نقش مشاور در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان ریاضی، علوم تجربی و انسانی است که از بین آنها دو گروه به صورت تصادفی انتخاب شد.گروهی که نحت راهنمایی مشاور قرار داشته گروه دیگر از راهنمایی مشاوره بهره نداشته است.روش نمونه برداری این پژوهش بر پایه نمونه برداری چند مرحله انجام گرفته است.بدین صورت که از بین تعداد کل دبیرستانهای شهرستان ابهر 5 دبیرستان به صورت تصادفی انتخاب و سپس از بین دبیرستانهای انتخابی از هر دبیرستان یک کلاس تجربی، یک کلاس ریاضی و یک کلاس انسانی به صورت تصادفی انتخاب گردید و از هر کلاس 10 نفر به صورت انتخابی تعیین گردید که 5 نفر متعلق به گروه A و 5 نفر متعلق به گروه B می باشند.در مجموع تعداد کل دانش آموزان فارغ التحصیل مورد پژوهش 150 نفر می باشند.نمرات دروسی اختصاصی دو گروه مورد مطالعه با استفاده از روش آزمون واریانس دو عاملی بدست آمده است.ابزار اندازه گیری این پژوهش عبارتست از پرونده های تحصیلی دانش آموزانی که توسط مشاوران تنظیم شده است.با مراجعه به پرونده تحصیلی گروه نمونه نمرات دروس اختصاصی استخراج شده و با استفاده از روش آزمون (T) گروههای مستقل دو گروه یعنی گروهی که با کمک مشاوره انتخاب رشته کرده اند و گروهی که شخصاً انتخاب رشته کرده اند با یکدیگر مقایسه شده اند.نتایج بدست آمده حاکی از آن است که بین دانش آموزان در رشته تحصیلی علوم انسانی و علوم تجربی و ریاضی از لحاظ انتخاب رشته با کمک مشاور بیشترصورت میگیرد و در این سه رشته دانش آموزان رشته های ریاضی بیشتر از رشته های انسانی و تجربی با مشورت مشاور انتخاب رشته می کنند.
فصل اول
مقدمه
پس از انقلاب اسلامی و استقرار نظام جمهوری اسلامی، برای اصلاح یا تغییر بنیادی نظام آموزش و پرورش فعالیتهای پراکنده و متعددی به همت مسئولان فرهنگی کشور و افراد صاحب نظر به صورت خودجوش آغاز شد و بالاخره در پایان سال 1364، شورای عالی انقلاب فرهنگی در مصوبه پنجاه و نهمین جلسه خود، به پیشنهاد آموزش و پرورش، شورای تغییر بنیادی نظام اموزش و پرورش را مامور انجام بررسی های لازم و ارائه طرح بنیادی نظام آموزش و پرورش ایراد کرد(کلیات نظام جدید1373).
حاصل بررسی های به عمل آمده و نظرخواهی ها و بازدید ها و بحث و تبادل نظر با کارشناسان و متخصصان به صورت طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران در خرداد 1376 به تصویب شورای مزبور رسید و در تیرماه 1368 شورای عالی انقلاب فرهنگی پس از چند جلسه بحث و تبادل نظر، کلیات طرح مزبور را مورد تایید قرار داد.
در سال 1371 اولین گام اجرایی برداشته شد و این طرح به صورت آزمایش و محدود کار خود را آغاز کزد و تا به امروز تمام دانش آموزان سال اول آموزش متوسطه را تحت پوشش حود قرار داده است.از مشخصه های بارز تغییر ساختار نظام آموزش کشور، حضور مشاوران در مدارس آموزش متوسطه، به منظور مشاورة تربیتی ، تحصیلی و شغلی است جایگاهی که بخش مهمی از سیاستهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی نظام جمهوری اسلامی از این طریق به اجرا در می آید.در این طرح ارزشیابی، هدایت تحصیلی و مشاوره به عنوان اجزاء و عناصر یک فرایند مستمر و پیوسته با تبعیت از شیوه های تحصیلی عملی صورت می پذیرد.
هر مدرسه از خدمات مشاوره تحصیلی برخوردار می شود، که مهم ترین وظیفه او آن است که به یاری مدیر دروس برنامه درسی منسجمی برای هر دانش آموز با انتخاب صحیح و دقیق دروس اختیاری که حداکثر رضایت خاطر و انگیزه را دردانش آموز به وجودآورد و او را برای طی کردن سیر آینده در جهت ادامة تحصیل یا آماده شدن برای اشتغال هدایت کند تنظیم نماید.
دانش آموزان سال اول متوسطه مجازند علاوه بر دروس عمومی یک عنوان درسی از دروس پرورشی یک عنوان درسی از دروس مهارتی و یک عنوان درسی از دروس تکمیلی یا جبرانی به ارسال جاری فقط ریاضی می باشد انتخاب نمایند.در سال دوم، شاخه گروه و رشته تحصیلی هر دانش آموز بر اساس عملکرد اموزشی او در همه دروس تعیین می شود، علاوه بر نتیجة عملکرد آموزشی او در سال اول هدایت تحصیلی دانش اموزان بر اساس ملاکهای زیر توسط مشاوره انجام می شود.
علاوه بر احراز شرایط درس، دانش آموز در پایان شهریور سال اول تحصیلی خود از نظر هدایت تحصیلی به یکی از شاخه رشته ها هدایت خواهد شد.
الف – معدل هر رشته 50 امتیاز
ب- بررسیهای مشاوره اساسی که شامل:
1- نظرسنجی از دبیران 10 امتیاز
2- نظر سنجی از داش آموز 5 امتیاز
3 – نظرسنجی از ولی دانش آموز 5 امتیاز
4- آزمون استمرار از 10 امتیاز
5- نظر مشاور 10 امتیاز
6- رغبت سنج 10 امتیاز
جمعاً در خصوص هدایت تحصیلی دانش آموز می تواند حداکثر 100 امتیاز کسب نماید.
در نهایت مشاور مدرسه با جمع بندی امتیازات فوق، امتیاز مربوط به هر یک از شاخه ها و رشته های نظام جدید آموزش متوسطه را تعیین می کند و بالاترین امتیاز را به عنوان اولویت اول به دانش آموز توصیه می نماید و اولویتهای بعدی نیز بر اساس امتیاز بالاترین امتیاز تا کمترین امتیاز مرتب می شوند.(حداکثر5 اولویت)
اولویتهایی که توسط مشاور تعیین می شوند، جنبة پیشنهادی دارد و هر دانش آموز برای انتخاب رشته و شاخه خود، به شرط کسب حد نصاب نمرات، مخیر است.به همین دلیل عده ای از دانش آموزان بر پایه هدایت تحصیلی مشاوران اولویت اول را انتخاب می کنند و ارائه تحصیل می دهند و عده ای دیگر رشته تحصیلی خود را شخصاً از بین اولویتهای زیر برمی گزینند.
هدف تحقیق
طبق آمار منتشره از سوی وزارت آموزش وپرورش (آمار آموزش و پرورش ص 10) در سال تحصیلی 74 – 73.تعداد دانش آموزان شاغل به تحصیل در مقطع متوسطه 627 ،886 نفر بوده است.با در نظر گرفتن 1 ساعت مشاوره در هفته به ازای هر 12 نفر، بیش از 000/650/2 ساعت در سال تحصیلی به او مشاوره دانش آموزان اختصاص می یابد که رقم قابل ملاحظه ای استو از طرف دیگر انتخاب رشته تحصیلی افراد، نقش اساسی در آیندة فرد و جامعه دارد و یک انتخاب صحیح بر سلامت روانی، اجتماعی، اقتصادی افراد جامعه تاثیر فراوان دارد با توجه به مطالب مطرح شده، سؤالی که مطرح می شد این است که کدامیک از دو گروه مطرح شده در امر تحصیل پیشرفت بیشتری دارند؟ گروهی که بر پایه توصیه مشاور انتخاب رشته کرده اند یا گروهی که خود شخصاً انتخاب رشته کرده اند
فرضیه تحقیق
دانش اموزانی که به توصیة مشاور انتخاب رشته کرده اند پیشرفت تحصیلی بیشتری نسبت به داش آموزانی که شخصاً انتخاب رشته کرده اند، دارند.
بدین ترتیب، نحوة انتخاب رشته تحصیلی در دبیرستان (توسط مشاور یا توسط خود دانش آموز) متغیر مستقل و پیشرفت تخصیلی متغیر وابسته این پژوهش را تشکیل می دهد.
آیا بین دو گروه مورد مطالعه از لحاظ نمرات دروس اختصاصی در پایان دورة سه ساله آموزش متوسط تفاوت وجود دارد؟
آیا بین ملاکهای هدایت تحصیلی در دورة تحصیلی در دوره متوسطه با پیشرفت تحصیلی دانش اموزان در دوره متوسطه رابطه ای وجود دارد
فصل دوم
«بررسی پیشینة پژوهش»
بررسی پیشینة تحقیق
شکل گیری مشاوره و راهنمایی در آموزش و پرورش
فرانک پارسوتر در سال 1908 دایرة شغلی و بستن را برای کمک شغلی جوانان و تربیت معلمان برای خدمت درست مشاورة شغلی تاسیس کرد.نقش این معلمان عبارت است از کمک به دانش آموزان در انتخاب مدارس حرفه ای و همچنین کمک به آنان برای انتخاب شغل مناسب و انتقال از مدرسه به دنیای کار بود.اندک زمان بعد از آن پارستور در (1909)کتاب انتخاب شغل را برای چاپ رسانید.کتابی که سرچشمة سایر کتابهای اساسی این رشته است.
وی سه عامل لازم برای انتخاب عاقلانة شغل را این گونه بیان می کند:
1- شناخت روشنی از خود، استعدادها، توانائیها، علائق، آمال، امکانات، محدودیتها و سایرعوامل مربوط به خود.
2- شناخت شرایط، امکان موفقیت، مزایا و محدودیتها، بیمه امکانات و چشم انداز رشته های مختلف شغلی.
3- استعداد صحیح در مورد رابطه این دو با یکدیگر.
تلاشهای پیشگامانه و آثار پارسوتر محبوبیت پیدا کرد و به رسمیت شناخته شدن وسربر آوردن یک حرفة یا ورانه جدید که همان مشاور راهنمایی باشد موفق بود.امروز پاستور را عموماً به عنوان پدر نهضت راهنمایی آموزش و پرورش می شناسند.(گیبسون و میشل، ترجمة ثنائی 1373)1.
در سال 1913 نهضت نوپای راهنمایی از نظر تعداد و تخصص آنقدر رشد کرده بود که زمینة تاسیس انجمن ملی راهنمایی شغلی، و دو سال بعد از آنهم نشر اولین مجلة راهنمایی شغلی رافراهم کرد.اصطلاح راهنمایی بیش از 50 سال متداول بود و به نهضت مشاوره مدارس اطلاق می شد.
جسی دیویس از دیگر پیشگامان نهضت راهنمایی، روشی مبتنی بر خود آموزی و مطالعه مشاغل را بکار گرفت.موضوع گیری دیویس در چهرچوب فلسفه اجتماعی مذهبی، با توسل رو به مفهوم ندای کلیسا، در رابطه با نحوه انتخاب شغل تعالی پیدا کرد.وقتی فرد برای ورود به حرفه فرا خوانده می شود، باید با پاکترین و برترین آرمانها و به کار روی آورد تا با تعالی بخشیدن به انسانیت، بهترین خدمت را به جامعه بنماید(گیبسون و میشل،ترجمة ثنایی 1373).
الی ویسور یکی دیگر از پیشگامان مشاوره موفق شد کمیته راهنمایی معلم را در کلیه دبیرستانهای نیویورک دایر کند . این کمیته ها در راستای کمک به جوانان برای کشف قابلیتهای خود و نحوه استفاده از این قابلیتها برای دست یافتن به مناسب ترین شغل فعالانه تلاش کردند ( راموک وراتنی 1961 ترجمه شناسی 1373 ).
راهنمایی و مشاوره در ایران تاریخچه ای طولانی دارد و از گذشته های بسیار دور چه در خانواده و چه در نظام آموزشی، به صور گوناگون اعمال شده است.راهنمایی مبتنی بر طرح و نقشه در ایران در سال 1332 شمسی با کمک وزارت کار و سازمان صنایع کشور و هیئت عمران بین المللی برای انتخاب صحیح کارمندان آغاز و پی ریز باشد و چند سالی ادامه یافت.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 173 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 79 |
مدیریت در مفهوم کلی و عام آن، به گونه ها و با دیدگاه های متعدد تعریف شده است. به طوری که باید گفت به تعداد نویسندگان این رشته، از مدیریت تعریف به عمل آمده است. با این همه اندیشمندان مدیریت در یک نکته اتفاق نظر دارند و آن، اداره کردن سازمان با استفاده صحیح و منطقی از منابع انسانی و مادی برای رسیدن به هدف سازمان می باشد ( قرائی مقدم، 1382).
از مدیریت تعاریف متعددی ارائه شده است و عمدتاً آن را شامل « برنامه ریزی، سازماندهی، کارگزینی، هدایت و رهبری، کنترل و نظارت » دانسته اند، اما با توجه به تحولات چند ساله اخیر و نظر به اینکه توجه به اخلاقیات و منابع انسانی در مدیریت امروز جایگاه خاصی پیدا کرده است، تعریف زیر برای مدیریت در شرایط حاضر، مناسبتر به نظر می رسد. از نگاه برخی صاحبنظران، مدیریت ترکیبی از علم و هنر برای پدید آوردن محیطی مناسب می باشد که در آن همفکری و همکاری با دیگران به منظور شکل دادن به فرایندی کارساز امکانپذیر می گردد و همچنین طی آن، استفاده بهینه از منابع، برای عرضه خدمات یا کالاهایی قابل رقابت، جهت جلب رضایت متقاضیان آنها، با پرهیز از بروز هرگونه عواقب نامطلوب تحقق می یابد ( رحمان سرشت، 1384 ).
« کیمبل وایلز[1]» در تعریف مدیریت و رهبری آموزشی می گوید: « رهبری آموزشی عبارتست از یاری و مدد به بهبود کار آموزشی و هر عملی که بتواند معلم را یک قدم پیش تر ببرد». همچنین به نظر او نقش مدیر و رهبر آموزشی عبارت است از « حمایت، تقویت، یاری و مساعدت و سرانجام همکاری کردن، نه دستور دادن و هدایت کردن » ( قرائی مقدم، 1382 ).
مدیریت، فرایند به کارگیری مؤثر و کارآمد منابع مادی و انسانی در برنامه ریزی، سازماندهی، بسیج منابع و امکانات، هدایت و کنترل است که برای دستیابی به اهداف سازمانی و بر اساس نظام ارزشی مورد قبول صورت می گیرد. تاکنون تعاریف متعددی برای مدیریت ارائه شده است. برخی از مهمترین تعاریفی که ارائه شده، به قرار زیر است:
- هنر انجام امور به وسیله دیگران
- فرایندی که طی آن تصمیم گیری در سازمان ها صورت می پذیرد
- انجام وظایف برنامه ریزی، سازماندهی، رهبری، هماهنگی و کنترل
- علم و هنر هماهنگی کوششها و مساعی اعضای سازمان و استفاده از منابع برای نیل به اهداف سازمانی
بازی کردن نقش رهبر، منبع اطلاعاتی، تصمیم گیرنده و رابط برای اعضای سازمان ( کونتر[2] و همکاران، ترجمه چمران، 1380).
تعریف ذیل، مفاهیم کلیدی مدیریت را در بردارد:
- مدیریت یک فرایند است.
- مفهوم نهفته مدیریت، هدایت تشکیلات انسانی است.
- مدیریت مؤثر، تصمیم های مناسبی می گیرد و به نتایج مطلوبی دست می یابد.
- مدیریت کارا به تخصیص و مصرف مدبرانه می گویند.
- مدیریت بر فعالیت های هدفدار تمرکز دارد ( جاسبی، 1370).
« ماری پارکر فالت[3]» در تعریف مدیریت می گوید: « مدیریت هنر انجام دادن کارها به وسیله دیگران است». در این معنی هرکس بتواند کارها را با استفاده از نیروی دیگران به انجام برساند مدیر است. به عبارت دیگر، مدیر هماهنگ کننده و کنترل کننده فعالیت های دسته جمعی برای رسیدن به هدف مطلوب سازمان با حداکثر کارایی است. در همین رابطه « هنری فایول[4]» در تعریف مدیریت می گوید: « مدیریت عبارت است از علم و هنر متشکل و هماهنگ کردن، رهبری و کنترل فعالیت های دسته جمعی به منظور رسیدن به هدف مطلوب با حداکثر کارایی». برخی هم مدیریت را دانش اداره کردن و بهره گیری منطقی و عقلائی از منابعی که در راه رسیدن به هدف یا هدف های معلوم در اختیار گذاشته شده است، تعریف می کنند. استونر[5] می گوید: « مدیریت، فرایند، برنامه ریزی، سازماندهی، هدایت و کنترل کوشش های سازمان و استفاده از تمام منابع سازمان برای دستیابی به اهداف معین سازمانی است». آنچه از این تعریف بر می آید آن است که وظیفه اصلی مدیریت، استفاده از همه منابع و امکانات برای رسیدن به هدف های سازمانی می باشد. بنابراین می توان گفت: مدیر خوب کسی است که با استفاده صحیح، منطقی و عقلائی از منابع مادی و انسانی، سازمان را برای رسیدن به هدف خود که برآورنده یکی از نیازهای جامعه است، رهبری و هدایت می کند (قرائی مقدم، 1382 ).
نهاد آموزش و پرورش، یکی از بزرگترین تولیدکنندگان اطلاعات و بی تردید عمده ترین مصرف کننده و ذخیره کننده اطلاعات و دانایی محسوب می شود. این مهم در کشور ما به علت توسعه کمی آموزش و پرورش و توجه به مؤلفه های دینی و ملی و فرهنگی از گستردگی و ارزش بالایی برخوردار است. تولید دانش و کاربرد آن در فرایند تعلیم و تربیت، موجب افزایش دانایی و توانایی یادگیرندگان و معلمان شده و آموزش و پرورش را در مهم ترین مأموریت خود؛ یعنی، تربیت نیروی انسانی توانمند و کارآمد بیش از گذشته توفیق خواهد داد ( جوادی بورا و نازکتبار، 1389).
تاکنون، تعاریف متعددی برای مدیریت کلاس، ارائه شده است. نظریه هایی که در خصوص سبکهای مدیریت وجود دارد بسیار است مانند نظریه همکاری چستر بارنارد[6] (1983)، نظریه همسازی وایت بک[7] وکریس آرگریس[8](1954)، نظریه سلسله مراتب مازلو[9](1954و1970)، نظریه های X وYداگلاس مک گرگور[10] (1960) و نظریه رنسیس لیکرت[11] (1961،1967) که همگی در خصوص فرد وسازمان می باشند (عرب شهراب؛ ساکی، 1389).
اما پژوهش حاضر سبکهای مدیریت را بر اساس نظریه وولفگانگ و گلیکمن ( 1996 )، مورد توجه قرار داده است. بر این اساس، سبکهای مدیریت کلاس عبارتند از : سبک مداخله گر ، سبک غیر مداخله گر و سبک تعاملی .
واژۀ «مدیریت کلاس» در اغلب تعاریف سنتی ، هم معنا با واژۀ انظباط به کار رفته است . به عنوان مثال دویل[12] (1986) مدیریت کلاس را "درمان بدرفتاری هاو اختلالاتی که در محیط آموزشی رخ می دهد" تعریف می کند. به عقیدۀ وی، هدف مدیریت کلاس ایجاد و حفظ نظم اجتماعی به منظور آرامش و یادگیری بهتر است ( زاکرمن[13]، 2000).
اگرچه اصطلاح انضباط را معلمان، مدیران و دانش آموزان فراوان مورد استفاده قرار می دهند، اما همیشه آن را بهترین کلمه ممکن برای آن منظور خاص نمی دانند. در واقع سال ها شده است که عبارت پسندیده تر مدیریت کلاس ( اداره کلاس) به دلیل محترمانه تر بودن ترجیح داده می شود. یکی از دلایل این ترجیح به حرکت های فلسفی اخیر در تعلیم و تربیت بر می گردد که می توان گفت آسان گیرتر، انسان گراتر و کودک محورتر شده است.
در متون علمی معاصر، مدیریت کلاس، وسیع تر از انظباط تعریف شده است؛ چنانکه لویز[14] ( 1997)، مفهوم انظباط را زیر مجموعۀ مدیریت به شمار می آورد و مدیریت کلاس را مثابه ترکیبی از آموزش، سازماندهی مواد و فعالیتهای درسی و تلاش برای کاهش بدرفتاری دانش آموزان توصیف می کند (جرمین[15]،2002).
ولفانگ و گلیکمن (1986) تعریفی جامع و دقیق از مدیریت کلاس ارائه داده اند؛ به گفتۀ آنها « مدیریت کلاس ، یعنی کلیۀ تلاشهای معلم برای سرپرستی فعالیتهای کلاس که شامل تعاملات اجتماعی، رفتار دانش آموزان و یادگیری است » . در این تعریف ، چند جنبۀ اساسی برای مدیریت کلاس فرض شده است که یکی از آنها انضباط است؛ در حالی که محدود به آن نیست ( مارتین[16] و بالدوین[17]، 1996).
اگرچه دو اصطلاح ایجاد انضباط و مدیریت کلاس اغلب مترادف دانسته می شوند، میان آنها تفاوت مهمی وجود دارد. به بیان ساده مدیریت کلاس به تنظیم فعالیت های کلاسی به منظور تسهیل تدریس و یادگیری اشاره دارد اما ایجاد انضباط به آن اعمالی اشاره می کند که معلمان به دلیل رفتارهای مختل کننده در فعالیت های کلاسی از جانب دانش آموزان انجام می دهند. اداره کلاس درس آن چیزی است که معلم انجام می دهد تا اطمینان یابد دانش آموزان روی تکلیف در دست اجرا، هرچه که باشد کار می کنند. به عبارت دقیق تر اداره کلاس درس یعنی: استفاده از فنون ایجاد و حفظ یک محیط سالم و خالی از مشکلات رفتاری. معلم از طریق اداره صحیح کلاس می تواند رفتارهای مخرب و مزاحم دانش آموزان را اصلاح کند و میزان مشارکت در یادگیری و سطح انگیزش یادگیری آنها را بالا ببرد. به منظور اداره موثر کلاس درس، معلم باید با انواع راهبردهای مختلف آموزشی آشنا بوده تا در صورت نیاز بتواند این راهبردها را به نحوی موثر در موقعیت خاص خودش به کار ببرد تا بدین وسیله محیطی آرام و بدون فشار روانی برای شاگردانش فراهم آورد ( زمانی، 1389).
کلاس درس خط مقدم فعالیت های آموزشی، تربیتی و جایگاهی برای آماده نمودن افراد برای زندگی در جهان در حال تغییر است. کلاس درس محلی است که خدماتی مستقیم به دانش آموزان ارائه می شود تا آنان از جهت فردی و اجتماعی رشد یافته و زمینه توسعه سالم و همه جانبه جامعه فراهم گردد. چنانچه معلم فاقد توانایی مدیریت کلاس درس به طور مؤثر باشد، بعید نیست سایر مهارت هایش نیز بی اثر شود. بنابراین توجه به مدیریت کلاس، نحوه اداره کلاس ها و به کارگیری بهترین و مطلوب ترین سبک مدیریتی کلاس، امری حیاتی و ضروری است.
کلاس درس به عنوان کوچکترین خرده سیستم نظام آموزشی به تبع تحولات و تغییرات اجتماعی و آموزشی در حال تغییر است. از میان عناصر کلاس درس، نقش معلم و سبک مدیریتی او در تحقق اهداف آموزشی و تربیت افرادی متناسب با جهان امروز بسیار مهم و اساسی است. معلمان در کلاس های درس باید سبک های مدیریتی را متناسب با ویژگی های شخصیتی دانش آموزان و روش های تدریس، به گونه ای انتخاب کنند که دانش آموزان فرصت کسب انواع مهارت ها را از طریق عمل در کلاس درس بیاموزند. روش های تدریس فعال، توجه به علایق و نیاز های دانش آموزان، به کارگیری روش های حل مسئله مشارکتی، ایجاد رابطه سازنده و اثربخش با دانش آموزان می تواند محیط کلاس درس و فرایند آموزش را شوق انگیز و زمینه تحقق اهداف تربیتی و آموزشی را فراهم نماید. مدیریت کلاس درس تهیه تدارکات و اتخاذ شیوه های لازم برای ایجاد و حفظ محیطی اثر بخش برای آموزش و یادگیری است که بستگی به چگونگی ارزشیابی، دلایل انگیزش رفتار دانش آموزان، ایجاد جو یادگیری مطلوب و سبک های مدیریتی معلم دارد (خلخالی، سلیمانپور،فردی، 1389). همچنین، مدیریت احساسات در کلاس درس، یک عامل مهم برای آموزش مؤثر و موفقیت آمیز است ( کوپر[18]، 2001 ). نگاه اول از سوی معلم باید تشخیص توانایی های دانش آموزان باشد و عمل درست از سوی او، کشف استعداد بین آنهاست ( سلو[19] و دیومی[20]، 2013 ).
فرآیند تعلیم و تربیت دارای پیچیدگیها، ظرافتها، مراحل و سطوحی است که بدون مدیریت درست، علمی، کارآمد و اثربخش کلاس درس و یادگیری و یاددهی، ما را به اهداف نمیرساند و تعلیم و تربیت ناقص به اجرا درمیآید. در بررسی نقشهای تک تک اجزای انسانی نظام آموزشی، نقش معلم به عنوان کارگردان و تأثیرگذار مستقیم بر فراگیران، نقش حیاتی و محوری است، لذا معلمان و مربیان در صورتی میتوانند نقش خود را به درستی ایفا نمایند که بتوانند به گونه مناسب بر کلاس درس مدیریت اثربخش داشته باشند. نقش انضباط، کنترل صحیح کلاس و اداره نمودن آن بر موفقیت معلم به عنوان یاد دهنده و موفقیت فراگیران به عنوان یاد گیرنده امری اجتنابناپذیر است، چنانکه اگر کلاس به درستی مدیریت نشود زمان یادگیری کاهش یافته و بیانضباطی کلاس بر کیفیت فعالیت یاددهی و یادگیری نیز اثرات منفی دارد (عبداللهی، 1387).
از نظر کارولین اورتون[21] (1987)، به کارگیری مدیریتی مناسب و سالم، تدوین قواعد و مقررات واضح و روشن و اثربخش، تفهیم مقررات به دانش آموزان با بیانی ساده و نظارت مداوم معلم بر رعایت قوانین و مقررات در اداره کلاس های درس بسیار اثربخش است. بنابراین معلمان باید برای اداره کلاس درس شیوه های مفید و کارایی را متناسب با شاگردان انتخاب و به کار گیرند. بازدهی نظام آموزشی وابسته به چگونگی مدیریت در کلاس درس سالم است (خلخالی و همکاران، 1389).
معلمان در کلاس با گروهی از دانش آموزان مواجه اند که تفاوت های فردی، پیشینه تحصیلی متفاوت، هوش و توانایی گوناگون و و دامنه ای از انگیزه برای آموختن دارند. شاید مهم ترین وظیفه معلم در کلاس، مدیریت یادگیری برای این طیف گسترده از دانش آموزان باشد. تحقق اهداف یادگیری در هر موضوعی، مستلزم تلاش معلم برای هم تراز کردن دانش و اطلاعات، توانایی و رغبت های یادگیرندگان با موضوع های جدید و خلق یادگیری معنادار است (یادگارزاده،1389).
یکی از اساسی ترین مؤلفه های تعلیم و تربیت، معلم است. مدیریت یکی از جنبههای بسیار مهم در اثربخشی کلاس درس،دانشآموزان و معلمان است (مینگ[22]،2007). پژوهشگران به طور کلی مدیریت کلاس درس را به عنوان طیف گستردهای از تلاشهای معلم برای نظارت بر تعامل اجتماعی و رفتار دانشآموزان توصیف میکنند (ریتر[23] و هانکوک[24]،2007). مدیریت کلاس درس به عنوان یک استراتژی کنترل برای فعالیت های آموزشی و برنامه های آموزشی مؤثر در جهت حصول اطمینان از کیفیت آموزش های مربوطه در تمام سطوح مشاهده شده است (آزوبوئیک[25]، 2012). مدیریت به ساختارها و قوانین رفتار دانشآموزان و تلاش برای اطمینان از این که دانشآموزان با این قوانین موافقت میکنند اشاره دارد (مارتین و شوهو[26]،1999)؛ و دو هدف اساسی آن؛ اطمینان از ایمنی مربیان و فراگیران و ایجاد محیطی که منجر به تدریس و یادگیری گردد، میباشد (فریرا[27] و همکاران، 2009).
( لردانوگلو[28]، 2007 )، معتقد است که یک معلم در کلاس درس، رهبر است و یافته های وی نشان داد که معیار انتخاب معلم، علاوه بر توانایی های شناختی، برای اطمینان از عملکرد مناسب مربیان، مهارت های هیجانی نیز باشد. مدیریت مؤثر کلاس درس یکی از تمایلات اصلی معلمان است و معلمانی که دارای رویکرد مداخله ای در کلاس درس هستند رابطه مثبت و نزدیکی با دانش آموزان ندارند
( احمدی و همکاران، 2008 ). همچنین تحقیق ( ونینگ[29]، 2004 )، نشان داد، هر چه قدر بعد مدیریت در کلاس بیشتر باشد، تعامل معلم و شاگرد کمتر می شود. مطالعه در مورد شیوه های مؤثر کلاس درس و متغیر های مربوط به آن ( ویژگی های معلم و سبک تدریس) می تواند آگاهی را به حمایت از شیوه های مدیریت کلاس خوب ارائه دهد ( اُپدناکر[30] و دَم[31]، 2004 ).
[1] - Kimblle Wiles
[2] - Kounter
[3] - Mary Parker Follet
[4] - Henry Faiol
3 - Stonner
[6]- Chester Barnard
[7] - White Back
[8] - Chris Argyris
[9]- Mazlow
[10] - Mc Gregor
[11] - Likert
[12] - Doyl
[13] - Zukerman
[14] - Lewis
[15] - Germine
[16] - Martin
[17]- Baldwin
[18] - Cooper
[19] - Celo
[20] - Dumi
[21] - Carolyn Orton
[22] - Ming
[23]- Ritter
[24]- Hancock
[25] - Azubuike
[26] - Shoho
[27] - Ferreira
[28] - Lordanoglou
[29] - Wening
[30] - Opdenakker
[31] - Van Damme
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 224 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 67 |
چکیده :
پژوهش حاضر، بررسی رابطه یادگیری مشارکتی و پیشرفت تحصیلی اهتمام ورزیده است. جامعه آماری این پژوهش را دانش آموزان سال هفتم و نهم تشکیل می دهد. با روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای تعداد، 20 نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای آزمایش فرضیه ها از پرسشنامه استفاده شده است.
پس از جمع آوری داده ها فرضیه پژوهشی که شامل 4 فرضیه بود مورد تجزیه و تحلیل واقع شد. برای بدست آوردن میزان ارتباط با وجه اشتراک بین دو گروه از ضریب همبستگی استفاده به عمل خواهد آمد.
فهرست مطالب
عنوان صفحه بسم الله الرحمن الرحیم ........................................................................................................................................الف
تقدیر و تشکر.................................................................................................................................................................... ب
چکیده................................................................................................................................................................................ ت
فهرست مطالب.................................................................................................................................................................. ث
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه.................................................................................................................................................................................. 1
بیان مسأله........................................................................................................................................................................... 2
ضرورت پژوهش................................................................................................................................................................ 3
اهداف تحقیق...................................................................................................................................................................... 5
فرضیهها.............................................................................................................................................................................. 6
تعاریف................................................................................................................................................................................ 7
فصل دوم: پیشینه تحقیق
ادبیات تحقیق..................................................................................................................................................................... 11
پیشینه تحقیق...................................................................................................................................................................... 37
فصل سوم: روش شناسی
جامعه آماری....................................................................................................................................................................... 48
روش نمونه گیری............................................................................................................................................................... 48
ابزار اندازه گیری............................................................................................................................................................... 48
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
فصل پنجم: نتیجه گیری
بحث بر یافتهها................................................................................................................................................................... 61
محدودیتها........................................................................................................................................................................ 63
پیشنهادات.......................................................................................................................................................................... 64
منابع و مأخذ.................................................................................................................................................................... 65
ضمائم
پرسشنامه............................................................................................................................................................................ 66
دسته بندی | علوم انسانی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 34 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 39 |
اقدام پژوهی چگونگی تقسیم فرصت یادگیری در کلاسهای چند پایه مقطع ابتدایی
فهرست مطالب
چکیده. 1
واژگان کلیدی :. 1
مقدمه. 2
توصیف اولیه و بیان مساله. 2
گردآوری شواهد 1 :. 3
تعاریف و مفاهیم:. 3
فرصت:فُرصة. نوبت . (اقرب الموارد). موقع. مجال (لغت نامه دهخدا) 3
تعریف یادگیری. 4
عوامل مؤثر بر یادگیری. 6
نقش معلم درایجاد تحول درکلاس :. 9
ضرورت تحول درروشهای تدریس. 10
اهداف تحول درروشهای تدریس. 11
رروش وچگونگی تحول درروشهای تدریس. 11
مدلها وروشهای تحول درروشهای تدریس. 12
ابزارهای اطلاعاتی:. 13
بیشینه تحقیق. 13
تجزیه و تحلیل: 19
ارائه راه حل های موقت: 20
گردآوری شواهد ۲. 27
پیشنهادات. 29
منابع ومأخذ.30
یکی از شرایط ویژه که در آن معلمان به مقتضای شرایط می بایست کار یاددهی – یادگیری را به پیش ببرند ، وجود مدارس کوچک با کلاسهای چند پایه است . در این مدارس تعداد دانش آموزان کم بوده و این مدارس در نقاط دور افتاده تشکیل می شوند . تنوع پایه های تحصیلی ، کوچک بودن محیط کلاس ، نبود مواد آموزشی و تجهیزات آموزشی و پرورشی از جمله مشکلات و شرایطی است که در این گونه محیط های آموزشی حکم فرماست و با وجود این شرایط انتظار می رود که پیشرفت تحصیلی دانش آموزان و عملکرد آموزشی معلم و فرایند یادگیری در این مدارس همانند سایر مدارس به پیش برود .
دسته بندی | علوم انسانی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 54 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 35 |
پیشینه ومبانی نظری پژوهش پیشرفت تحصیلی
قسمتی از مبانی نظری متغیر:
در روان شناسی، "موفقیت" به پاسخ یا عملی گفته می شود که به گونه ای که شخص به هدف برسد یا موفقیت یک گام قطعی است که به جانب هدف برداشته می شود. ولی در تعلیم و تربیت و موقعیت های تحصیلی موفقیت به درجه ای از کارایی اطلاق می شود که فرد به فراخور توانایی هایش در پیشرفت های خود به رضایت شایسته برسد(قاضی، 1373). در مقابل موفقیت تحصیلی، شکست تحصیلی به کار برده می شود. " شکست" عبارت است از ناامیدی ها؛ یعنی ترسیدن به امیدها و انتظارها یا دست نیافتن به سطح استانداردهای مورد نظر. شکست یعنی نرسیدن به رؤیاها و انتظارات و برعکس، یعنی دچار شدن فرد به ان چه از آن هراس دارد. منظور از شکست تحصیلی شکستی است که در اثر کوتاهی نظام اموزشی در دست یابی مؤثر به هدف ها و برنامه های آموزشی حاصل می شود؛ یعنی عدم موفقیت فراگیران در دست یابی به کم ترین معیارهایی که برای موفیت آنان به وسیله نظام اموزشی در نظر گرفته شده است(امین فر،1365).
در مقابل موفقیت تحصیلی، اغلب اصطلاح افت یا اتلاف مطرح می شود.این اصطلاح در آموزش، از زبان اقتصاد دانان گرفته شده و نظام آموزشی را به صنعتی تشبیه می کند که بخشی از سرمایه و مواد اولیه ای را که باید به محصول نهایی تبدیل می شد، تلف نموده است و نتایجه مطلوب و مورد انتظار را به بار نیاورده است. در یک جمع بندی از تعریف ها و مفاهیم افت تحصیلی، می توان آن را عدم موفقیت در تحصیل، وقوع ترک تحصیل و یا ترک تحصیل زودرس، تکرار پایه درس هاف نسبت نامناسب میان سال های تحصیل فراگیر و سال های مقرر آموزشی، کیفیت نازل تحصیلات و آموخته های یادگیرنده در مقایسه با آن چه که باید باشد، کسب محفوظات به جای معلومات که در اندک زمانی به فراموشی سپرده می شود، نرسیدن نظام اموزشی به هدف های اصیل خود نامید(پازوکی،1381).
محققان از سال ها قبل، بیان داشته اند که یکی از ضروریات در آموزش، تجزیه و تحلیل نمرات آزمون های تحصیلی به عنوان شاخص های موفقیت فعلی و آینده دانش آموزان می باشد. هنوز هم در سنجش موفقیت های تحصیلی، از معدل نمرات فراگیران به عنوان شاخص یا یکی از شاخص های موفقیت تحصیلی بهره می گیرند، ولی در نظر گرفتن معدل نمرات، به عنوان تنها شاخص تعیین موفقیت تحصیلی، ملاک مناسبی نیست(پورکاظمی،1385 و دلاور،1384). براین اساس، محققان از مجموعه ای از معیارها و ملاک های مکمل، در تعیین موفقیت تحصیلی دانش آموزان بهره گرفته اند. به عنوان مثال در بررسی عملکرد تحصیلی دانش آموزان، غیر از ملاک معدل، معیارهای دیگری هم چون اخلاق، انضباط کلاسی و حضور مرتب در کلاس، فعالیت های عملی و ... را در نظر گرفته اند.
امروزه تحقیقات، نقش عوامل مختلفی را بر موفقیت تحصیلی فراگیران به اثبات رسانده است(گارتون و همکاران،2001). به طور خلاصه در زیر آمده است:
1. نگرش محیط خانواده(پافشاری خانواده بر پیشرفت تحصیلی فرزندان، راهنمایی های تحصیلی، تلاش های خانواده و عادت کاری خانواده)(نجاریان، سلیمان پور و لیالی،1373).
2. تصیلات پدر و مادر(گلاب زاده،1379).
3. شغل پدر(خیر،1376).
4. تعداد افراد خانواده.
5. طبقه اجتماعی خانواده(حسینی،1372).
6. وضعیت اقتصادی خانواده(احمدی،1374).
7. نگرش محیط مرکز آموزشی(اسمیت و همکاران،2002).
- Garton, B. L., Dyer, J. E., & King, B. O.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 42 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 40 |
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه
پیشرفت تحصیلی
مساله موفقیت یا عدم موفقیت در امر تحصیل از مهمترین دغدغههای هر نظام آموزشی است. موفقیت و پیشرفت تحصیلی[1] در هر جامعه نشان دهنده موفقیت نظام آموزشی در زمینه هدفیابی و توجه به رفع نیازهای فردی است. بنابراین نظام آموزشی را زمانی میتوان کارآمد و موفق دانست که پیشرفت تحصیلی دانشجویان آن در دورههای مختلف دارای بیشترین و بالاترین رقم باشد(تمنایی فر و گندمی،1390). روای و داونی[2]، استدلال کردهاند که مسائل مربوط به کیفیت مدیریت، توسعه علمی، طرح درس آنلاین و آموزش، به عنوان عوامل مهمی هستند که موفقیت یا شکست برنامههای آموزش مجازی را در محیط رقابتی جهانی تعیین میکنند. مؤسسه سیاست آموزش عالی ایالت متحده امریکا نیز هشت جنبه را برای اطمینان از برتری در آموزش و پرورش آنلاین ضروری دانسته که عبارتند از: حمایت نهادی، پشتیبانی دانشآموز، پشتیبانی هیات علمی، توسعه دوره، ساختار دوره، یادگیری ، تدریس و ارزیابی (به نقل از لی[3]، 2010).
پیشرفت تحصیلی را میتوان به عنوان یکی از مهمترین بازدههای نظام آموزشی در نظر گرفت. این بازده از طریق آزمونهای استاندارد شده یا معلم ساخته اندازهگیری میشود. فارغ از جهتگیریهای احتمالی در این آزمونها، پیشرفت تحصیلی حاصل عوامل متعددی است. از جمله عواملی که در بسیاری از تحقیقات بر پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان تأثیر داشته است، متغیرهایی چون هیجانات یادگیرندگان، استقلال افراد در یادگیری و ساختار هدف گزینی یادگیرندگان بوده است(ابوالقاسمی و میرالی رستمی،1390). عواملی که بر پیشرفت تحصیلی مؤثر هستند را میتوان به دو دسته فردی و محیطی تقسیم کرد: متغیرهای شخصیتی و شناختی(عوامل فردی) در مجموع 70 درصد و سایر متغیرها از جمله محیطی، اجتماعی و موقعیتی 30 درصد واریانس پیشرفت تحصیلی را به خود اختصاص میدهند. عوامل فردی متغیرهایی مانند رویکردهای یادگیری، جهت گیری هدف، خودکارآمدی[4]، خودتنظیمی، راهبردهای یادگیری و فراشناخت را شامل میشوند. عوامل محیطی به متغیرهایی چون خودکارآمدی اساتید و رضایت شغلی آنها و سایر عوامل پرداختهاند(قلائی، کدیور، صرامی، اسفندیاری، 1391).
راهبردهای شناختی و فراشناختی نیرومندترین تأثیر را در یادگیری یادگیرندگان و پیشرفت تحیصلی آنها دارند. راهبردهای فراشناختی روشهایی هستند که دانشجویان از آنها برای طراحی یادگیری، نظارت بر فعالیتهای یادگیری و ارزیابی نتایج فعالیتهای یادگیری استفاده میکنند. این راهبردها ابزارهایی را برای خودتنظیمی به منظور دستیابی به نتایج یادگیری مطلوب برای یادگیرندگان فراهم میکنند و موجب تنظیم استراتژیهای شناختی و عاطفی اجتماعی میشوند. فراشناخت با مطالعه، یادگیری، تفکر انتقادی، حل مشکل و تصمیمگیری ارتباط دارد و همه این موارد برای موفقیتهای آموزشی ضروری است. راهبردهای شناختی به روشهایی مربوط میشوند که مستقیماً روی موضوعات یادگیری کار میکنند و موجبات تمایل به افزایش تفسیر، فهم و کسب اطلاعات را فراهم میکنند. فرایندهای شناختی باعث تقویت فرایند تفکر میشوند و برای دستیابی به اهداف شناختی مانند درک مطلب و حفظ کردن کمک کننده هستند(سعید، زارع، موسی پور، سرمدی، هرمزی،1389).
خودتنظیمی یادگیری، به نقش فرد در جریان یادگیری توجه دارد. اصل اساسی یادگیری خودتنظیم این است که دانشجویان هنگامی که خود مسئول یادگیری شان هستند، به طور مؤثرتری یاد میگیرند (بخشی و آهنچیان،1392). پیشینه تحصیلی، اضطراب امتحان و خود تنظیمی به طور مستقیم بر پیشرفت تحصیلی دانشجو اثر میگذارند و بهترین پیش بینی کنندههای پیشرفت تحصیلی هستند و متغیرهای : پیشینه تحصیلی، خودکارآمدی، خودپنداره، منبع کنترل، ارزشگذاری تکلیف و استفاده از راهبردهای شناختی به طور غیر مستقیم بر روی پیشرفت تحصیلی دانشجو تأثیر میگذارند(هرمزی،1387). پیشرفت تحصیلی یکی از مهمترین معیارهایی است که در بررسی توانایی دانشجویان برای اتمام تحصیلات دانشگاهی و رسیدن به مرحله فارغالتحصیلی نقش قابل توجهی را ایفا میکند. معمولاً پیشرفت تحصیلی را با روشهای مختلفی اندازهگیری میکنند که از جمله آنها میتوان به میزان پیشرفت در هر یک از دورههای آموزشی به طور مجزا، پیشرفت حاصله در مجموعه دورههای آموزشی، معدل تحصیلی سالیانه، معدل تحصیلی یک برنامه آموزشی و آزمونهای تخصصی برای کسب مجوزهای تثبیت شغلی یا احراز صلاحیت حرفهای اشاره نمود(سنایی نسب ،رشیدی جهان و صفاری،1391). بنابراین با توجه به تفاوتهای فرهنگی و تغییرات سریع عوامل در طول زمان نمیتوان بعنوان یک قانون عمومی و کلی، علل خاصی را برای همه جوامع مطرح نمود، زیرا قوانین، بافت فرهنگی و سنت هر جامعه، نگرش مردم به تحصیلات، سطح درآمد والدین و غیره همه از عواملی هستند که به طور اخص در یک جامعه بر شکست یا موفقیت تحصیلی تأثیر میگذارند(صفدری ده چشمه، دل آرام، پروین، خیری، فروزنده، کاظمیان،1386).
[1] . Academic Achievement
[2]. Rovai & Downey
[3]. J.W. Lee
[4]. Self efficacy
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 69 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 55 |
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه
پیشرفت تحصیلی
اصول و هدف های آموزش و پرورش
«هر کشوری مطابق با فلسفه اجتماعی و جهان بینی خود،احتیاجات جامعه،کودکان و نوجوانان و انتظاراتی که از آموزش و پرورش دارد،هدف های آموزش و پرورش خود را تعیین می کند که ممکن است با هدف های آموزش و پرورش کشورهای دیگر کاملاً متفاوت باشد،با وجود این،صرف نظر از اختلاف آراء فلسفه اجتماعی،نیازهای جوامع مختلف،اصول و هدف های آموزش و پرورش به نظر تا حدی ثابت و اساسی هستند و تقریباً مورد قبول دانشمندان تعلیم و تربیت داخل فن
می باشند،از این قرارند:
1- اصل تامین رشد زیستی و سازگاری موجود انسانی در برابر محیط طبیعی و انجام دادن وظایف حیات: تربیت از لحاظ جسمانی و بدنی است که باید فرد را در رشد و تکامل بدنی و سازش محیط زیستی یاری کنیم تا تندرستی کودک مطابق قوانین رشد طبیعی و زیستی تامین شود و فرد هر چه بیشتر توانای های خویش را گسترش دهد.
2- اصل کسب موقعیت اجتماعی و شغلی: یاری رساندن به شخص در جهت کسب فن و دانش برای زندگی در محیط اجتماعی و پذیرش مسئولیتی در جامعه.
3- اصل آشنایی و اشتراک در تمدن انسانی: آمادگی در جهت شناخت اندیشه ها و افکار مطلوب و ارزشهای انسانی از اهداف مهم آموزش و پرورش می باشد.
4- اصل توجه به استعداد ها و شخصیت فردی:یعنی تدارک محیط و تهیه وسایل آموزش برای کودکان و جوانان است تا بتوانند به خویشتن پی ببرند،علائق و استعداد های خود را بارز و آشکار سازند.
5- اصل معنویت و تربیت روحی: هدف مهم دیگر آموزش و پرورش ایجاد فضائل اخلاقی و معنوی و تزکیه نفس و تعلیم و تلطیف عواطف و احساسات،به طور کلی آموختن قدر و منزلت ارزشهای معنوی در انسان است(بازرگان،1370).
اصول آموزش و پرورش و دوره ابتدایی
وظایف اساسی تعلیم و تربیت در این دوره را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:
1- تعلیم مفاهیم اساسی که شرط نیل به فکر منطقی و عملی است مثل خواندن،نوشتن و حساب کردن.
2- بیداری ذوق که نخستین گام در تربیت حس زیبایی شناسی است موسیقی و نقاشی و کار دستی در شمار وسایل مناسب برای تربیت ذوق در این دوره است.اما در حال حاضر از این مواد درسی حتی وقتی هم در برنامه ها پیش بینی شده اند چنان که باید بهره برداری نمی شود،این دوره از نظر ایجاد ذوق به منزله دوره آگاهی است.
3- تربیت اجتماعی و شخصیت: این نوع تربیت به کیفیت حیات اجتماعی بستگی دارد
(شکوهی،1373).
2-2. ویژگیهای رشد دانش آموزان در دوره ابتدایی
ابعاد:
رشد جسمانی این دوره با دو مرحله مشخص شده است. در مرحله اول از 7 تا 9 سالگی که دوره آرامش یا استراحت نسبی نامیده می شود رشد مغز در 9 سالگی تقریباً به حجم نهایی خود رسیده است در نتیجه تکامل مغز و حرکات عصبی،کودک می تواند به محرکات خارجی،پاسخ های کاملاً اختصاصی بدهد. به طور کلی رشد بدنی آرام است؛ تعادل و هماهنگی در رفتار و اعمال کودک بیشتر محسوس است. اندام های جسمی و حرکتی تکامل یافته اند و کودک مهارتهای لازم و کافی را برای به کار بردن آنها کسب کرده است.
در مرحله دوم از 9 تا 11 سالگی مجدداً آهنگ رشد سریع تر می شود رشد ناگهانی در بیشتر دخترها،و آن عده از پسرها که به بلوغ زودرس خواهند رسید شروع می شود(گل صباحی،1385).
نکات مهم تربیتی این دوره در رابطه با رشد جسمانی
1- کودکان به فعالیت های بدنی بسیار علاقه دارند،اما از آنجایی که از کودکان برای اولین بار خواسته می شود که در فعالیت های نشسته به مدت طولانی شرکت کنند،نیروهای آنان به صورت عادات حالات عصبی رها می شوند مانند،جویدن مداد،بی قراری های عمومی،پیچاندن موها(همان منبع).
2- کودکان هنوز به دوره های متفاوت استراحت نیاز دارند،آنان در نتیجه فعالیت های بدنی و روانی خیلی زود خسته می شوند برای ایجاد فضایی مناسب بعد از آموزش درس استفاده از فعالیت های هنری بسیار مناسب خواهد بود.
3- از نظر رشد عضلات کوچک،کودک هنوز آمادگی لازم را برای کارهای ظریف پیدا نکرده است.
4- تطابق و هماهنگی چشم ها تا سن 8 سالگی هنوز در بیشتر کودکان کامل نشده است.
5- در حدود 9 سالگی اندام های حرکتی به تطابق و هماهنگی می رسند بنابراین،ساختن و پرداختن اشیای کوچک و ریز برای دانش آموزان آسان و لذت بخش می باشد. شرکت دادن دانش آموزان در فعالیت هایی مانند نقاشی،نواختن موسیقی و درست کردن کار دستی برای آنها بسیار لذت بخش و مناسب می باشد(پورظهیر،1376).
رشد اجتماعی
ادراک اجتماعی کودک از شش سالگی به بعد به سرعت رو به تکامل می رود،کودکان از زندگی میان همسالان خود لذت می برند. به طوری که این دوره با فعالیت در گروه و داشتن روحیه اجتماعی مشخص شده است.
با شرکت در گروه خود،طرز برخورد با افراد گوناگون،گردن نهادن به مقررات،زندگی در میان همسالان،کسب رضایت خاطر آنان و سرانجام سازگاری اجتماعی را یاد می گیرد(پورظهیر،1376).
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 40 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 28 |
مبانی نظری و پیشینه تحقیق با موضوع پیشرفت تحصیلی
توضیحات: فصل دوم پایان نامه کارشناسی ارشد (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی وفارسی دارد (به شیوه APA)
نوع فایل: WORD و قابل ویرایش با فرمت doc
قسمتی از متن مبانی نظری و پیشینه
پیشرفت تحصیلی
مساله موفقیت یا عدم موفقیت در امر تحصیل از مهمترین دغدغههای هر نظام آموزشی است. موفقیت و پیشرفت تحصیلی[1] در هر جامعه نشان دهنده موفقیت نظام آموزشی در زمینه هدفیابی و توجه به رفع نیازهای فردی است. بنابراین نظام آموزشی را زمانی میتوان کارآمد و موفق دانست که پیشرفت تحصیلی دانشجویان آن در دورههای مختلف دارای بیشترین و بالاترین رقم باشد(تمنایی فر و گندمی،1390). روای و داونی[2]، استدلال کردهاند که مسائل مربوط به کیفیت مدیریت، توسعه علمی، طرح درس آنلاین و آموزش، به عنوان عوامل مهمی هستند که موفقیت یا شکست برنامههای آموزش مجازی را در محیط رقابتی جهانی تعیین میکنند. مؤسسه سیاست آموزش عالی ایالت متحده امریکا نیز هشت جنبه را برای اطمینان از برتری در آموزش و پرورش آنلاین ضروری دانسته که عبارتند از: حمایت نهادی، پشتیبانی دانشآموز، پشتیبانی هیات علمی، توسعه دوره، ساختار دوره، یادگیری ، تدریس و ارزیابی (به نقل از لی[3]، 2010).
پیشرفت تحصیلی را میتوان به عنوان یکی از مهمترین بازدههای نظام آموزشی در نظر گرفت. این بازده از طریق آزمونهای استاندارد شده یا معلم ساخته اندازهگیری میشود. فارغ از جهتگیریهای احتمالی در این آزمونها، پیشرفت تحصیلی حاصل عوامل متعددی است. از جمله عواملی که در بسیاری از تحقیقات بر پیشرفت تحصیلی یادگیرندگان تأثیر داشته است، متغیرهایی چون هیجانات یادگیرندگان، استقلال افراد در یادگیری و ساختار هدف گزینی یادگیرندگان بوده است(ابوالقاسمی و میرالی رستمی،1390). عواملی که بر پیشرفت تحصیلی مؤثر هستند را میتوان به دو دسته فردی و محیطی تقسیم کرد: متغیرهای شخصیتی و شناختی(عوامل فردی) در مجموع 70 درصد و سایر متغیرها از جمله محیطی، اجتماعی و موقعیتی 30 درصد واریانس پیشرفت تحصیلی را به خود اختصاص میدهند. عوامل فردی متغیرهایی مانند رویکردهای یادگیری، جهت گیری هدف، خودکارآمدی[4]، خودتنظیمی، راهبردهای یادگیری و فراشناخت را شامل میشوند. عوامل محیطی به متغیرهایی چون خودکارآمدی اساتید و رضایت شغلی آنها و سایر عوامل پرداختهاند(قلائی، کدیور، صرامی، اسفندیاری، 1391).
راهبردهای شناختی و فراشناختی نیرومندترین تأثیر را در یادگیری یادگیرندگان و پیشرفت تحیصلی آنها دارند. راهبردهای فراشناختی روشهایی هستند که دانشجویان از آنها برای طراحی یادگیری، نظارت بر فعالیتهای یادگیری و ارزیابی نتایج فعالیتهای یادگیری استفاده میکنند. این راهبردها ابزارهایی را برای خودتنظیمی به منظور دستیابی به نتایج یادگیری مطلوب برای یادگیرندگان فراهم میکنند و موجب تنظیم استراتژیهای شناختی و عاطفی اجتماعی میشوند. فراشناخت با مطالعه، یادگیری، تفکر انتقادی، حل مشکل و تصمیمگیری ارتباط دارد و همه این موارد برای موفقیتهای آموزشی ضروری است. راهبردهای شناختی به روشهایی مربوط میشوند که مستقیماً روی موضوعات یادگیری کار میکنند و موجبات تمایل به افزایش تفسیر، فهم و کسب اطلاعات را فراهم میکنند. فرایندهای شناختی باعث تقویت فرایند تفکر میشوند و برای دستیابی به اهداف شناختی مانند درک مطلب و حفظ کردن کمک کننده هستند(سعید، زارع، موسی پور، سرمدی، هرمزی،1389).
[1] . Academic Achievement
[2]. Rovai & Downey
[3]. J.W. Lee
[4]. Self efficacy
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 22 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 17 |
فهرست مطالب
چکیده. 4
تشکر و قدردانی. 4
مقدمه. 5
توصیف وضعیت موجود. 5
توصیف مدرسه :. 5
بیان مسئله. 6
تعریف واژگان : 6
بازی های رایانه ای :. 6
افت تحصیلی :. 6
گردآوری اطلاعات (شواهد (1). 7
یافته های علمی: 7
مقدمه :. 7
تعریف افت تحصیلی :. 7
علتهای افت تحصیلی :. 8
بعضی از نظریه پردازان عوامل افت تحصیلی را به صورت زیر بیان می دارند .. 8
روشهای گرد آوری اطلاعات. 10
مشاهده:. 10
مصاحبه :. 10
پرسشنامه :. 11
تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها. 11
یافته های تحقیق و تجزیه و تحلیل آنها :. 12
سئوالات پرسشنامه :. 12
خلاصه و نتیجه گیری (گردآوری شواهد 2 ). 13
محدودیتهای تحقیق :. 14
پیشنهادات :. 15
منابع:. 16
با توجه به رشد روز افزون وسایل الکترونیکی وارتباطی وبرنامه های متنوع وسرگرمیهای جذاب ودرهمه زمینه ها چه ازنظر علمی فرهنگی اقتصادی وصنعتی وکاربرد های گوناگون بخصوص بازیهای خیلی جذاب سرم کننده واز طرفی سرگرمی اینترنتی خود مزید بر علت که باعث افت تحصیلی ویا ممکن است باعث رشد گردد پس بنابراین باید در این مورد کنترل و مدیریت کرد تا ازاین به نحو مطلوب استقاده شود
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 172 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 179 |
هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه سبک های دلبستگی و سبک های هویت با سلامت روان و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. به همین منظور از دانش آموزان دختر پیش دانشگاهی شهر قزوین در سال تحصیلی 88- 87 ، نمونه ای به حجم 324 نفر با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شد. متغیر های پژوهش به وسیله پرسشنامه های، سبک هویت برزونسکی، مقیاس دلبستگی بزرگسالان کولینز و رید و سلامت عمومی گلدبرگ سنجیده شد، و از معدل ترم اول آزمودنی ها به عنوان معیار پیشرفت تحصیلی استفاده شد.از روش آماری رگرسیون چند متغیره برای تحلیل داده ها استفاده شد، نتایج نشان دادند که : بین نمره سبک هویت اطلاعاتی، سبک هویت هنجاری و تعهد هویت با سلامت روانو پیشرفت تحصیلی رابطه مثبت معنی دار وجود داشت (05/0p <). بین سبک هویت سردرگم و سلامت روان رابطه معنادار وجود نداشت و رابطه سبک هویت سردرگم با پیشرفت تحصیلی منفی معنادار بود(05/0p <). بین سبک های دلبستگی و سلامت روان رابطه وجود داشت(001/0(p <. بدین صورت که با افزایش نمرات سبک دلبستگی ایمن و سبک دلبستگی اجتنابی، سلامت روان افزایش یافت. رابطه بین سبک های دلبستگی و پیشرفت تحصیلی معنادارنبود. همچنین، بین سبک های دلبستگی و سبک های هویت رابطه وجود داشت. رابطه بین سبک دلبستگی ایمن با سبک هویت اطلاعاتی و سبک هویت هنجاری و تعهد هویت مثبت معنا دار بود(001/0(p <. رابطه بین سبک دلبستگی اجتنابی با سبک هویت هنجاری مثبت معنادار(05/0p <) و رابطه بین سبک دلبستگی دوسوگرا با تعهد هویت منفی معنادار بود(05/0p <).
واژگان کلیدی: سبک های دلبستگی، سبک های هویت، سلامت روان، پیشرفت تحصیلی
فهرست مطالب
فصل اول
مقدمه 2
بیان مسئله 4
ضرورت و اهمیت تحقیق 11
اهداف تحقیق 13
فرضیه های تحقیق 13
متغیر های تحقیق 13
تعریف مفهومی و عملیاتی متغیر های پژوهش 14
تعریف نظری سبک دلبستگی 14
تعریف عملیاتی سبک دلبستگی 14
تعریف نظری سبک هویت 15
تعریف عملیاتی سبک هویت 15
تعریف نظری سلامت روان 16
تعریف عملیاتی سلامت روان 16
تعریف نظری پیشرفت تحصیلی 17
تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی 17
فصل دوم
تعریف هویت 19
تقسیم بندی کلی نظریه های هویت 22
دیدگاه های نظری درباره شکل گیری هویت 23
نظریه لوینگر 23
نظریه هارتر 24
نظریه کیگان 25
نظریه بلوز 25
نظریه گلاسر 26
نظریه جیمز 27
نظریه کلبرگ 27
نظریه اریکسون 28
عواقب عدم شکل گیری هویت مناسب 31
پیامد شکل گیری هویت مناسب 31
تثبیت هویت و آشفتگی هویت 32
رشد هویت نوجوانی از دیدگاه اریکسون 33
نظریه جیمز مارسیا 37
نظریه برزونسکی 39
مدل برزونسکی 40
فرایند هویت 40
محتوای هویت 42
ساختار هویت : تعهد هویت 44
انواع سبک های پردازش هویت 46
سبک هویت اطلاعاتی 46
سبک هویت هنجاری 47
سبک هویت سردرگم/ اجتنابی 47
رابطه بین سبک های پردازش هویت و پایگاه هویتی 48
بحران هویت 50
رابطه هویت و ازدواج ( صمیمیت و دوستی ) 52
خود پنداره و هویت 53
هویت و جنس 53
گام اصلی در رشد هویت 54
عوامل موثر بر شکل گیری هویت 54
هویت در طول چرخه عمر 57
تثبیت هویت 58
تعریف دلبستگی 59
نظریه های دلبستگی 60
نظریه یادگیری اجتماعی 61
نظریه های رفتارگرایی 61
نظریه رفتار شناسی طبیعی 62
نظریه روانکاوان 63
نظریه اینسورث 65
نظریه بالبی 67
مراحل ایجاد وابستگی 72
علایم دلبستگی 73
ارزیابی دلبستگی 74
طبقه بندی کیفیت دلبستگی نوزاد 74
همبستگی رفتار در موقعیت ناآشنا با سایر متغیرها 76
نظام دلبستگی 77
مدل های فعال ساز درونی 78
نظام کاوشی 79
اهمیت رفتار حساس 79
عوامل موثر بر دلبستگی ایمن 80
ادراکات مشترک غلط درباره نظریه دلبستگی 81
خلق و خوی طفل و دلبستگی 81
دلبستگی های متعدد 82
وابستگی در طول چرخه عمر 83
دلبستگی در بزرگسالی 84
سبک های دلبستگی در بزرگسالان 85
رابطه جنسی و دلبستگی 86
روش های فرزند پروری و دلبستگی کودک 86
اشتغال مادر و مهد کودک 86
افسردگی مادر و تاثیر آن بر دلبستگی فرزندان 88
دلبستگی و رفتارهای بعدی 89
نشانه های مشکلات دلبستگی 90
اضطراب جدایی 90
علل دلبستگی توام با ایمنی و مضطربانه 91
دلبستگی و آسیب شناسی روانی 92
استرس و مقابله با آن 93
نظریه اختلال دلبستگی 94
اختلالات وابستگی 95
طبقه بندی دلبستگی در راهنمای تشخیص ICD 95
تعریف سلامت روان 96
رویکردهای مختلف سلامت روان
رویکرد زیستی نگری 100
رویکرد تحلیل روانی 100
رویکرد رفتار گرایی 100
رویکرد انسان گرایی 101
رویکرد بوم شناسی 102
نظریه گلدشتاین 102
رویکرد هستیگرایی 103
رویکرد شناختی 103
نظریه یونگ 104
نظریه اریکسون 104
تاریخچه بهداشت روان 105
اهمیت موضوع بهداشت روانی 106
اصول بهداشت روانی 106
خصوصیات افراد سالم 107
مدرسه و سلامت روانی 107
بهداشت روانی و اهمیت پیشگیری اولیه در مدارس 108
تعریف پیشرفت تحصیلی 109
پیشینه پژوهش
دلبستگی و سلامت 110
دلبستگی و هویت 114
هویت و سلامت روان 117
هویت و پیشرفت تحصیلی 120
دلبستگی و پیشرفت تحصیلی 120
جمع بندی 122
فصل سوم : روش پژوهش
طرح تحقیق 125
جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری 125
روش اجرای تحقیق 126
ابزارهای جمع آوری دادهها
پرسشنامه سبک هویت برزونسکی 127
روایی و پایایی پرسشنامه سبک هویت 128
پرسشنامه سبک دلبستگی کولینز و رید 129
روایی و پایایی پرسشنامه سبک دلبستگی 130
پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ 131
روایی و پایایی پرسشنامه سلامت عمومی 132
روش های آمار توصیفی و استنباطی 133
فصل چهارم: یافته های پژوهش
مقدمه 135
توصیف داده ها 136
تحلیل داده ها
فرضیه 1: بین سبک های هویت و سلامت روان دانش آموزان رابطه وجود دارد 138
فرضیه 2: بین سبک های هویت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد 142
فرضیه 3: بین سبک های دلبستگی و سلامت روان دانش آموزان رابطه وجود دارد 145
فرضیه 4: بین سبک های دلبستگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد 149
فرضیه 5: بین سبک های هویت و سبک های دلبستگی دانش آموزان رابطه وجود دارد 150
خلاصه نتایج . 152
فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری
بحث و نتیجه گیری 155
محدودیت های پژوهش 164
پیشنهادهای پژوهشی 164
منابع فارسی 166
منابع لاتین 171
فهرست جداول
شماره جدول عنوان شماره صفحه
1-4 شاخصهای توصیفی نمرات سلامت روان و خرده مقیاسهای آن 136
2-4 شاخصهای توصیفی نمرات سبک های دلبستگی 137
3-4 شاخصهای توصیفی نمرات سبک های هویت 137
4-4 شاخصهای توصیفی نمرات پیشرفت تحصیلی 138
5-4 نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک های هویت و سلامت روان 139
6-4 خلاصه نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی سلامت روان 140
7-4 ضرایب رگرسیون 141
8-4 نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک های هویت و پیشرفت تحصیلی 142
9-4 خلاصه نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی پیشرفت تحصیلی 144
10-4 ضرایب رگرسیون 144
11-4 نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبک های دلبستگی و سلامت روان 145
12-4 خلاصه نتایج معنی داری مدل رگرسیون برای پیش بینی سلامت روان 147
13-4 ضرایب رگرسیون 149
14-4 نتایج ضرایب همبستگی برای رابطه سبکهای دلبستگی با پیشرفت تحصیلی .. 150
15-4 خلاصه ماتریس ضرایب همبستگی بین سبکهای دلبستگی باسبکهای هویت. 151
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 275 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 118 |
شناختشناسی حوزهای از فلسفه است که به بررسی ماهیت دانش پرداخته و چگونگی قضاوت و ارزیابی یافتههای علمی را مورد مطالعه قرار میدهد. در پژوهش حاضر نقش واسطهای باورهای شناختشناسی بر الگوهای ارتباطی و انگیزش پیشرفت مورد بررسی قرار گرفت. در این پژوهش از پرسشنامه 63 گویهای شومر برای باورهای شناختشناسی، (1990)، پرسشنامه مکللند (1973) برای انگیزش پیشرفت و پرسشنامه فیتزپاتریک و ریچی (1997) برای الگوهای ارتباطی خانواده استفاده گردید. آزمودنیهای این پژوهش شامل 400 دانشجوی رشته علوم انسانی و فنی مهندسی دانشگاه شیراز بودند که به شیوه خوشهای تصادفی انتخاب گردیدند. نتایج بدست آمده بر اساس روش آماری بارون و کنی (1986) حاکی از آن بود که الگوی گفتوشنود تأثیر معناداری بر باورهای شناختشناسی دانشجویان داشت و نیز الگوی گفتوشنود پیشبینیکننده مثبت و معناداری برای انگیزش پیشرفت بود. در نتیجه نقش واسطهای باورهای شناختشناسی در رابطه الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت از طریق الگوی گفتوشنود مورد تأیید قرار گرفت.
واژه های کلیدی: الگوهای ارتباطی خانواده، باورهای شناختشناسی، انگیزش پیشرفت تحصیلی.
فهرست مطالب
فصل اول : مقدمه
1-1-هدف از تحقیق 11
1-2-بیان مسأله 11
1-3-ضرورت و اهمیت تحقیق12
فصل دوم: مروری بر تحقیقات پیشین
2-1-مقدمه 15
2-2-تاریخچه و مبانی نظری15
2-2-1-مدلهای شناختشناسی17
2-2-1-1-مدل شناختشناسی پری، بلنگی و ماگلدا17
2-2-1-2-مدل شناختشناسی کینگ و کیچنر21
2-2-1-3-مدل شناختشناسی شومر23
2-2-2-تاریخچه الگوهای ارتباطات خانواده26
2-2-2-1-ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده29
2-2-2-1-1-جهتگیری گفت و شنود31
2-2-2-1-2-جهتگیری همنوایی31
2-2-2-2-انواع الگوهای ارتباطات خانواده32
2-2-2-2-1خانوادههای توافقکننده33
2-2-2-2-2-خانوادههای کثرتگرا34
2-2-2-2-3-خانوادههای حفظکننده34
2-2-2-3-4-خانوادههای به حال خود واگذاشته35
2-2-3-نظریه انگیزش36
2-3-مروری بر تحقیقات پیشین38
2-3-1-مروری بر تحقیقات پیشین در زمینه رابطه باورهای شناختشناسی و انگیزش38
2-3-2-مروری بر تحقیقات پیشین در زمینه رابطه الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش42
2-3-3 مروری برتحقیقات پیشین در زمینه رابطه الگوهای ارتباطی خانواده و باورهای شناختشناسی44
2-4-سؤالات تحقیق 47
2-4-1-سؤال اصلی تحقیق47
2-4-2-سؤالات فرعی تحقیق47
2-5-تعاریف عملیاتی متغیرهای پژوهش47
2-5-1-تعریف باورهای شناخت شناسی 47
2-5-2-تعریف الگوهای ارتباطی خانواده 47
2-5-3-تعریف انگیزه پیشرفت48
فصل سوم: روش تحقیق
3-1-مقدمه 50
3-2-جامعه و نمونه آماری 50
3-3-ابزارهای پژوهش 51
3-3-1-مقیاس باورهای شناختشناسی 51
3-3-2-مقیاس انگیزه پیشرفت ادواردز 54
3-3-3-مقیاس الگوهای ارتباطی خانواده 55
3-4-روش جمع آوری اطلاعات57
3-5-روشهای تجزیه و تحلیل اطلاعات57
فصل چهارم: یافته های پژوهش
4-1-مقدمه 59
4-2-یافته های توصیفی متغیرهای پژوهش59
4-3-ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش60
4-4- مقایسه عملکرد آزمودنیها در متغیرهای پژوهش برحسب
رشته های تحصیلی علوم انسانی و فنی مهندسی60
4-5-یافته های تحلیل مسیر61
4-5-1-پیشبینی انگیزش پیشرفت بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده62
4-5-2-پیشبینی انگیزش پیشرفت بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده62
4-5-3-پیشبینی ابعاد باورهای شناختشناسی بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده63
4-5-4-پیشبینی انگیزش پیشرفت بر اساس باورهای شناختشناسی با کنترل الگوهای ارتباطی خانواده 64
فصل پنجم : بحث و تفسیر نتایج
5-1-مقدمه 68
5-2-تفسیر نتایج سؤالات تحقیق68
5-2-1-پیشبینی انگیزش پیشرفت تحصیلی توسط باورهای شناختشناسی69
5-2-2-پیشبینی انگیزش پیشرفت بر اساس ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده72
5-2-3-پیشبینی باورهای شناختشناسی توسط ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده73
5-2-4-پیشبینی انگیزش پیشرفت تحصیلی توسط ابعاد الگوهای ارتباطی خانواده با واسطه گری باورهای شناختشناسی 77
5-3-کاربردهای نظری و عملی پژوهش 81
5-4-پیشنهادات پژوهش83
5-5-محدودیتهای پژوهش83
منابع و مآخذ 84
پیوستها 97
فهرست جداول
جدول شماره 3-1- دوازده طبقهی پرسشنامه شومر54
جدول شماره 4-1-یافتههای توصیفی متغیرهای پژوهش59
جدول شماره 4-2- ماتریس همبستگی متغیرهای پژوهش60
جدول شماره 4-3-مقایسه آزمودنیهای رشتههای علوم انسانی و فنی مهندسی در متغیرهای پژوهش61
جدول شماره 4-4-میزان پیشبینی انگیزش پیشرفت بر اساس باورهای شناختشناسی62
جدول شماره 4-5- میزان پیشبینی انگیزش پیشرفت بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده 62
جدول شماره 4-6-میزان پیشبینی ابعاد باورهای شناختشناسی بر اساس الگوهای ارتباطی خانواده 63
جدول شماره4-7- میزان پیشبینی انگیزش پیشرفت بر اساس باورهای شناختشناسی با کنترل الگوهای ارتباطی خانواده 64
فهرست شکلها
شکل 1-1- مدل باورهای معرفتشناختی شومر(1990، 19985
شکل 1-2- رابطه مفهومی بین متغیرهای مورد پژوهش12
شکل 2-1- انواع چهارگانه الگوهای ارتباطات خانواده28
شکل 2-2- رابطه فرضی بین باورهای معرفتشناختی و انگیزش41
شکل 4-1- مدل نهایی واسطهگری باورهای شناختی بین الگوهای ارتباطی خانواده و انگیزش پیشرفت 66
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 257 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 87 |
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه بین سبک های اسنادی، عزت نفس و پیشرفت تحصیلی در دانش آموزان دبیرستانی انجام شده است. جامعه آماری کلیه دانش آموزان دختر دبیرستانی شهر رودان 420 نفر با حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان برابر با 120 نفر بودند و از روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای استفاده شد. گروه نمونه با پرسشنامه های سبک های اسنادی و عزت نفس کوپر اسمیت مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای پیشرفت تحصیلی معدل سال تحصیلی 92 – 91 منظور شد. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از آمارهای توصیفی نظیر فراوانی، درصد تراکمی، و همبستگی پیرسون و آمار استنباطی نظیر رگرسیون چند متغیری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج به دست آمده در سطح معنی داری 05/0 به این شرح است: بین سبک اسناد درونی - بیرونی و پیشرفت تحصیلی همبستگی (55/0) وجود دارد. بین سبک اسناد پایدار- ناپایدار و پیشرفت تحصیلی همبستگی (61/0) وجود دارد. بین سبک اسناد کلی- اختصاصی و پیشرفت تحصیلی گرچه همبستگی بسیار ضعیف (17/0) ولی معنی داری وجود دارد. بین سبک اسناد درونی - بیرونی و عزت نفس همبستگی (47/0) وجود دارد. بین سبک اسناد پایدار- ناپایدار و عزت نفس رابطه گرچه همبستگی منفی ضععیف (23/0- ) ولی معنی داری وجود دارد. بین سبک اسناد کلی- اختصاصی و عزت نفس همبستگی منفی (34/0- ) وجود دارد. هم چنین نتایج بدست آمده از سبک های اسنادی به عنوان متغیر پیش بین پیشرفت تحصیلی، نشان دهنده مدل مناسبی می باشد. این مدل 10% از تغییرات مربوط به نمرات پیشرفت تحصیلی را تبیین می کند و نتایج بدست آمده از سبک های اسنادی به عنوان متغیر پیش بین عزت نفس، نشان دهنده مدل خوبی بوده است. این مدل 48% از تغییرات مربوط به نمرات عزت نفس را تبیین می کند که نشان از خوب بودن دارد.
کلید واژه ها: سبک اسنادی، عزت نفس، پیشرفت تحصیلی، دانش آموزان.
فهرست مطالب
چکیده 1
فصل اول: طرح پژوهش
مقدمه2
بیان مسأله3
اهمیت و ضرورت تحقیق4
اهداف تحقیق5
هدف کلی5
اهداف جزئی6
سؤال های پژوهش7
فرضیههای پژوهش7
تعریف مفهومی و عملیاتی واژهها7
سبک های اسنادی7
پیشرفت تحصیلی8
عزت نفس8
تعریف عملیاتی8
سبک های اسنادی8
موقعیت اسنادی9
پیشرفت تحصیلی9
عزت نفس9
فصل دوم: پیشینه پژوهش
مقدمه11
نظریه اسناد11
نظریه انتساب13
انتساب ها برای توجیه پیامدها14
ابعاد علیتی انتساب ها15
عزت نفس18
نشانههای جسمی و رفتاری ضعف عزت نفس19
ابعاد مختلف عزت نفس20
انواع عزت نفس20
شیوه های افزایش عزت نفس احساسی – عاطفی21
شیوه های افزایش عزت نفس روحی – معنوی21
عوامل مؤثر در ایجاد عزت نفس22
عزت نفس از دیدگاه قرآن، احادیث و دانشمندان اسلامی23
نقش والدین در شکل گیری عزت نفس23
نقش عوامل دیگر در تقویت عزت نفس25
پیشرفت تحصیلی26
عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان27
تاکید بر رشد عقلانی28
جو عاطفی مدرسه28
پیش فرض های معلمان در مورد شاگردان28
نگرش معلم28
عقب ماندگی آموخته شده29
اثرات پیشرفتتحصیلی29
نقش عزت نفس در پیشرفت تحصیلی30
عزت نفس = پدر، مادر، معلم33
نقش عملکرد تحصیلی در عزت نفس33
یافته های پژوهشی داخل و خارج از کشور34
الف- پژوهش های انجام شده در خارج از کشور34
ب- پژوهش های انجام شده در داخل کشور35
فصل سوم: روش پژوهش
روش پژوهش39
جامعه و نمونه آماری، و روش نمونهگیری39
ابزار اندازه گیری39
1. پرسشنامه سبک های اسنادی (ASQ)39
روش نمره گذاری39
پایایی و روایی40
2- پرسشنامه عزت نفس کوپر – اسمیت40
مؤلفههای عزت نفس عبارتند از:40
روش اجرای پژوهش41
روشها و ابزار تجزیه و تحلیل دادهها41
فصل چهارم: یافته های پژوهش
مقدمه43
فصل پنجم56
مقدمه57
نتیجهگیری57
محدودیت های پژوهش62
پیشنهادهای تحقیق62
الف- پیشنهادهای کاربردی62
ب- پیشنهادهای پژوهشی62
منابع64
پیوست ها69
فهرست جداول
جدول شماره (4-1): فراوانی و درصد گروه نمونه بر حسب پایه تحصیلی43
جدول شماره (4-2): میانگین و انحراف معیار نمره های گروه نمونه برحسب عزت نفس، پیشرفت تحصیلی و سبکهای اسنادی44
جدول شماره (4-3): همبستگی بین سبک اسنادی درونی- بیرونی با پیشرفت تحصیلی و عزت نفس45
جدول شماره (4-6): همبستگی بین سبک اسنادی درونی- بیرونی با عزت نفس و پیشرفت تحصیلی46
جدول شماره (4-4): همبستگی بین سبک اسنادی پایدار و ناپایدار با پیشرفت تحصیلی و عزت نفس47
جدول شماره (4-7): همبستگی بین سبک اسنادی پایدار و ناپایدار با عزت نفس و پیشرفت تحصیلی48
جدول شماره (4-5): همبستگی بین سبک اسنادی کلی- اختصاصی با پیشرفت تحصیلی و عزت نفس49
جدول شماره (4-8): همبستگی بین سبک اسنادی کلی - اختصاصی با عزت نفس و پیشرفت تحصیلی49
جدول شماره (4-9) : توان تبیین مدل پیش بینی پیشرفت تحصیلی52
جدول شماره (4-10): تحلیل واریانس برای مدل پیشرفت تحصیلی52
جدول شماره (4-11): ضرایب رگرسیونی استاندارد شده و استاندارد نشده متغیرهایی که در مدل وارد شدند53
جدول شماره (4-12): توان تبیین مدل پیش بینی عزت نفس54
جدول شماره (4-13): تحلیل واریانس برای مدل عزت نفس55
جدول شماره (4-14): ضرایب رگرسیونی استاندارد شده و استاندارد نشده متغیرهایی که در مدل وارد شدند55
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 18 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 25 |
*مقاله درباره ارزشیابی و تأثیر آن بر پیشرفت تحصیلی*
مقدمه :
پیشرفت تحصیلی یکی از متغیرهای اصلی آموزش و پروش است ولی میتوان از آن به عنوان شاخص عمده سنجش کیفیت آموزش و پرورش یاد کرد . معمولاً پیشرفت تحصیلی بر اساس نتایج آزمون ها مورد سنجش قرار می گیرد و نمراتی که دانش آموزان در دروس مختلف کسب می نمایند نشانی از میزان پیشرفت تحصیلی آنان تلقی می کنند .
یک مرحله از طراحی آموزش ، تعیین نظام ارزشیابی است . ارزشیابی صحیح اطلاعاتی از قبیل نقاط قوت و ضعف موجود در طرح ، صحت و دقت نحوه ارزشیابی و میزان آمادگی شاگردان برای قبول آموزشهای بعدی را در اختیار معلم قرار می دهد .
نتایج ارزشیابی تشخیص و مقایسه آن با ارزشیابی پایان تدریس می تواند معیار موثری باشد زیرا تا اطلاعات بدست آمده ، از ارزش و اعتبار بیشتری برخوردار شود . نتیجه ارزشیابی و سنجش میزان یادگیری شاگردان می تواند نمایانگر موفقیت یا عدم موفقیت برنامه آموزشی باشد . اگر نتایج ارزشیابی چندان رضایت بخش نباشد می تواند دلایل زیر را برای توجیه آن بکار برد .
1-بیان نشدن هدف آموزش به طور صریح و روشن .
2-خوب نبودن کیفیت محتوا
3-عدم تناسب روش تدریس با هدف تدریس
4-فراهم نشدن شرایط لازم برای یادگیری
5-ناتوانی دانش آموزان به دلایل مختلف (وجود مشکلات شخصی)
6-عدم تناسب نحوه ارزشیابی با هدف به این صورت که سئوالها گنگ بیان شده باشند یا آنقدر طولانی باشند که تمام وقت شاگرد برای خواندن متن صرف شود یا سوالات متناسب با زمان پاسخگویی نباشند .
بهرحال معلم باید از تجارب حاصل از طرح و برنامه برای طراحی بعدی و پیشبرد هدفهای آموزشی استفاده کند . در واقع ارزشیابی جهت اصلاح مستمر برنامه است که میتواند معلم را نسبت به فعالیت های رو به رشد خود امیدوار سازد .
متاسفانه وقتی سخن از امتحان به میان می آید نوعی غرور در شخصیت معلم و نگرانی و اضطراب در چهره شاگردان بوضوح مشاهده می شود . مفاهیم مختلف ارزشیابی برای شاگردان همراه با تدریس است زیرا در آنها معنای شکست یا موفقیت را تداعی می کند . معلم همواره از امتحان به عنوان یک ابزار قدرت استفاده می کند و با ایجاد زمینه های نامطلوب آموزشی نوعی وحشت از امتحان ایجاد می کند در حالیکه امتحان مشخص می سازد که معلم و فراگیر تا چه حدی به هدفهای آموزشی نایل شده اند .
امتحان و ارزشیابی اگر به صورت صحیح و علمی انجام گیرد امکان دستیابی به هدفهای بسیاری را فراهم می کند که مهمترین آنها عبارتند از :
1-کشف نقط قوت و ضعف دانش آموزان در هر یک از زمینه های یادگیری به منظور برنامه ریزی برای اصلاح نارسایی ها .
2-ایجاد انگیزه و رغبت در دانش آموزان در جهت یادگیری و مطالعه صحیح .
3-کشف نقاط مثبت و منفی روش تدریس معلم و کوشش برای اصلاح کیفیت .
4-بررسی نارسائی های احتمالی برنامه درسی به منظور ارائه پیشنهاد به مسئولان برنامه ریزی .
5-تعیین نمره دانش آموز به منظور
الف : پیش بینی امکانات آموزش جبرانی برای دانش آموزان ضعیف
ب : پیش بینی امکانات آموزش جبرانی فشرده برای دانش آموزان قوی
تهیه بانک سوالات استاندارد :
برای اینکه اشکالات و محدودیت های موجود در سوالهای امتحانی ریاضی متوسطه مشخص شود باید بررسی در روی سئوالات امتحانی سالهای مختلف به عمل آمد نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که اولاً بسیاری از طراحان سوالهای امتحانی به جنبه ای سطحی یادگیری توجه دارند و گنجاندن مطالب اساسی در سوالهای امتحانی غفلت می ورزند . ثانیاً بین سوالهای طرح شده در استانهای مختلف کشور موازین مورد ارزشیابی تفاوت فراوانی وجود دارد بطوریکه نمی توان گفت ارزشیابی در مناطق کشور یکسان است . بانک سوالات می تواند به عنوان یک وسیله یا ابزار آموزشی و ارزشیابی مورد استفاده معلمان قرار گیرد . بانک سوالات می تواند شامل سوالاتی با سطح دشواری آسان ، متوسط و دشوار باشد که با یک علامت خاص معرفی شود . سئوالاتی که اکثریت دانش آموزان پاسخ دهند جزء سوالاتآسان و سئوالاتی بین 40 تا 70% دانش آموزان پاسخ دهند سئوالات متوسط و سوالاتی که کمتر از 40% پاسخ دهند سوالات دشوار نام برده شود با استفاده از دبیران مجرب و کارآزموده که تدریس درس خاصی را به عهده داشته باشند و به صورت یک کار گروهی بانک سوالات را تهیه و در اختیار معلمین قرار دهند . هر معلم بسته به نوع ارزشیابی که مایل است در فصلی خاص انجام دهد سئوالات را آسان را متوسط و را دشوار انتخاب کند و در تهیه سوالات از آسان به دشوار تنظیم شود .
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 539 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 107 |
هدف این مطالعه بررسی رابطه بین پیوند با مدرسه و حمایت تحصیلی در دانش آموزان مقطع راهنمایی و متوسطه بود. این پژوهش از نظر موضوع در حوزه تحقیقات آموزش و پرورش قرارمی گیرد. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روش تحقیق از نوع توصیفی -پیمایشی است.جامعه آماری پژوهش حاضر شامل کلیه دانش آموزان مقطع راهنمایی و دبیرستان دخترانه است.
برای بدست آوردن حجم نمونه در این تحقیق از فرمول کوکران استفاده شده است ، و حجم نمونه 160 نفر تعیین شد. در این تحقیق از پرسشنامه استفاده شده است: پرسشنامه پیوند با مدرسه و پرسشنامه حمایت تحصیلی. اعتبار محتوای این پرسشنامه توسط استاد راهنما و تعدادی از مدیران مدارس شهر مورد تأیید قرار گرفته است و از اعتبار لازم برخوردار می باشد. دراین پژوهش جهت بررسی داده های آماری از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج به دست آمده از آزمون ها نشان میدهد حمایت تحصیلی دانش آموزان توانایی پیش بینی متغیر پیوند با مدرسه و همه مؤلفه های آن را دارا می باشد. در نتیجه فرضیه اصلی تحقیق عبارتست از: بین پیوند با مدرسه و حمایت تحصیلی دانش آموزان رابطه معنی دار وجود دارد ، که مورد تایید قرار می گیرد.
فهرست مطالب
فصل اول کلیات پژوهش
1-1- مقدمه. 2
1-2- بیان مسئله. 3
1-3- اهمیت و ضرورت پژوهش.... 4
1-4- اهداف پژوهش.... 5
1-4-1- هدف اصلی.. 5
1-4-2- اهداف فرعی.. 5
1-5- سوالات پژوهش.... 5
1-5-1- سوال اصلی.. 5
1-5-2- سوالات فرعی.. 6
1-6- فرضیات پژوهش.... 6
1-7- قلمرو پژوهش.... 6
1-7-1- قلمرو موضوعی.. 6
1-7-2- قلمرو زمانی.. 6
1-7-3- قلمرو مکانی.. 6
1-8- تعریف اصطلاحات پژوهش.... 6
فصل دوم ادبیات پژوهش
2-1- مقدمه. 11
2-2- پیوند با مدرسه. 11
2-2-1- تعریف مدرسه. 11
2-2-2- اهمیت بررسی پیوند با مدرسه. 11
2-2-3- تعاریف پیوند با مدرسه. 13
2-2-4- تئوری های پیوند با مدرسه. 13
2-2-4-1- تئوری کنترل اجتماعی.. 13
2-2-4-2- تئوری خود کنترلی.. 32
2-2-4-3- مدل رشد اجتماعی.. 39
2-2-5- سبک های پیوند با مدرسه. 41
2-2-6- نقش خانواده در پیوند با مدرسه. 43
2-3- حمایت تحصیلی.. 46
2-3-1- تعاریف... 46
2-3-2- نظریات حمایت تحصیلی.. 46
2-3-3- شخصیت معلم ویژگی های معلم و فشارهای روانی معلم.. 47
2-3-4- امنیت عاطفی معلم.. 48
2-3-5- نگرش های معلم.. 49
2-3-6- سبک های معلم.. 50
2-3-7- ارزش صحبت کردن معلم.. 51
2-3-8- فشارهای روانی معلم.. 52
2-3-9- نفش خانواده در حمایت تحصیلی فرزندان.. 53
2-4- پیشینه تحقیق.. 58
2-4-1- پژوهش های خارجی.. 58
2-4-2- پژوهش های داخلی.. 58
فصل سوم روش شناسی تحقیق
3-1- مقدمه. 65
3-2- روش پژوهش.... 65
3-3 جامعه آماری.. 66
3-4- نمونه آماری.. 66
3-5- ابزار جمع آوری اطلاعات... 67
3-6- روایی و پایایی پرسشنامه. 68
3-6-1- تعیین اعتبار( روایی)پرسشنامه. 68
3-6-2- تعیین پایایی( قابلیت اعتماد)پرسشنامه. 68
3-7- تجزیه و تحلیل آماری.. 70
فصل چهارمتجزیه و تحلیل یافته های پژوهش
4-1- یافتههای توصیفی پیرامون نمونه تحقیق.. 72
4-2- تحلیل توصیفی و استنباطی فرضیه های تحقیق.. 74
فصل پنجم ارائه نتایج و پیشنهادات تحقیق
5-1- مقدمه. 86
5-2- نتایج توصیفی.. 86
5-3- نتایج استنباطی ( نقد و بررسی فرضیات)86
5-3-1- فرضیه های فرعی.. 87
5-4- پیشنهادات... 88
5-4-1- پیشنهادات برای سازمان :88
5-4-2- پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 90
5-5- محدودیت های پژوهش.... 90
منابع.. 91
منابع فارسی.. 91
منابع لاتین.. 91
فهرست اشکال
شکل 4-1: نمونه تحقیق براساس مقطع تحصیلی.. 72
شکل 4-2: نمونه تحقیق براساس شغل پدر73
شکل4-3: بررسی نمونه به تفکیک شغل مادر74
فهرست جداول
جدول 4-1: نمونه تحقیق به تفکیک مقطع تحصیلی.. 72
جدول 4-2: نمونه تحقیق به تفکیک شغل پدر73
جدول 4-3: نمونه تحقیق به تفکیک شغل مادر73
جدول 4-4 میانگین و انحراف معیار متغیرهای پژوهش.... 74
جدول 4-5ماتریسهای همبستگی متغیرهای پژوهش.... 75
جدول 4-6 خلاصه رگرسیون پیشبینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی.. 76
جدول 4-7 میانگین و انحراف معیار متغیرهای پژوهش.... 76
جدول 4-8ماتریسهای همبستگی متغیرهای پژوهش.... 77
جدول 4-9خلاصه رگرسیون پیشبینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی معلم.. 78
جدول 4-10 میانگین و انحراف معیار متغیرهای پژوهش.... 78
جدول 4-11ماتریسهای همبستگی متغیرهای پژوهش.... 79
جدول 4-12خلاصه رگرسیون پیشبینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی پدر80
جدول 4-13 میانگین و انحراف معیار متغیرهای پژوهش.... 80
جدول 4-14ماتریسهای همبستگی متغیرهای پژوهش.... 81
جدول 4-15خلاصه رگرسیون پیشبینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی مادر82
جدول 4-17ماتریسهای همبستگی متغیرهای پژوهش.... 83
جدول 4-18خلاصه رگرسیون پیشبینی پیوند با مدرسه و مؤلفه های آن براساس متغیر حمایت تحصیلی همسالان.. 84
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 284 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 172 |
خانواده اولین پایه گذار شخصیت و ارزش های فکری است که نقش مهمی در تعیین سرنوشت و سبک زندگی آینده فرد دارد. در این میان حفظ ارتباط مثبت بین والدین و فرزندان باعث انگیزه آنان نسبت به موفقیت تحصیلی می شود.نتایج این پژوهش نشان داد پیشرفت تحصیلی با سبک فرزندپروری مقتدرانه رابطه مثبت معنی دار و با سبک های فرزندپروری سهل گیر و مستبدانه رابطه منفی و معنی داری دارد. نهایتا با استفاده از تحلیل داده ها گام به گام مشخص شد که شیوه تربیتی مقتدرانه پیش بینی کننده قوی برای متغیر پیشرفت تحصیلی است. بنابراین از آنجایی که شیوه تربیتی والدین در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان اهمیت بسزایی دارد لذا آموزش والدین درباره شیوه های تربیتی نوجوانان می تواند باعث موفقیت تحصیلی آنان در تحصیل شود.
جامعه آماری در این پژوهش شامل کلیه والدین و دانش آموزان مقطع دبیرستان می باشد.حجم نمونه این پژوهش را با استفاده از روش تصادفی 100 نفر انتخاب نمودیم.
در این پژوهش از روش توصیفی و با استفاده از پرسشنامه برای بررسی مولفه های هریک از متغیرها استفاده شده است. نتایج بدست آمده از این پژوهش آموزش وآگاهی اولیاء در این زمینه ضروری است به اولیا باید شیوه های درست برخورد با فرزندان آموزش داده شود برنقش آگاهی وسواد در تربیت فرزندان تاکید شود
فهرست مطالب
فصل اول:کلیات پژوهش
مقدمه. 3
بیان مسئله. 4
اهمیت و ضرورت پژوهش.... 5
اهداف پژوهش.... 7
فرضیه های پژوهش.... 7
متغیرهای پژوهش:7
تعاریف متغیرها:8
تعریف نظری متغیرها:8
تعریف عملیاتی متغیرها:9
فصل دوم:ادبیات پژوهش
تاریخ آموزش و پرورش... 11
آموزش در جوامع بدوی.. 12
آموزش در قدیمیترین تمدنها13
آموزش در ایران باستان. 13
آموزش در دنیای اسلام. 15
آموزش و پرورش نوین.. 16
آموزش مدرن در ایران. 16
اثرات سیاسی.. 18
تاریخ تحول اداری سازمان آموزش و پرورش ایران. 18
اداره کنونی امور آموزش و پرورش... 20
شورای عالی آموزش و پرورش... 21
نهادهای وابسته به وزارت آموزش و پرورش در حال حاضر. 22
تغییرات مقاطع تحصیلی.. 23
تاریخچه آموزش وپرورش در ایران. 25
سیر تحول تشکیلات آموزش وپرورش... 25
انواع مدارس و مراکز آموزشی موجود:26
تاریخچه سازمان مدارس به سبک جدید در ایران. 26
برخی از وظایف وزارت آموزش و پرورش... 27
شیوه های فرزند پروری.. 31
پژوهش های انجام یافته. 35
تحقیقات انجام گرفته در ایران. 35
تحقیقات انجام گرفته در خارج.. 37
مقالات ترجمه شده. 39
تاثیرات خانواده درآموزش و پرورش... 41
چرا نقش خانواده در آموزش مهم است؟. 42
چه شواهدی دال بر وجود اهمیت نقش مشارکت خانواده ها در آموزش وجود دارد؟. 43
حلقه ی دوستان در محیط آموزش... 44
نقش خانواده در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. 46
تعریف نظری موضوع :47
وضعیت اجتماعی و اقتصادی والدین :52
توجه به تاثیر مشکلات اجتماعی:55
خانواده به عنوان معلم و الگو. 57
خانواده به عنوان کانون محبت و امنیت... 57
نقش خانواده در یادگیری دانش آموزان. 58
نقش والدین در پیشرفت تحصیلی فرزندان. 68
تاثیر عوامل خانوادگی در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. 82
نقش سواد والدین در پیشرفت تحصیلی دانش آموزان. 89
نقش و تأثیر والدین - خصوصاً سواد آنها - بر پیشرفت تحصیلی فرزندان. 95
نقش والدین در موفقیت های تحصیلی ورفتاری فرزندان. 99
عوامل موثر در ترک تحصیل دانش آموزان. 103
سیستم آموزشی غلط و محافظه کارانه خانواده و مدرسه. 109
فصل سوم:روش پژوهش
مقدمه. 117
روش پژوهش.... 118
جامعه آماری.. 119
حجم نمونه و نمونه گیری.. 119
نحوه گردآوری داده ها120
ابزار اندازه گیری پژوهش.... 120
روایی و پایایی پرسشنامه. 122
فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده های پژوهش
روش های تحلیل داده ها125
روش های تحلیل داده ها125
یافته ها125
بررسی تفاوت پیشرفت تحصیلی با توجه به متغیرهای مولفه خانواده. 129
فصل پنجم : نتیجه گیری
بحث ونتیجه گیری.. 140
محدودیت های تحقیق.. 142
پیشنهادات... 143
منابع:145
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 44 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 22 |
حال با توجه به این مطالب به نظر میرسد به منظور در گیر کردن و ادامه شرکت دانش آموزان در فرایند یادگیری و فراگیری هر چه بیشتر مطالب توسط آنها ، فهم ترجیحات، سبک یادگیری و سبک شناختی هر یک از آنها بسیار مؤثر است.بنابر این سازگار کردن روشهای آموزشی دانش آموزان با سبک های یادگیری آنها بسیار سودمند است. این امر مستلزم این است که در ابتدا سبک ها ی یادگیری آنها را شناسایی کنیم. هدف اصلی این پژوهش نیز شناسایی نقش رویکردهای یادگیری در میزان اثربخشی روش یادگیری مشارکتی در درس ریاضی است.
فهرست مطالب
فصل اولکلیات.. 1
مقدمه.. 2
بیان مساله.. 3
فرضیه های پژوهش.. 4
سوالات تحقیق.. 4
مراحل اجرای طرح.. 5
فصل دومادبیات تحقیق.. 6
نظریه اندیشمندان.. 7
تحقیقات انجام شده مرتبط با موضوع.. 12
منابع 16
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 232 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 52 |
فصل اول: طرح تحقیق
مقدمه
بیان مسئله
اهمیت و ضرورت مسئله
اهداف
سؤالات و فرضیهها
متغیرها و تعاریف عملیاتی
مقدمه:
یکی از مهمترین صفات بشری برای رسیدن به هدفهایی که انسان در پیش دارد عزت نفس است برخورداری از اراده و اعتماد به نفس قوی، قدرت تصمیمگیری و ابتکار، خلاقیت، سلامت فکر و بهداشت روانی ارتباط مستقیمی با میزان عزت نفس و احساس خود ارزشمندی دارد.
منظور از عزت نفس، احساس و تصوری است که فرد به مرور زمان نسبت به خویشتن در ذهن میپروراند. به عبارت سادهتر، عزت نفس یعنی، ارزیابی فرد از خودش، حال این برداشت و ارزیابی میتواند مثبت و خوشایند باشد، یا منفی و ناخوشایند.
کودکانی که از عزت نفس بالایی برخوردارند، معمولاً احساس خوبی نسبت به خود دارند و بهتر میتوانند اختلافات خود را با سایر کودکان حل کنند و در مقابله با مشکلات، ناملایمات و ناکامیها مقاومترند این کودکان اغلب خندهرو و خوشبین، منطقی و دارای خودپنداری مثبت هستند و از زندگیشان لذت میبرند. برعکس، کودکانی که دارای عزت نفس پائینی هستند، اغلب در مواجهه با مشکلات و سختیها دچار اضطراب فراوان و ناکامی میشوند. این گروه از کودکان معمولاً در حل تعارضات و اختلافات موجود با سایر هم سن و سالانشان مشکل دارند آنها دائم با افکار انتقادی از خویشتن، موجب اذیت و آزار خود میشوند(سلحشور، 1379).
برای اینکه کودکان و نوجوانان بتوانند از حداکثر ظرفیت ذهنی و توانمندیهای بالقوهی فرد برخوردار شوند میبایست از نگرش مثبت نسبت به فرد و محیط اطراف و انگیزهای غنی برای تلاش و کوشش بهرهمند شوند بیشک نوجوانانی که دارای عزت نفس قابل توجهی هستند، نسبت به همسالان خود در شرایط مشابه، پیشرفت تحصیلی و کارآیی بیشتری از خود نشان میدهند و نیز از بارزترین ویژگیهای صاحبان تفکر واگرا و افراد خلاق، داشتن اعتماد به نفس و عزت نفس بالاست.
لذا پرورش عزت نفس در کودکان و نوجوانان از مهمترین وظایف اولیاء و مربیان میباشد که در این ارتباط بیشترین نقش برعهدهی الگوهای رفتاری است(افروز، 1373).
موفقیتهای تحصیلی و شکستهای تحصیلی فرد در مدرسه و مسائل مربوط به تحصیل متقابلاً بر عزت نفس و عزت نفس بر تحصیل تأثیر میگذارند که میزان تأثیر آن از جامعهای به جامعه دیگر فرق میکند. در تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مقطع دبیرستان در شهرستان بیجار در سال تحصیلی 87-86 میپردازند.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 339 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 150 |
تاثیر تغذیه بر پیشرفت تحصیلی
چکیده
یکی از مواردی که همواره توجه روانشناسان، محققان و دانشمندان را به خود جلب می کند تاثیر تغذیه صحیح و درست بر انواع کارکردهای روانی می باشد.در تحقیق حاضر سوال زیر مورد بررسی قرار گرفت:
آیا تغذیه بر یادگیری و پیشرفت تحصیلی تاثیر دارد یا خیر؟
با توجه به شواهد و قراینی که در بیان کلی مسئله مطرح گردید، فرض زیر را مطرح کردیم
تغذیه بر یادگیری دانش آموزان تاثیر مستقیم دارد.
پژوهش حاضر برای بررسی میزان تاثیر تغذیه بر یادگیری، از بین دانش آموزان مقطع پنجم ابتدایی مدرسه رازی شهرستان رباط کریم ، تعدادی را به طور تصادفی انتخاب نمودیم و روی آنها پژوهشی را انجام دادیم . در این تحقیق از معدل پایان ترم دانش آموزان انتخاب شده برای بررسی هدف این تحقیق استفاده شده است.
تجزیه و تحلیل یافته ها نشان می دهد که تفاوت معنا داری بین سطح یادگیری دانش آموزانی که از تغذیه مناسب استفاده کرده اندو دانش آموزانی که از تغذیه مناسب بی بهره بوده اند وجود دارد.همچنین سطح یادگیری در دانش آموزانی که تغذیه شده اند بالاتر ازسطح یادگیری دانش آموزانی است که از تغذیه مناسب استفاده نمی کردند.
فهرست
عنوان صفحه
چکیده...........................................................................................................
فصل اول
مقدمه.............................................................................................................
بیان مسئله........................................................................................................
هدف از اجرای طرح........................................................................................
فرضیه............................................................................................................
تعریف متغیرها.................................................................................................
فصل دوم
مقدمه ............................................................................................................
تاریخچه.........................................................................................................
تعریف تغذیه...................................................................................................
تحولات غذا در طول تاریخ...............................................................................
وعده های غذایی.............................................................................................
انواع غذاهای تولید شده....................................................................................
تعریف صبحانه................................................................................................
تجارت غذا.....................................................................................................
تغذیه و سلامتی...............................................................................................
تحولات اخیر غذا............................................................................................
رابطه غذا و سلامتی..........................................................................................
ارتباط تغذیه با هوش کودکان...........................................................................
تاثیر تغذیه بر نوجوانی......................................................................................
کم خونی و فقر آهن و اثر آن بر قدرت یادگیری................................................
میزان کالری مورد نیاز بدن................................................................................
نقش صبحانه در سلامتی...................................................................................
اختلالات غذا خوردن.......................................................................................
رفتارهای غذایی...............................................................................................
نقش تغذیه در استرس......................................................................................
سوءهاضمه و نفخ............................................................................................
مشکلات نغذیه................................................................................................
ویژگیهای جدید مواد خوراکی..........................................................................
تعریف یادگیری..............................................................................................
یادگیری کلامی..............................................................................................
یادگیری حرکتی.............................................................................................
یادگیری مشاهده ای.........................................................................................
یادگیری اجتنابی..............................................................................................
یادگیری تصادفی.............................................................................................
یادگیری نهفته.................................................................................................
تعریف نظریه یادگیری.....................................................................................
تاریخچه یادگیری............................................................................................
سیر تحولی و رشد یادگیری..............................................................................
نظریات رفتاری...............................................................................................
نظریات شناختی..............................................................................................
نقش و تاثیر یادگیری در زندگی........................................................................
ارتباط یادگیری با سایر علوم.............................................................................
کاربرد های یادگیری.......................................................................................
انواع تکنیک های یادگیری...............................................................................
چرخه یادگیری...............................................................................................
سبک های یادگیری.........................................................................................
دیدگاه های مختلف نسبت به یادگیری...............................................................
رویکرد های آموزشی......................................................................................
اصول یادگیری موءثر.......................................................................................
یادگیری تقویتی..............................................................................................
نقش تغذیه بر یادگیری.....................................................................................
تاثیر صبحانه بر یادگیری..................................................................................
چگونگی تاثیر غذاهای حاوی پروتیین بر یادگیری...............................................
چگونگی تاثیر وضعیت بهداشت و تغذیه ی دانش آموزبر توانایی...........................
تاثیر تغذیه بر یادگیری و حافظه طولانی تر..........................................................
تاثیر مایعات بر یادگیری...................................................................................
تاثیر مشکلات تغذیه بر یادگیری دانش آموزان....................................................
مشکلات تغذیه ای،کم خونی و فقر آهن و تاثیر آن بر قدرت فراگیری...................
کمبود ید و یادگیری دانش آموزان....................................................................
نقش تغذیه مناسب در یادگیری..........................................................................
عوامل تقویت حافظه.........................................................................................
تاثیر تغذیه بر یادگیری دانش آموزان..................................................................
الگوهای فرهنگی غذا.......................................................................................
تاثیر ورزش و تغذیه بر افزایش هوش .................................................................
وظایف برخی سازمانهای جهانی در مورد تغذیه...................................................
تغذیه و سلامت کودکان...................................................................................
تغذیه و رشد شناختی........................................................................................
یادگیری و تغذیه در کودکان............................................................................
یادگیری مبتنی بر مغز.......................................................................................
فصل سوم
جامعه مورد تحقیق...........................................................................................
روش نمونه گیری............................................................................................
معرفی ابزار تحقیق...........................................................................................
نحوه طرح و اجرای آزمون................................................................................
مدل آماری.....................................................................................................
فصل چهارم
محاسبه داده های آماری...................................................................................
بیان فرض تحقیق.............................................................................................
تفسیر نتیجه تحقیق...........................................................................................
فصل پنجم
بحث و نتیجه گیری..........................................................................................
محدودیت ها و پیشنهادات................................................................................
خلاصه تحقیق.................................................................................................
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 5 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 5 |
راهکارهای ایجاد انگیزه در دانش آموزان و تاثیر آن در پیشرفت تحصیلی
راه کارهای ایجاد انگیزه در دانش آموزان و تاثیر آن در پیشرفت تحصیلی
1-طرح مطالب درسی به صورت پرسش های جالب : مطلب یا موضوعی را که می خواهیم کودک و نوجوان یادبگیرد ، به صورت پرسش یا پرسش هایی روشن و جالب که آنها را به فعالیت ذهنی و پویندگی ترغیب نماید ، مطرح کنیم . باید تلاش نمود تا در دانش آموزان احساس نیاز به وجود آید .
2-دانش آموزان در اثر شکست در درسی نسبت به آن نگرش منفی پیدا می کنند باید به آنها کمک کرد تا با کسب موفقیت در درس جدید ، به تصویری مثبت از توانایی خود دست یابند زیرا یادگیری همراه با موفقیت به ایجاد انگیزه منجر می شود .
3-تجربه و تماس مستقیم با مطالب درسی : سعی نمایید تا دانش آموزان آنچه را که می خواهند یادبگیرند با آن تماس پیدا نموده و تجربه مستقیم و عملی داشته باشند .
4-اهداف آموزشی مورد انتظار از دانش آموزان را در آغاز درس برای آنها بازگو نمایید . اهداف باید روشن و متناسب با توانایی دانش آموزان باشد .
5-اجرای نقش : بهتر است در زمینه برخی از موضوعات ازجمله تاریخ ، ادبیات ، دینی و … دانش آموزان را تشویق نماییم تا موضوع مورد نظر را به صورت نمایش در آورند . اجرای نمایش در تفهیم مسائل تربیتی و اخلاقی بسیار مفید و مؤثر می باشد .
...
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 2117 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 100 |
چکیده:
در این پژوهش به بررسی رابطه «هوش هیجانی و عزت نفس با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان پرداخته شده است. هدف های جزئی شامل بررسی رابطه بین هوش هیجانی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، بررسی رابطه بین عزت نفس و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، بررسی رابطه بین مهارت های میان فردی و هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان، بررسی رابطه بین درون فردی و هوش هیجانی با پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می باشد. روش پژوهش بکار برده شده در این پژوهش از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات پیمایشی است که از لحاظ روش اجرا به دلیل بررسی متغیر های پژوهش در یک محیط پژوهشی – توصیفی از نوع همبستگی می باشد. جامعه آماری ما در این پژوهش برای سنجیدن میزان تأثیرات به وجودآمده در متغیرهای یاد شده جامعه آماری بکار گرفته شده 100 نفر مورد نظر ما است. همانند بسیاری از روش های ارزیابی آمادگی، در این پژوهش از ابزار پرسشنامه استفاده شده است و در این زمینه دو پرسشنامه طراحی شده است بر طبق آن در صفحه اول همراه شاخص های آن برای مصاحبه شونده توضیح داده شده است.
کلیدواژه ها: هوش هیجانی، عزت نفس، پیشرفت تحصیلی، مهارت های میان فردی.
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1مقدمه............................................ 2
2-1 بیان مسأله.......................................3
3-1 اهمیت و ضرورت پژوهش...................7
4-1 اهداف پژوهش..............................9
5-1 فرضیه های پژوهش........................10
6-1 تعاریف نظری واژه ها....................11
فصل دوم: ادبیات و پیشینه پژوهش
بخش اول: پیشرفت تحصیلی
1-2 پیشرفت تحصیلی چیست؟...........................................14
2-2 پیشرفت تحصیلی ...................................................17
3-2 عوامل مؤثر در پیشرفت تحصیلی.................................. 18
4-2 روش های اندازهگیری و ارزشیابی از پیشرفت تحصیلی .......20
بخش دوم: هوش هیجانی
5-2 هوش هیجانی چیست؟ ....................................28
بخش سوم: عزت نفس
6-2 عزت نفس چیست ؟ ....................................34
7-2 عزت نفس؛ رمز موفقیت و سلامت...................35
8-2 مولفه های عزت نفس.................................37
9-2 رویکرد اسلام نسبت به عزت نفس ..................39
10-2 ده کلید طلایی عزت نفس..........................41
11-2 وجوه تمایز عزت نفس و اعتماد به نفس..........42
12-2 عزت نفس: واکسن اجتماعی.......................44
13-2 سه گام جهت رسیدن به عزت نفس بهتر..........45
14- 2 مدل پژوهش.........................................56
15-2 پیشینه پژوهش......................................59
1-15-2 پژوهش داخلی....................................59
2-15-2 پژوهش خارجی.................................60
فصل سوم: روش شناسی پژوهش
1-3 مقدمه.......................63
2 – 3 روش تحقیق.............................63
3 – 3 جامعه آماری .......................................63
4 – 3 روش جمع آوری اطلاعات ..........................64
5 – 3 ابزار اندازه گیری ...................64
6-3 روایی و پایایی.........................................65
1-6-3 روائی ( اعتبار) .........................65
2-6-3 پایائی.......................65
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
1-4 مقدمه......................................68
2-4 توصیف ویژگی های فردی ..............69
3-4 آزمون فرضیه ها.............................71
فصل پنجم: نتایج و پیشنهادها
1-5 نتیجه گیری فرضیه ها............80
2-5 محدودیت ها ................84
3-5 پیشنهادها..............85
منابع فارسی.............86
منابع انگلیسی...............87
پیوست ها ...........88
پرسشنامه پیشرفت تحصیلی
پرسشنامه هوش هیجانی
پرسشنامه عزت نفس
دسته بندی | روانپزشکی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 99 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 25 |
تحقیق درس روش تحقیق با موضوع بررسی تأثیر ارزشیابی توصیفی و سنتی بر میزان پیشرفت تحصیلی و اضطراب امتحان دانش آموزان
رشته مدیریت بیمارستان
با قابلیت ارائه توسط گروه چند نفری